«Μεταμφιέσεις και μεταμορφώσεις» από μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου

Οι φόβοι, οι αγωνίες, οι αναζητήσεις, ο εσωτερικός κόσμος αλλά κυρίως το πλούσιο ταλέντο των μαθητών που συμμετείχαν στον «5^ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Διηγήματος, Ποίησης και Δοκιμίου», αναδείχτηκαν μέσα από τα έργα τους. Στα κείμενα και των 30 παιδιών που συμμετείχαν, μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων, ήταν ευδιάκριτες οι συγγραφικές τους δεξιότητες και ικανότητες, έτσι ώστε να μην είναι και τόσο εύκολο για τα μέλη της κριτικής επιτροπής η επιλογή των καλύτερων έργων. Και σίγουρα εάν ζούσε ο σημαντικός Ρεθεμνιώτης δάσκαλος, ο πολυγραφότατος Χρίστος Μακρής, στην μνήμη του οποίου αφιερώθηκε ο διαγωνισμός από τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Ρεθύμνου, που ήταν ο διοργανωτής, θα είχε να πει ένα ενθαρρυντικό λόγο μαζί με μια συμβουλή, σε κάθε ένα από τα παιδιά.

 

Ο διαγωνισμός αναβίωσε φέτος ύστερα από εννέα χρόνια απουσίας από την πνευματική ζωή της πόλης. Το θέμα το οποίο αποτέλεσε τη βάση για να αποκαλύψουν πτυχές του εαυτού τους οι μαθητές, ήταν «Μεταμφιέσεις και Μεταμορφώσεις», ενώ όσοι από τους συμμετέχοντας ήθελαν, μπορούσαν να συμμετέχουν και με ελεύθερο θέμα της επιλογής τους.

 

Τα ποιήματα, τα δοκίμια και τα διηγήματα των μαθητών αξιολογήθηκαν από επταμελή επιτροπή φιλολόγων, αποτελούμενη από τις κυρίες Μ. Μαρκατσέλη, Ζ. Φωτάκη, Α. Δημητρακοπούλου, Α. Ζησινάκη, Λ. Παναγιωτάκη, Κ. Δασκαλά καθώς και τον κύριο Γ. Φρυγανάκη. Κατέληξαν υποχρεωτικά στη βράβευση των έξι από τα 30 έργα των ισάριθμων μαθητών που συμμετείχαν. Η τελετή βράβευσης έγινε το βράδυ της Τετάρτης στην αίθουσα του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, σε μια εκδήλωση ζεστή και λιτή, την οποία «έντυσαν» οι μαθητές μουσικά με μελοποιημένη ποίηση.

 

 

 

Οι μαθητές που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό είναι:

 

• Σμαράγδη Τζανιδάκη, από το Πειραματικό Γυμνάσιο, Βραβείο για το ποίημα «Έσβησα τις λέξεις».

• Δανάη Περδικάκη, από το Πειραματικό Λύκειο, Βραβείο για το ποίημα «Σωτήρας».

• Ειρήνη Περδικάκη, από το 1^Ο Γενικό Λύκειο, βραβείο για το ποίημα «Μασκαράτα Σκιών στο Σκοτάδι»

• Ανδριάνα Ψυχούλα, από το 1^Ο Γενικό Λύκειο, βραβείο για το διήγημα « Χορεύοντας με τις Σκιές».

• Μαρία Βενιεράκη, από το Πειραματικό Λύκειο, βραβείο για το διήγημα «Η Μάσκα της Αλήθειας».

• Γεωργία Σερλή, από το Πειραματικό Γυμνάσιο, έπαινος για το διήγημα «Ένα Αναπάντεχο Γεγονός».

 

Οι έξι μαθήτριες εκτός από το τιμητικό βραβείο για τη διάκρισή τους, έλαβαν και ένα βιβλίο προσφορά της χήρας του Χρίστου Μακρή.

 

Στην εκδήλωση βράβευσης παρευρέθηκαν ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Παιδείας του δήμου, Γ. Γεωργαλής, ο διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Α. Ταξάκης, καθώς και πλήθος συγγενών, καθηγητών και συμμαθητών των διακριθέντων μαθητριών. Την εκδήλωση προλόγισε η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Ρεθύμνου, Ειρήνη Βογιατζή, ενώ την βράβευση έκανε ο Γ. Φρυγανάκης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ιδιαίτερη αναφορά στο έργο και την προσωπικότητα του Χ. Μακρή έκαναν οι φιλόλογοι Σ. Παγώνη και Γ. Μαυροτσουπάκης, επίσης διαβάστηκαν αποσπάσματα όσων δημιουργημάτων πρώτευσαν, ενώ ακούστηκαν και κομμάτια μελοποιημένης ποίησης από τις ίδιες τις βραβευμένες μαθήτριες.

 

 

 

Η αναβίωση του Λογοτεχνικού Διαγωνισμού Ποίησης, Λογοτεχνίας και Διηγήματος, μετά από σχεδόν μια δεκαετία, και σε καιρούς δύσκολους, ελπίζουν οι φιλόλογοι ότι θα μπορέσει, μετά από το δειλό του ξεκίνημα, να αποτελέσει τα επόμενα χρόνια ένα σημείο αναφοράς για την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης. Ταυτόχρονα όμως ευελπιστούν ότι θα απελευθερώσει πνευματικά τους μαθητές και θα αποτελέσει την κυψέλη πνευματικών ανθρώπων.

 

Σε δηλώσεις της σχετικά με την αναβίωση του Λογοτεχνικού Διαγωνισμού και τις προσδοκίες για την περαιτέρω εξέλιξή του μελλοντικά, η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Ρεθύμνου, E. Bογιατζή, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Ρεθύμνου είχε ξεκινήσει τον λογοτεχνικό αυτό διαγωνισμό πριν κάποια χρόνια, όμως δυστυχώς λόγω αντικειμενικών δυσκολιών, για κάποια χρόνια είχε σταματήσει η διεξαγωγή του. Φέτος αποφασίσαμε να διεξαχθεί, μετά από μια ανάπαυλα, για πέμπτη φορά. Είναι ένας λογοτεχνικός διαγωνισμός που αφορά παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου του Νομού Ρεθύμνου και για τον οποίο είχαμε δώσει ένα συγκεκριμένο θέμα για φέτος. Το φετινό θέμα ήταν «Μεταμφιέσεις και Μεταμορφώσεις», όμως τα παιδιά μπορούσαν, αν το προτιμούσαν, να γράψουν και κάποιο ελεύθερο θέμα. Αν και είχαμε αρκετές συμμετοχές, ελπίζουμε ότι του χρόνου που θα έχει γίνει πιο γνωστός ο θεσμός να μεγαλώσει περισσότερο ο αριθμός των συμμετεχόντων».

 

Την ικανοποίησή της για το ότι ο διαγωνισμός αποτελεί ένα βήμα έκφρασης των συναισθημάτων των παιδιών, μακριά από τα στεγανά της σχολικής τάξης, δημιουργώντας αξιόλογου επιπέδου ποιήματα επεσήμανε η κυρία Βογιατζή. Ειδικότερα δήλωσε: «Τα παιδιά εκφράζονται μέσα από τον Διαγωνισμό και βιώνουν τη λογοτεχνία με ένα πιο σωστό τρόπο, περά από αυτόν που στο σχολείο μερικές φορές τα καθηλώνει και τους δημιουργεί ανία και βαρεμάρα. Εκφράζονται, μεταπλάθουν την πραγματικότητα φτιάχνοντας μια δική τους, βάζουν μέσα σε αυτή την πραγματικότητα τους προβληματισμούς και τα βιώματά τους όπως θα ήθελαν να τα ζήσουν. Οι μαθητές γράφουν πάρα πολύ ωραία, διακρίνεται μια ευαισθησία στα κείμενά τους που δεν την περιμένεις. Το επίπεδο των συμμετεχόντων και στα ποιήματα και στα πεζά κείμενα είναι πολύ υψηλό. Μέσα από το γραπτά τους εκφράζουν συναισθήματα που δεν μπορείς να φανταστείς ότι μπορούν να βιώνουν, τις ανησυχίες τους, όλα αυτά που τα πιέζουν και μέσα στο σχολείο αλλά και έξω από αυτό. Ειδικά το θέμα για τις μεταμφιέσεις νομίζω ότι τα άγγιξε. Η διαφορά του φαίνεσθε και του είναι κάτι που το βιώνουν στην καθημερινότητά τους και φάνηκε να τα απασχολεί».

 

Ποιο όμως είναι το συμπέρασμα που συνάγεται από τα ποιήματα και τα διηγήματα των μαθητών για τα προβλήματα που πραγματικά τους απασχολούν: «Αντιθέτως με ότι θα πίστευε κάποιος, ότι δηλαδή, τα παιδιά τα απασχολεί η οικονομική κρίση, αυτό δεν διαπιστώθηκε από τα κείμενά τους. Περισσότερο πάσχει ο συναισθηματικός τους κόσμος. Δεν έχουν εμπιστοσύνη να κάνουν πραγματικές σχέσεις και δεν είναι σίγουρα ότι αυτό που βιώνουν αν το βγάλουν προς τα έξω θα γίνει αποδεκτό. Οι μαθητές πιέζονται πολύ από το σχολείο και δεν έχουν τον χρόνο να κάνουν ουσιαστικές σχέσεις. Όλα αυτά που ακούνε τους δημιουργούνε μια ανησυχία και ένα φόβο, με αποτέλεσμα να μην ανοίγονται εύκολα. Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι τα προβληματίζει ότι οι σχέσεις σήμερα είναι απρόσωπες. Φοβούνται να δείξουν τον πραγματικό τους χαρακτήρα, μήπως και δεν γίνουν αποδεκτά με βάση όχι τα κοινωνικά πράγματα αλλά με βάση αυτά που νοιώθουν τα ίδια» τόνισε η πρόεδρος των Φιλολόγων.

 

Την ευχαρίστησή του για την επαναφορά του διαγωνισμού (είχε διεξαχθεί την τετραετία 2002-2006) εξέφρασε ένας εκ των ο δημιουργών του, ο φιλόλογος κ. Φρυγανάκης, ο οποίος επεσήμανε ότι μπορεί να αποτελέσει αφετηρία δημιουργικής έμπνευσης και ελεύθερης σκέψης για τα παιδιά. «Τον διαγωνισμό τον είχα ξεκινήσει εγώ μαζί με μια ομάδα φιλολόγων. Δυσκόλεψε πάρα πολύ πριν κάποια χρόνια η κατάσταση στο Λύκειο, λόγω των αλλαγών, και έτσι ανεστάλη η λειτουργία του. Χαίρομαι τώρα ιδιαίτερα που η νέα πρόεδρος και το νέο συμβούλιο τον επαναφέρουν. Η ουσία του διαγωνισμού είναι ότι ένα σχολείο δεν είναι μόνο τα θρανία του, οι εγκαταστάσεις του, οι επιδόσεις των μαθητών και των καθηγητών, είναι και οι βιβλιοεκδόσεις του. Είναι, δηλαδή, οι πρωτοβουλίες εκπαιδευτικών και μαθητών που υπερβαίνουν την κανονική λειτουργία των μαθημάτων και επεκτείνονται στην εξωσχολική ζωή. Μπορούμε να πούμε ότι είναι η ωραιότερη ώρα αυτή που διατίθεται για τη δημιουργία έξω από το μάθημα. Έχει τεράστια σημασία ότι πολλά από τα παιδιά που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό είδαμε μετά να γίνονται ποιητές, μυθιστοριογράφοι. Το έναυσμα του πυρός για τη δημιουργία είναι σημαντικό να δίνεται από το σχολείο. Βέβαια, μέχρι τώρα όπως λειτουργούσε το σύστημα και η εντατική προετοιμασία των παιδιών για εξετάσεις από την Α’ Λυκείου, ήταν ανασταλτικός παράγοντας για τέτοιες πολιτιστικές δράσεις. Τώρα όμως που το σχολείο επανέρχεται στην κανονική του λειτουργία που δεν είναι η φροντιστηριοποίηση του Λυκείου αλλά η απόδοση στην κοινωνία ελευθέρων πολιτών, ο διαγωνισμός αυτός μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή» δήλωσε χαρακτηριστικά.

 

Δεν παρέλειψε, ωστόσο, να αναφερθεί και στον κεντρικό ρόλο που θα πρέπει να αναλάβουν οι καθηγητές για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου και την επιτυχή συνέχιση του διαγωνισμού. «Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή συνέχιση του διαγωνισμού είναι να τύχει θερμής υποδοχής από τους καθηγητές. Οι δυσκολίες των εκπαιδευτικών συστημάτων πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν, όμως δεν είναι ικανές να σταματήσουν τη δημιουργική έκφραση. Ενδεικτικό είναι ότι μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή των μαθητών των Λυκείων από των Γυμνασίων που δεν έχουν τόσο μεγάλη πίεση μαθημάτων. Αυτό συμβαίνει επειδή στο Λύκειο τα παιδιά εξοικειώνονται περισσότερο με την γραφή λόγω της προετοιμασίας για της Πανελλήνιες. Επιμένω ότι τον κύριο λόγο στην επιτυχία του διαγωνισμού θα πρέπει να έχουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι θα τον προβάλλουν στους μαθητές τους» ανέφερε σχετικά ο κ. Φρυγανάκης.

 

Τέλος, αναφέρθηκε στο ηθικό δίδαγμα αυτού του διαγωνισμού αλλά και στην μεγάλη του προσδοκία, που δεν είναι άλλη από την έκδοση μιας Συλλογής με τις δημιουργίες των μαθητών -βραβευμένων και μη- από το ξεκινάμε του διαγωνισμού. «Έχει τεράστια σημασία ότι η συμμετοχή των παιδιών στον διαγωνισμό δεν έχει κανένα οικονομικό κίνητρο. Είναι μόνο ηθικό και πνευματικό το κίνητρο των συμμετεχόντων. Ιδιαίτερα σε μια εποχή με μια κρίση πρωτίστως ηθική και μετά οικονομική, έχει τεράστια σημασία να προωθούμε τα παιδιά προς βραβεία ηθικά. Ήδη μια συλλογή διηγημάτων και μια συλλογή ποιημάτων από προηγούμενους διαγωνισμούς, δυστυχώς όμως μέχρι τώρα παρά τις όποιες υποσχέσεις, για οικονομικούς λόγους δεν κατέστη δυνατόν να εκδοθούν. Όμως δεν εγκαταλείπω αυτή μου τη σκέψη, πρωτίστως στοχεύοντας στο να αποτελέσει αυτή η συλλογή κίνητρο για περισσότερους μαθητές να ασχοληθούν με την ποίηση και τη λογοτεχνία» επεσήμανε.

 

Από την πλευρά του, ο διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρέθυμνου, Α. Ταξάκης, αναφέρθηκε στην προσφορά του Χρίστου Μακρή, αλλά και στην συμβολή του διαγωνισμού στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας του Ρεθύμνου. «Αυτή η εκδήλωση του Συλλόγου Φιλολόγων έχει εξαιρετική σημασία. Μόνο στο άκουσμα του εξαιρετικού δασκάλου Χρήστου Μακρή, στη μνήμη του οποίου γίνεται η απονομή των βραβείων λογοτεχνικού διαγωνισμού, η συγκίνησή μου είναι πολύ μεγάλη. Το στήριγμα των σχολείων είναι οι φιλόλογοι και αυτοί θα πρέπει να ενισχύσουν τον διαγωνισμό και να βοηθήσουν τα παιδιά να αγαπήσουν τη γλώσσα και τη λογοτεχνία. Χαίρομαι που βρίσκομαι εδώ. Μόνο και μόνο στο άκουσμα του ονόματος του μεγάλου δασκάλου, του μεγάλου φιλολόγου, Χρίστου Μακρή, που γαλούχησε τόσους μαθητές εκείνης της εποχής δεν θα μπορούσα να απουσιάζω. Το Ρέθυμνο διατηρεί την αίγλη της πόλης των γραμμάτων, κάτι που φαίνεται από την πολύ καλή προσπάθεια των μαθητών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό» ανέφερε χαρακτηριστικά.

 

 

 

Ικανοποιημένες για το αποτέλεσμα της δουλειάς τους και τη βράβευσή τους, δήλωσαν οι μαθήτριες που απέσπασαν τα θετικά σχόλια της επιτροπής αξιολόγησης αλλά και τα χειροκροτήματα όσων παρευρισκόμενων άκουσαν αποσπάσματα της δουλειάς τους κατά την τελετή βράβευσης.

 

«Έγραψα ένα ποίημα με τον τίτλο «Σωτήρας», για το οποίο και βραβεύτηκα. Βασικό θέμα του ποιήματός μου είναι ο έρωτας και το πώς τον βλέπουν οι άνθρωποι. Μέσα από το ποίημα φαίνεται αυτό που πιστεύω, ότι δηλαδή, οι περισσότεροι ενδιαφέρονται κυρίως για την σαρκική απόλαυση και όχι για τα συναισθήματα. Δυστυχώς οι άνθρωποι δεν μπορούν να εκφράσουν με άλλο τρόπο την αγάπη τους, τα συναισθήματά τους και γενικότερα αυτό που νιώθουν γα τον άλλο. Το ποίημα το είχα γράψει πριν το διαγωνισμό, γιατί γενικά γράφω, αλλά μετά την παρότρυνση της φιλολόγου μου αποφάσισα να το στείλω. Ήταν πρωτόγνωρο για εμένα να μοιραστώ τα ποιήματά μου, γιατί γενικά δεν μου αρέσει πολύ. Ο διαγωνισμός όμως μου έδωσε το κίνητρο να δημοσιοποιήσω ένα ποίημά μου, να γράψω περισσότερα και τώρα σκέφτομαι ότι ίσως κάποτε τα δημοσιοποιήσω κιόλας» δήλωσε η Δανάη Περδικάκη, μαθήτρια της Α’ Λυκείου του Πειραματικού, η οποία απέσπασε το πρώτο Βραβείο για το ποίημά της «Σωτήρας».

 

«Έγραψα ένα διήγημα σχετικό με το δοσμένο θέμα «Μεταμφιέσεις και μεταμορφώσεις». Το διήγημά μου σχετίζεται με το θέατρο. Ήταν μια πολύ ωραία και ένα πολύ καλό κίνητρο για να γράψω, αν και δεν το συνηθίζω» μας είπε η Μαρία Βενιεράκη, μαθήτρια του Πειραματικού Λυκείου, που απέσπασε το πρώτο βραβείο για το διήγημά της «η Μάσκα της Αλήθειας».

 

«Έγραψα ένα ποίημα σχετικά με το θέμα του διαγωνισμού «Μεταμφιέσεις και Μεταμορφώσεις». Όταν ξεκίνησα δεν ήξερα συγκεκριμένα τι ήθελα να γράψω, απλώς μου άρεσε η ιδέα του διαγωνισμού, με ενέπνευσε το θέμα και έγραψα το ποίημά μου. Είναι μοντέρνα ποίηση και δείχνει πως ο εαυτός μας αλλάζει και μεταμφιέζεται, πως κρύβουμε τα χαρακτηριστικά μας και τον πραγματικό μας εαυτό για να γίνουμε πιο αρεστοί ή ακόμα και για άλλους προσωπικούς λόγους» δήλωσε η Ειρήνη Περδικάκη από το 1^ο Γενικό Λύκειο, η οποία απέσπασε το πρώτο βραβείο για το ποίημα «Μασκαράτα Σκιών στο Σκοτάδι».

 

«Είδα για τον διαγωνισμό και σκέφτηκα ότι θα ήταν μια καλή ευκαιρία για να γράψω αν και δεν το κάνω συνήθως. Διακρίθηκα στα διηγήματα. Το θέμα με το οποίο ασχολήθηκα ήταν σχετικό με έναν άνθρωπο που κυκλοφορούσε στους δρόμους του Ρεθύμνου και είχε χάσει την οικογένειά του. Το διήγημά μου είχε κάπως τραγική κατάληξη» δήλωσε η Ανδριάνα Ψυχούλα, από το 1^ο Γενικό Λύκειο που απέσπασε το πρώτο βραβείο για το διήγημα της «Χορεύοντας με τις Σκιές».