Είναι πολλά τα κλωνάρια της ιστορικής οικογένειας Λίτινα που μας απασχολούν κατά καιρούς
Για τον χαλκέντερο συγγραφέα και μεγάλη μορφή του πνευματικού Ρεθύμνου, Σπύρο Τ. Λίτινα είχαμε γράψει προ καιρού, όπως και για τον ηρωικό δημοσιογράφο Μανόλη Λίτινα, με την έντονη αντιστασιακή δράση, που εκτελέστηκε από τους Ναζί τον Σεπτέμβρη του 44, λίγο πριν έρθει η λευτεριά της πατρίδας
Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα διαπρεπή επιστήμονα, τον Μανόλη Λίτινα από τη Μέση Ρεθύμνου. Βρήκα πλήρη στοιχεία στο αρχείο μου αλλά δυστυχώς δεν είχα σημειώσει την πηγή. Το μόνο που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι προέρχονται από μια ομιλία σε τιμητική εκδήλωση, που κράτησα ευτυχώς στο αρχείο μου ολόκληρη, αλλά παρέλειψα να σημειώσω τον ομιλητή. Ας με συγχωρήσει αν διαβάζει αυτές τις γραμμές. Σημασία έχει ότι μας δίνει την ευκαιρία να αναφερθούμε σε ένα τόσο σημαντικό άνθρωπο όπως ήταν ο Μανόλης Λίτινας.
Ένας υπέροχος άνθρωπος
Ήταν σπουδαίος χειρουργός, μα κυρίως ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος.
Οι κοινωνίες του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου, όπου διέπρεψε, κρατούν μνήμη αγαθή από τον σημαντικό αυτό επιστήμονα.
Πόσο σπουδαίος άνθρωπος ήταν αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι κατάφερε να σταθεί επάξια πλάι σε μια σύντροφο που έγραψε ιστορία στο νησί.
Μια σημαντική γυναίκα που άνοιξε λεωφόρους στον τομέα της προσχολικής αγωγής. Η αναφορά μας στη σεβαστή αρχόντισσα της εκπαίδευσης κ. Ρούσα Λίτινα με την έντονη προσωπικότητα και την απίστευτη χάρη. Κι όμως καμάρωνε ο γιατρός και με όλες του τις δυνάμεις, τη στήριζε στο δύσκολο και επίπονο έργο της, εκτιμώντας ότι ποτέ δεν του στέρησε το ενδιαφέρον και την αγάπη της.
Γιός εμπόρου από τη Μέση
Ο Μανόλης Λίτινας γεννήθηκε στο χωριό Μέση Ρεθύμνου. Ο πατέρας του Δημήτρης ήταν έμπορος και κατευθείαν απόγονος της ιστορικής οικογένειας. Η μητέρα του Ελένη καταγόταν από τους Κελαϊδήδες της Επισκοπής Ρεθύμνου.
Από νωρίς ο Μανόλης διακρίθηκε στις σπουδές του. Ήταν άριστος μαθητής και ο δάσκαλός του Μανόλης Κουδουμνάκης είχε να το κάνει για την επίδοση του μικρού που έδειχνε ότι θα γινόταν μεγάλος κάποια μέρα.
Γαλουχημένος στις κρητικές παραδόσεις είχε και καλλιτεχνικές ευαισθησίες. Από μικρός έπαιζε λύρα, χόρευε και ήταν πρώτος σε όλες τις κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις του χωριού του.
Ακολούθησε η φοίτηση στο Γυμνάσιο, με την ίδια άριστη επίδοση. Επιμελής και φιλομαθής ήταν καμάρι για τους γονείς και τους φίλους του. Από τα εύσημα που έλαβε πρώτα για τις άριστες επιδόσεις του στα μαθήματα ήταν η σημαία. Ήταν σημαιοφόρος σε όλες τις τάξεις και από τους πρώτους που πέτυχε και στην Ιατρική Αθηνών και στην Ανωτάτη Εμπορική.
Εκείνος είχε επιλέξει και δεύτερη σχολή για να εξασφαλίσει μια θέση σε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα και πέτυχε χωρίς προσπάθεια και στις δύο σχολές επιλογής του.
Χωρίς δεύτερη σκέψη επέλεξε την Ιατρική γιατί του έδινε τα εφόδια να προσφέρει στον πάσχοντα συνάνθρωπο. Παράλληλα εργαζόταν για να στηρίζει την οικογένεια. Δεν του πήγαινε, πρωτότοκος αυτός να αφήνει στον πατέρα του όλα τα βάρη της οικογένειας. Το φιλότιμο του ανδρός ήταν παροιμιώδες.
Στάθηκε καλός γιος αλλά και αδελφός. Μόλις κατάφερε να σταθεί στα πόδια του με τις δικές του δυνάμεις, πήρε μαζί και τα αδέλφια του στην Αθήνα. Πήρε τον Στέλιο που σπούδασε δάσκαλος, τη Ζαχαρένια που τέλειωσε με επιτυχία την οδοντιατρική και τον Γιώργο που έγινε επίσης ένας καλός χειρουργός.
Στάθηκε πλάι τους με αυταπάρνηση φροντίζοντας να μη τους λείπει τίποτα και πήρε ανάσα μόνο όταν τα εξασφάλισε μετά τις σπουδές τους και επαγγελματικά.
Ο Μανόλης Λίτινας μόλις τέλειωσε τις σπουδές του κατατάχτηκε στον στρατό που υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός γιατρός στην Κομοτηνή. Η επαγγελματική του δράση στο νοσοκομείο άφησε εποχή. Ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά του Λίτινα να κερδίζει τους ανθρώπους με το ήθος, την συνέπεια και την εντιμότητά του.
Με την ολοκλήρωση της θητεία του στο στρατό επιστρέφει στο Ρέθυμνο και αναλαμβάνει καθήκοντα διευθυντή στη χειρουργική κλινική του Νοσοκομείου.
Παράλληλα ιδρύει την κλινική «Ασκληπιός» προσφέροντας πολύ σοβαρό έργο στο νομό μας.
Ήταν όμως φύση ανήσυχη. Δεν άντεχε να μένει στο ίδιο σημείο. όσο κι αν η επιτυχία σε κάθε στόχο του ήταν μεγάλη. Έτσι το 1956 μετακινείται στο Ηράκλειο και ιδρύει εκεί παράλληλα μια ακόμα χειρουργική κλινική τον «Άγιο Μηνά».
Η ευτυχία τον συνάντησε στο πρόσωπο μιας χαρισματικής γυναίκας με έντονη προσωπικότητα της Ρούσας Σταύρου Λίτινα εκπαιδευτικό, που με την εξουσιοδότηση του τότε υπουργείου Προνοίας, είχε οργανώσει κρατικούς παιδικούς σταθμούς σε όλη τη χώρα και φυσικά στο Ρέθυμνο. Ο 1ος παιδικός σταθμός που βλέπουμε στην οδό Μοάτσου ήταν επίσης δικό της δημιούργημα.
Ήταν ιδανική για το καθήκον αυτό η εκλεκτή συμπολίτισσα, που με ξεχωριστή αγάπη τη θυμούνται εκατοντάδες Ρεθεμνιωτόπουλα..
Σαν άξια γυναίκα της Κρήτης ήταν πολύτιμη σε όλους τους τομείς δράσης της. Επιτυχημένη κρατική λειτουργός, άριστη σύζυγος και μητέρα, άψογη οικοδέσποινα, ενεργό μέλος της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής.
Ο Μανόλης καμάρωνε τη Ρούσα του που του χάρισε τρία υπέροχα παιδιά. Τον Δημήτρη χειρουργό κτηνίατρο σήμερα, τον Σταύρο αρχιτέκτονα μηχανικό και Διευθυντή της Σχολής Flamengo στην Αθήνα και την Ελένη νηπιαγωγό.
Αυτή η κόρη μάλιστα αρίστευσε στις εξετάσεις ανθρωπιάς που οργανώνει η ζωή και η σκληρή πραγματικότητα. Αποδείχτηκε μια ατρόμητη ηρωίδα της ζωής με εύσημα την εκτίμηση τον θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη της κοινωνίας.
Ευεργέτης του χωριού του
Ο Μανόλης Λίτινας ενώ διέπρεπε ως επιστήμονας και απολάμβανε την ευτυχία του καλού οικογενειάρχη δεν ξέχασε ποτέ το χωριό του. Οι ανάγκες του τον εύρισκαν πρόθυμο αρωγό.
Με δική του πρωτοβουλία και ενέργειες ασφαλτοστρώθηκε το 1951 ο κεντρικός δρόμος του χωριού Μέση και μπορούσε πλέον το λεωφορείο να σπάει τη συγκοινωνιακή απομόνωση πραγματοποιώντας τακτικά δρομολόγια και συνδέοντας έτσι το χωριό με την πόλη.
Κι όταν ξεκίνησε η τηλεφωνική σύνδεση χωριών και οικισμών του νησιού ο Μανόλης Λίτινας πρωτοστάτησε ώστε να ενταχθεί και η Μέση στο αναπτυξιακό αυτό πρόγραμμα.
Ο γιατρός που είχε πάντα το βλέμμα στο μέλλον δεν ήθελε να υστερεί το χωριό του σε έργα ανάπτυξης Και βοηθούσε με όλες του τις δυνάμεις.
Τραγικός επίλογος δημιουργικής ζωής
Αυτή η υπερδραστηριότητα, η ακούραστη προσφορά στον πάσχοντα συνάνθρωπο, η διαρκής επαγρύπνηση στο βωμό του χρέους, άρχισαν ύπουλα να υποσκάπτουν την υγεία του.
Τα πρώτα προβλήματα φαίνονται αρχές του 1970 κι όσο περνούσε ο καιρός η κατάσταση του γιατρού χειροτέρευε.
Εκεί φάνηκε το ήθος και το σπάνιο ψυχικό μεγαλείο της Ρούσας του. Ενώ είχε τόσο σοβαρά εκπαιδευτικά καθήκοντα αφοσιώθηκε στην νοσηλεία και φροντίδα του συζύγου της με συγκινητική αυταπάρνηση.
Ήταν όαση στο μαρτύριο της αρρώστιας του και ελπίδα παρηγοριάς όποτε η ταλαιπωρία και ο πόνος κλόνιζαν το κουράγιο του. Και ο οδυνηρός ανήφορος κράτησε πολύ. Το μοιραίο επήλθε στις 12 Μαΐου 1993. Μέχρι τότε από την οικογένειά του αντλούσε δύναμη για να αντιμετωπίσει τη μεγάλη του δοκιμασία. Μια άδικη ανταπόδοση της ζωής στο τεράστιο απόθεμα αγάπης και προσφοράς που είχε ξοδέψει αφειδώλευτα για να βλέπει γύρω του ευτυχισμένους ανθρώπους.
Μνήμη αγαθή
Όποιον και να ρωτήσεις ακόμα και σήμερα στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο από την παλιά φρουρά για τον Μανόλη Λίτινα. τον φημισμένο χειρουργό. θα σου πει πως ήταν λεβέντης και ανθρωπιστής, μεγαλόψυχος και πρωτοπόρος σε κάθε κοινωφελές έργο
Έτσι τον θυμούνται, οι πάντες που τον γνώρισαν, με αγάπη και ευγνωμοσύνη. Όπως ακριβώς και του άξιζε.
