Με αφορμή την αναφορά δημοσιογράφου, σε πρωινή εκπομπή του «Ράδιο Κρήτη», σχετική με την οικονομική κατάσταση μαθητών σε Δημοτικό σχολείο της πόλης των Χανίων και τη συμπαράσταση, την καλοσύνη, την ανιδιοτέλεια, την οξεία παρατηρητικότητα και τη συμπεριφορά των δασκάλων του συγκεκριμένου σχολείου προς τους μαθητές, άνοιξε η πόρτα των μαθητικών μου αναμνήσεων, σχετικά με τον ΑΝΘΡΩΠΟ ΔΑΣΚΑΛΟ και ξεχύθηκαν ορμητικά, όλα αυτά που περιγράφω, τα οποία σχεδόν τα ίδια συμβαίνουν και σήμερα στο συγκεκριμένο σχολείο, μετά από 50 χρόνια.
Γιατί, όπως περιγράφεται στην Παιδαγωγική, δάσκαλος δεν είναι αυτός που διδάσκει με ωραία λόγια, αλλά εκείνος που διδάσκει με το παράδειγμά του. Τη «Μάθηση με το κεφάλι, τη μάθηση με το χέρι και τη μάθηση με την καρδιά».
Ευτύχησα στη ζωή μου να έχω στις τέσσερις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου αυτού του αναστήματος Παιδαγωγό. Έναν Άνθρωπο, Έναν πνευματικό πατέρα, έναν Ιερέα της καρδιάς, ο οποίος εκτελούσε και δίδασκε τις κοινωνικές, διδακτικές και φιλανθρωπικές του ιδέες και γνώσεις σε βαθμό υπέρτατο στις σχολικές αίθουσες και στην κοινωνία.
Ένα ΔΑΣΚΑΛΟ της μάθησης και της ζωής, ο οποίος πέραν των δασκαλικών καθηκόντων του, με τα οποία ανεδείχθη άριστος των αρίστων, υπήρξε και δάσκαλος της πολιτισμικής, της κοινωνικής, της ατομικής και οικογενειακής ζωής όλων των μαθητών του.
Ένα δάσκαλο και άνθρωπο φαινόμενο στην τότε διδασκαλική κοινωνία και ένα μικρό Θεό στην ψυχή μου.
Εκτός της εκπαιδευτικής αριστείας, ήταν εκείνος που μας έμαθε την συμπεριφορά μας στο δρόμο, τη συμπεριφορά μας προς τους μεγαλύτερους, την ατομική μας καθαριότητα, την συμπεριφορά μας στην οικογενειακή ζωή, την διαγωγή μας και τη στάση μας στη βία, είτε αυτή λέγεται οικογενειακή, θρησκευτική, ψυχολογική, ή είτε σχολική τη λεγόμενη μπούλινγκ, (bullying) κλπ.
Ηχούν ακόμη και θα ηχούν ώσπου η ζήση μου τελειώσει τα λόγια του Αείμνηστου Δασκάλου μου Γεωργίου Σιγανάκη!! όσον αφορά τη λέξη ΒΙΑ: που και σήμερα δυστυχώς, όπως πληροφορούμεθα από τα διάφορα Μ.Μ.Ε. την βιώνουν πολλοί συνάνθρωποί μας.
«Θέλω παιδιά μου να θυμάστε ότι και στην αρχαία εποχή η βία επικρατούσε και θα σας πω ότι η Βία, ήταν μια κακή Θεά και μάλιστα, αυτή η θεότητα μαζί με άλλους βοήθησαν το Θεό της φωτιάς Ήφαιστο, να δέσουν τον Προμηθέα, όπως είδαμε στην ιστορία και να τον βασανίσουν, όπως ορισμένοι συνάνθρωποί μας ή μαθητές, που δεν έχουν την καλοσύνη μέσα στη ψυχή τους και βασανίζουν τους συνομηλίκους τους.
«Εσείς ποτέ να μην κάνετε άσχημες χειρονομίες ή να σπρώχνετε ή να δέρνετε ή να λέτε άσχημα και κακά λόγια σε άλλα παιδιά. Πολύ δε περισσότερο σε μεγάλους, που ίσως αντιμετωπίζουν διάφορα σωματικά ή πνευματικά προβλήματα», επειδή κυκλοφορούσαν και τότε διάφοροι τύποι ανθρώπων.
Μας δίδαξε τη συμπεριφορά μας στην κοινωνία, στην οικογένεια, τη στάση μας μέσα στους ιερούς ναούς, την καθαριότητα του σώματος, το πλύσιμο των χεριών μας πριν και μετά από φαγητό, την καθαριότητα του στόματος.
Στάθηκε πάντα δίπλα στους αναξιοπαθούντες μαθητές της τάξης, οι οποίοι, είτε δεν είχαν γονείς, είτε είχαν προβλήματα φαγητού, είτε είχαν προβλήματα με τους γονείς, είτε είχαν προβλήματα υγείας, είτε μάθησης, είτε ανάγνωσης.
Εκείνο που μέσα στη ψυχή μου έχει χαραχτεί είναι η μεγάλη του ευαισθησία σε παιδιά, είτε χωρισμένων γονιών, είτε ορφανών, είτε φτωχών και οικονομικώς αδυνάτων.
Εκείνη που με συγκλονίζει, όταν τη φέρνω στο μυαλό μου, είναι μια εικόνα, σχηματισμένη στα κατάβαθα της θύμησης.
Την εποχή, εκείνη ένας συμμαθητής μας, ορφανός πατρός, δεν είχε ούτε μια μπουκιά ψωμί να βάλει στο στόμα του και καθόταν στο θρανίο του, χωρίς ποτέ να πει το παιδί αυτό, έστω μια λέξη περί της ανέχειας στο σπιτικό τους. Ποτέ δεν είπε τη λέξη πεινώ, όταν τα άλλα παιδιά αγόραζαν κουλούρι από την επιστάτισσα του σχολείου την αείμνηστη Αρετή κι αυτός τα έβλεπε και ευχαριστιόταν που έτρωγαν.
Ο Αείμνηστος δάσκαλός μας, ως άριστος ψυχαναλυτής και άριστος παιδαγωγός του είπε μια μέρα, διαβάζοντας στο πρόσωπό του το παιδικό εκείνο παράπονο, που σχηματίζεται στην όψη κάθε συνεσταλμένου μελαγχολικού παιδιού, που κρύβει μέσα του τόσα πολλά από διάφορες αιτίες, αλλά δεν θέλει να τα αποκαλύψει, του είπε τα παρακάτω λόγια που ηχούν και αυτή τη στιγμή στ’ αυτιά μου: «Αγάπη μου, αγόρι μου Βαγγέλη, πήγαινε από τη βρύση να μου φέρεις ένα ποτήρι νερό. Κι ο Βαγγέλης, ως άριστα υπάκουος (και ποιος δεν ήταν υπάκουος σε ένα τέτοιο παιδαγωγό), έτρεξε λέγοντας: ΑΜΕΣΩΣ Κύριε κι πήγε στη βρύση που απείχε λίγο από την τάξη, να φέρει το ποτήρι το νερό.
Μόλις βγήκε από την τάξη ο Βαγγέλης, ο Δάσκαλος αμέσως μας ανακοίνωσε: «Αγαπημένα μου παιδάκια ο Βαγγέλης μας, δυο ημερόνυχτα είναι νηστικός, κουλούρι δεν έχει να πάρει, μόνο νερό πίνει. Γι’ αυτό δείξετε την αγάπη, δείξτε τη συμπόνια σας, τις χριστιανικές εντολές.
Εκείνη την ώρα κτύπησε η πόρτα, γιατί ποτέ, όπως μας είχε μάθει, δεν έπρεπε να μπούμε σε κάποιο χώρο, χωρίς να χτυπούμε την πόρτα και μπήκε ο Βαγγέλης. Αμέσως ο δάσκαλος με ένα απέραντο χαμόγελο ευχαρίστησε το παιδί και εμείς όλοι συγκινημένοι αλλά προσποιούμενοι τους αδιάφορους για ό,τι ακούσαμε, φροντίσαμε να μην αφήσομε πλέον το Βαγγέλη, είτε στο σπίτι του, είτε στο σχολείο να νιώσει την παραμικρή έλλειψη.
Μικρά παιδιά τότε, μετά την κατοχή, με ξυπολησιά, με ρούχα μπαλωμένα, αλλά καθαρότατα, με πείνα, με στερήσεις ποικίλες, με χίλιες δυο αρρώστιες να κυκλοφορούν, μας παρατηρούσε ο Δάσκαλος και ράγιζε η καρδιά του μα τι μπορούσε να μας προσφέρει; Μονάχα πατρική αγάπη, κατανόηση, στοργή, διδάγματα της μάθησης και της ζωής και προ πάντων πίστη και σεβασμό στον εαυτόν μας και στους γύρω μας!
Δύο γεγονότα της εποχής εκείνης με το δάσκαλό μου έχουν μείνει ανεξίτηλα χαραγμένα στο μυαλό, όπως πιστεύω ότι θα μείνουν στη μνήμη και των μαθητών του σχολείου των Χανίων οι σημερινές ανθρωπιστικές πράξεις των δασκάλων τους.
Το ένα είναι ο τρόπος με τον οποίον πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας, λόγω των πολλών τότε ασθενειών και το άλλο η ανθρώπινη πλευρά της ψυχικής ευαισθησίας του ΑΝΘΡΩΠΟΥ Δασκάλου.
Όσον αφορά το πρώτο: Μας έμαθε τα διάφορα σχήματα που πρέπει να λαμβάνουν τα χεράκια μας κατά την ώρα του πλυσίματος. Δηλαδή τα δάκτυλα της μιας παλάμης λυγισμένα στη φωλιά που σχηματίζουν τα λυγισμένα δάκτυλα της άλλης παλάμης να πηγαινοέρχονται αρκετές φορές. Το πλύσιμο της εξωτερικής και εσωτερικής επιφάνειας κάθε παλάμης εναλλάξ και ακόμη κάθε παλάμη κεκαμμένη να σαπουνίζει κάθε δάκτυλο της άλλης.
Το δεύτερο το οποίο θα ξεχάσω, μόνο όταν θα φύγω απ’ τη ζωή, είναι όταν σε ένα διάλειμμα μπήκα στην τάξη και αντίκρισα το δάσκαλο μου να κάθεται στη έδρα και από τα μάτια του να τρέχουν ποτάμι τα δάκρυα.
Ήμουν τετάρτη δημοτικού και τον ρώτησα: «Ασφαλώς κάποιο πόνο έχετε ΚΥΡΙΕ. Θα σας περάσει μην κλαίτε»… Κι εκείνος χωρίς να σηκώσει το κεφάλι του, μου απάντησε: «Τότε μόνο Νικολιό θα μου περάσει ο πόνος όταν περάσει ο πόνος και η δυστυχία όλων εσάς των παιδιών μου».
Ο άνθρωπος δάσκαλος Γεώργιος Σιγανάκης μετακινήθηκε και διδάσκει σε ουράνια σχολεία, αλλά η ψυχή του, η προσωπικότητά του, ζει και κυκλοφορεί ανάμεσα σε όλους εμάς τους, επί Γης, μαθητές του γιατί οι διδαχές του, εξακολουθούν και σήμερα να έχουν πρακτικές εφαρμογές, όπως και κάθε Δασκάλου ιδίου αναστήματος.
Κλείνοντας την εκπομπή ο δημοσιογράφος, ομολογώντας την συγκίνησή του για την ευαισθησία των δασκάλων, είπε ότι αξίζουν έπαινος και συγχαρητήρια σε όλο το διδακτικό προσωπικό του σχολείου για την έμπρακτη απόδειξη της ανθρώπινης, πατρικής στοργής και αγάπης, με το να φροντίζουν με δικά τους χρήματα την σίτιση όλων των παιδιών, λόγω οικογενειακής ανέχειας.
Κλείνοντας κι εγώ τις μαθητικές αναμνήσεις, ομολογώ ότι ο δάσκαλος μου υπήρξε ένας πατέρας σε εμένα και σε πολλά άλλα παιδιά που στερούμαστε πατέρα, ένας ισάξιος λευίτης, ένας ταπεινός άνθρωπος, ένας παιδαγωγός ψυχής τε και σώματος, ένας κατά την καθημερινή προσφώνηση… Κύριος που ενσάρκωνε τη θέωση.
Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τους δασκάλους του 7ου Δημοτικού Σχολείου Χανίων, στους οποίους υποκλίνομαι.
