Κάθε Αύγουστο, πέρα από τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η νεότερη παγκόσμια πολιτική ιστορία φέρνει στη μνήμη μας και την Πράγα του 1968.
Οι πιο πολλοί εξ ημών γνωρίζουν πώς και από ποιους κατεπνίγη στην πρωτεύουσα της άλλοτε ενιαίας Τσεχοσλοβακίας η απόπειρα για έναν «σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο». Μια απόπειρα που φιλοδοξούσε να αλλάξει την καθημερινή ζωή των πολιτών χωρίς δυνάστες και με σεβασμό των ανθρωπίνων, ατομικών και κοινωνικών, δικαιωμάτων των πολιτών και ήλθε να «ενοχλήσει» την «καθεστηκυία τάξη» και να αναταράξει την Ευρώπη το 1968 μαζί με το Γαλλικό Μάη.
Με αφορμή την Πράγα, λοιπόν, και για το πώς θα θέλαμε εμείς σήμερα ο σοσιαλισμός να αποκτήσει και να έχει ανθρώπινο πρόσωπο εις όφελος όλων των μελών της κοινωνίας μας, ας γράψουμε από καρδιάς λίγα λόγια.
Όλοι οι πολίτες, ο καθένας ξεχωριστά αλλά και ως σύνολο, πρέπει να έχουν στόχο μονάχα το κοινό καλό και όσα προάγουν την ποιότητα της καθημερινής κοινής ζωής. Απαιτείται αν θέλουμε να προοδεύσουμε κοινωνική συνείδηση. Στον αντίποδα, με τον εγωισμό και την ενίσχυση των συμφερόντων των ολίγων καμία κοινωνία δεν πρόκοψε πραγματικά αλλά μόνον φαινομενικά και πρόσκαιρα.
Το ιδανικό πολίτευμα για έναν τόπο είναι η δημοκρατία και η πραγματική λαοκρατία. Όλοι συμπορεύονται χωρίς διακρίσεις και ιδεοληψίες μα με αμοιβαίο σεβασμό και τήρηση των γραφτών και των αγράφων νόμων. Εάν όμως ο τρόπος άσκησης της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας εκτραπεί προς την απολυταρχική ολιγαρχία, ο λαός εξοβελίζεται από τα ηνία της εξουσίας, στερείται της συμμετοχής στα κοινά κέντρα λήψης αποφάσεων και καταστρατηγούνται, όπως έχουμε δει πολλές φορές στην ιστορία, όλα όσα με αίμα και κόπο είχε κατακτήσει.
Δεν πρέπει, τέλος, να ξεχνάμε ότι υπάρχει μια αλληλουχία, μια στενή αλληλεπίδραση δηλαδή, μεταξύ ιστορίας, παρόντος και μέλλοντος. Τα πολιτικά λάθη, όπως η απρόσκλητη μα υποκινούμενη από οικονομικοπολιτικά συμφέροντα ανάμειξη στο εσωτερικό ενός άλλου λαού ή η καταπάτηση των δικαιωμάτων του δικού μας λαού, του παρελθόντος αν δεν διδαχτούμε από την Ιστορία θα βαρύνουν το παρόν και θα ναρκοθετήσουν το μέλλον μας. Επ’ αυτού, πολλοί θα συμφωνήσουν ότι η (ιμπεριαλιστική) Αθηναϊκή εκστρατεία στην Σικελία το 415 – 413 π.Χ. στάθηκε κόλαφος για την κλασική δημοκρατία της Αθήνας…
