Άρχισε να τραγουδά από πολύ μικρό παιδί. Αγοράκι με κοντά παντελονάκια ήταν ακόμα όταν μυήθηκε στη μουσική παίρνοντας τα πρώτα ερεθίσματα από τα οικογενειακά τραπέζια στο χωριό της Αρκαδίας, όπου γεννήθηκε. Η Αθήνα στην οποία βρέθηκε κατά την πρώτη του εφηβεία, του άνοιξε τον δρόμο που ήθελε ν’ ακολουθήσει. Είναι μια περίοδος που το μουσικοκοινωνικό ρεύμα αγγίζει τις χορδές της ψυχής των ανήσυχων νιάτων. Οι οικογενειακές του καταβολές, η πολιτική συγκυρία, χούντα βλέπετε, του δίνουν τα ερεθίσματα για να εκφραστεί. Με στίχους, με νότες, με μουσική. Όχι, όνειρό του δεν είχε να κάνει καριέρα στο τραγούδι. Όνειρό του ήταν απλά να τραγουδάει, να εκφράζει ότι νοιώθει με τη μουσική. Κι αν αυτό άρεσε στον κόσμο θα το συνέχιζε. Έτσι σκεφτόταν κι αυτό έπραξε. Θα τραγουδώ όσο καταλαβαίνω πως αυτό που κάνω αρέσει…
Η αρχή της 10ετίας του ’70 τον βρήκε «περιφερόμενο» στην Αθήνα. Αμφισβητίας του συστήματος, εχθρός της χούντας, ανήσυχος, οργισμένος…
Οι μουσικές σκηνές που εμφανιζόταν, με την κιθάρα του, γέμιζαν κόσμο. Η ενέργεια και το πάθος του έφηβου Βασίλη, το ιδιαίτερο μέταλλο της φωνής του, δεν πέρασαν απαρατήρητα…
Στον δρόμο του συνάντησε τον Λοΐζο, τον Μικρούτσικο, τον Θεοδωράκη, τον Χατζηδάκη… Από «τα τραγούδια του δρόμου», τα «Τα αγροτικά», τα τραγούδια «Της εξορίας», την «Διαίρεση», τα «Χαιρετίσματα», μέχρι «Μετωπική», «Το παιχνίδι παίζεται», το «Αφετηρία» και μέχρι το τραγούδι «Χαίρε», που ακόμα δεν έχει κυκλοφορήσει δισκογραφικά, ακούγεται όμως μανιωδώς στο διαδίκτυο, έχει κάνει πολλά, πάρα πολλά χιλιόμετρα στο ελληνικό τραγούδι.Μετράει 41 χρόνια στην δικογραφία, έχει πει 800 τραγούδια. Τραγουδιστής κατ’ εξοχή συναυλιακός ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, παραμένει ίδιος, όπως τον θυμούνται οι σημερινοί 60άρηδες και όπως τώρα τον γνωρίζουν οι 25ρηδες-30ρηδες. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο που η νεολαία αγαπά τον Βασίλη, όπως τον φωνάζουν, με το μικρό του όνομα. Πάθος νεανικό, απίστευτη ενέργεια στην σκηνή, λυρισμός μοναδικός στην φωνή, στοιχεία που συγκινούν και ξεσηκώνουν το κοινό, το ίδιο όπως τότε.
Πάντα εδώ, ο Βασίλης, με ένα τραγούδι, με ένα στίχο που γίνεται «ιδέα». Άλλοτε επαναστατικός, άλλοτε ερωτικός, μα πάντα ροκ. Τον αποδέχονται μικροί και μεγάλοι που γεμίζουν τους συναυλιακούς χώρους όπου εμφανίζεται.
«Πάντα εδώ» τιτλοφορεί και την καλοκαιρινή του περιοδεία, στο πλαίσιο της οποίας θα δώσει σήμερα το βράδυ συναυλία στα Ρούστικα. Μια κουβέντα μαζί του, έχει τόσο ενδιαφέρον που δεν θέλεις να τελειώσει. Δεν αγωνιά για τον εαυτό του, ποτέ εξάλλου δεν ένοιωθε πρωταγωνιστής ή σταρ. Αγωνιά για τη νεολαία που της έκλεψαν τα όνειρα. Αγανακτεί με την γενιά την δική του που έφερε την χώρα στη σημερινή κατάσταση, είναι οργισμένος με τα ΜΜΕ που, όπως λέει, για χρόνια κρατούσαν την κοινωνία σε ύπνωση προβάλλοντας τα πρότυπα που δημιουργούσαν οι ισχυροί, στεναχωριέται για την δική του Αριστερά, που βλέπει πως δεν πολεμά όσο θα έπρεπε. Όλα αυτά τον ανησυχούν και αγωνιά…
Ο τίτλος της φετινής σου περιοδείας είναι «Πάντα εδώ». Γιατί;
Γιατί μπήκα στην καινούρια 40ετία. Πέρυσι γιόρτασα τα 40 χρόνια στη δισκογραφία, όχι στου τραγουδιού, στο τραγούδι, είμαι περισσότερα, από μικρό παιδάκι.
Και το πάντα εδώ συνεχίζεται. Εν τω μεταξύ υπάρχει σε πάρα πολλά τραγούδια. Για θυμήσου «Εγώ που ζω για πάντα εδώ»… Είναι ο λόγος της μεγάλης διάρκειας και της συνεχούς παρουσίας. Ανελλιπώς δηλαδή εδώ και 41 χρόνια.
Είσαι συνεχώς παρών εδώ και 41 χρόνια, γιατί σε αποδέχεται το κοινό. Σε ακούει, σου χαρίζει το χειροκρότημά του. Ποιο θεωρείς ότι είναι το κριτήριο του κόσμου σε ότι σε αφορά για να συνεχίζει να σ’ αγαπά, να σ’ ακούει, να σ’ ακολουθεί. Ότι δεν το «πρόδωσες»; Ότι δεν «πρόδωσες» το τραγούδι;
Ίσως το κοινό μου μπορεί να σου το εξηγήσει καλύτερα. Πιστεύω ότι είναι η σχέση αλήθειας που έχω με το υλικό που επιλέγω, διαλέγω ή προσπαθώ να βρω, που ψάχνω για να τραγουδήσω. Η σχέση αλήθειας η δικιά μου με το υλικό αυτό. Γιατί δεν ξεκίνησα να τραγουδώ για καριέρα, ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου η λέξη καριέρα. Είναι μια πορεία, είναι τρόπος ζωής η συνεχής αναζήτηση. Είναι τρόπος ζωής η ανησυχία, είναι τρόπος ζωής το να είσαι ενεργός πολίτης.
Και η νεολαία; Τα νέα παιδιά γιατί σ’ αγαπούν; Τι σου δίνουν και τι τους προσφέρεις; Είσαι ο δικός τους Βασίλης, με το μικρό σου σε φωνάζουν. Πως υπάρχει αυτή η χημεία;
Κοίταξε να δεις τα παιδιά αυτά είναι εκείνα που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Εγώ ντρέπομαι για τη δική μου τη γενιά, η γενιά η δικιά μου τη δημιούργησε έτσι τη χώρα, σ’ αυτή τη σημερινή κατάσταση. Η δικιά μου η γενιά όταν ήταν νεολαίοι ήταν δραστήριοι, από τη φύση τους. Έτσι λοιπόν κι αυτά τα παιδιά είναι δραστήρια και μπορούμε να συνεννοηθούμε, γιατί εγώ δεν έπαψα να είμαι δραστήριος. Φωνάζω, απαιτώ, διαμαρτύρομαι, στενοχωριέμαι, κλαίω, ερωτεύομαι, τραγουδάω, ζω δηλαδή με έναν νεανικό κατά τη γνώμη μου τρόπο και αυτό δεν το κάνω επίτηδες. Με βλέπουν σαν να είμαι φίλος τους, που μιλώ τη γλώσσα τους, που εκφράζω αυτά που νοιώθουν.
Δεν τα παράτησα ποτέ μου κι ούτε θα τα παρατήσω. Ακόμα κι όταν η φωνή μου δεν θα είναι αυτή που είναι, γιατί έχω πολύ καλά κριτήρια για να την κρίνω, δεν θα ρωτήσω τους κριτές της τηλεόρασης στα ριάλιτι πότε θα το κάνω, όταν θα κρίνω λοιπόν ότι δεν μπορώ να τραγουδήσω, θα γράφω τραγούδια να τραγουδάνε άλλα, νέα παιδιά. Ξέρω καλές φωνές.
Ποιες φωνές ξεχωρίζεις από τις σημερινές;
Πάρα πολλές αλλά η ονοματολογία είναι μια παγίδα της εποχής και δεν θα ήθελα να πω. Υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά. Θα τα βρείτε όμως σε μουσικές σκηνές. Δεν θα τα βρείτε στην τηλεόραση. Θα τα συναντήσετε εκεί που συντελείται το αληθινό τραγούδι, το τραγούδι που φτιάχτηκε για να εξυπηρετήσει ωραία συναισθήματα, του δημιουργού του. Και όχι να εξυπηρετήσει ματαιοδοξίες και φιλοδοξίες και αναγνώριση στην κλίμακα της κοινωνίας με χρήματα, με μπούτια, με αυτοκίνητα, με κοιλιακούς.
Άρα διαφωνείς με όσους υποστηρίζουν πως σήμερα δεν γράφονται καλά τραγούδια, πως δεν υπάρχουν ωραίοι δημιουργοί, ότι είμαστε στην εποχή των σουξέ της μιας σεζόν.
Καλό τραγούδι υπάρχει όπως είπα και προηγουμένως. Να μην ενημερώνεστε από τα μέσα μαζικής ύπνωσης. Αυτό λέω εγώ. Εκεί δεν θα βρείτε τίποτα. Εκεί θα βρείτε μόνο την ύπνωση. Αυτός είναι ο ρόλος των μέσων αυτών. Είναι στα χέρια των αφεντικών τους, που θέλουν ανενημέρωτους πολίτες, που θέλουν πολίτες να ακολουθούν τη μόδα για να αγοράζουν τα δικά τους τα προϊόντα, που θέλουν πολίτες φανατισμένους κάθε φορά, πολίτες που θα εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους.
Δεν νομίζεις όμως ότι αυτή εδώ η συγκυρία που ζούμε σήμερα, δίνει την ευκαιρία να επαναπροσδιοριστούμε όλοι μας; Ότι η κοινωνία μετά από τόσα χρόνια ξυπνάει από την ύπνωση που είπες προηγουμένως;
Όχι, όχι, μόνο όταν δρουν οι λαοί σε μια λαϊκή αντίσταση, αριστερή θα έλεγα, μόνο τότε το σύστημα κινδυνεύει. Αλλιώς έχει τόσο καλά δομηθεί που δεν το βλέπω. Έχω απογοητευτεί από τους πολίτες του κόσμου, όχι μόνο από τους Έλληνες. Πάρε παράδειγμα, εδώ έχουμε τέσσερα εκατομμύρια απολυμένους και δεν ξέρω πού βρίσκονται, αντί να είναι στο δρόμο.
Τι λες ότι φταίει γι’ αυτό;
Ο φόβος και η απογοήτευση. Και δυστυχώς εμείς φοβόμαστε. Και ο φόβος δεν μας κάνει ενεργούς.
Οι καλλιτέχνες; Δεν έχουν ευθύνη; Τη δεκαετία του ’70, στην Ελλάδα αναπτύχθηκε ένα μουσικοκοινωνικό ρεύμα που ξεσήκωνε την κοινωνία. Σήμερα;
Κοίταξε να δεις, τότε ήταν πολιτικοποιημένος ο κόσμος λόγω της πρόσφατης χούντας που είχε περάσει. Ένας λοιπόν άνθρωπος που γεννήθηκε μέσα στη Χούντα, σήμερα είναι 42-43 χρονών. Και μεγάλωσε στην μεταπολίτευση. Στα παιδικά του χρόνια, δεν ενημερώθηκε πολιτικά. Παιδικά χρόνια ήταν, δεν ενημερώνονταν τα παιδιά, γιατί ήδη είχε αρχίσει μια καινούργια εποχή. Στην πορεία, ήρθε και τον βρήκε ο ψεύτικος νεοπλουτισμός. Ήρθε και τον βρήκε η μόδα. Ήρθε και τον βρήκε το πρώτο το τραπέζι στα μπουζούκια, με το Καγιέν το αμάξι απ’ έξω. Κάθε μέρα η τηλεόραση προέβαλλε πρότυπα τέτοιου τύπου. Μοντέλα, πλούτη, το «ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε», δικαιώθηκε πέρα για πέρα, σε εκείνη τη φάση. Κι έτσι σήμερα, όσοι αποτελούν την γενιά εκείνη, έχουν βρεθεί στα δύσκολα, χωρίς να ξέρουν να τοποθετηθούν και να εξηγήσουν το γιατί. Γιατί ποτέ δεν έμαθαν τι είναι σοσιαλισμός, τι είναι φασισμός, τι είναι ναζισμός, τι κομμουνισμός, τι είναι όλα αυτά. Κι έτσι τα έχουν χάσει. Γι’ αυτό βλέπουμε κι ένα ακροδεξιό κρεσέντο.
Ο νέος που ψηφίζει σήμερα Χρυσή Αυγή, δεν ξέρει τι είναι. Δεν του έμαθαν, δεν του εξήγησαν. Γιατί αν ήξερε, δεν θα το έκανε. Είναι πράξη εκδίκησης αυτό που κάνει χωρίς να καταλαβαίνει τις συνέπειες. Κι εδώ, μπορούμε να καταλογίσουμε μία έλλειψη ελευθεριότητας της αριστεράς.
Θεωρείς ότι η Αριστερά έχει χρέος να «δουλέψει» περισσότερο στην κατεύθυνση της ενημέρωσης της νεολαίας και όχι μόνο;
Ναι πολύ περισσότερη δουλειά, περισσότερη παρουσία, περισσότερο άνοιγμα και λιγότερη εσωστρέφεια. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται χαμός στο Σύνταγμα κι εσύ να είσαι μόνος σου στην Ομόνοια με τα στελέχη σου και να μην κάνεις τίποτα.
Λυπάμαι για τη δική μου αριστερά. Χωρίς την αριστερά δεν μπορεί να υπάρξει ανθρωπότητα, γι’ αυτό λυπάμαι, γι’ αυτό κάνω κριτική αλλά την κάνω από μέσα. Δεν την κάνω απ’ έξω.
Μέσα από το τραγούδι σου δεν ασκείς κριτική; Δεν κάνεις πολιτική;
Κι έτσι! Φυσικά. Κι ο κόσμος το καταλαβαίνει, το εισπράττει. Γι’ αυτό είναι μαζί μου η νεολαία που με ρώτησες πριν. Η νεολαία εξακολουθεί να είναι ανελλιπώς μαζί μου, γιατί εγώ είμαι μαζί της. Γιατί έχουν ανάγκη τα νέα παιδιά αυτήν την επαφή. Το νιώθω πολύ. Πολύ γερά. Ταξιδεύουμε μαζί σε αυτά που μας ανήκουν, σε αυτά που μας κλέψανε. Αναζητώντας τα και αναπολώντας τα. Με πολύ μεγάλη ένταση και πολλή συνείδηση.
Τα πάντα παράγουν πολιτική. Και το ίδιο το τραγούδι. Ακόμα κι όταν δεν παίρνει θέση. Όταν παίρνει θέση έτσι κι αλλιώς είναι ωφελιμιστικό. Όταν δεν παίρνει θέση αφήνει τον κόσμο στον ύπνο του. Οπότε πάλι το αποτέλεσμα είναι πολιτικό.
Δέχεσαι τον χαρακτηρισμό του ροκ καλλιτέχνη, του γνήσιου εκπροσώπου της ροκ μουσικής στην Ελλάδα;
Δεν θα αυτοχαρακτηριστώ. Επειδή όμως πολλά ακούω να λέγονται περί ροκ, θα σου πω τι σημαίνει: το ροκ βγαίνει από τη λέξη βράχος. Που σημαίνει έχω θέση, άποψη, και εμμένω στη θέση μου αυτή σαν βράχος. Δεν λυγίζω και δεν βουλιάζω.
Υπ’ αυτή την έννοια σωστά σε χαρακτηρίζουν…
Δεν χρειάζεται. Η τέχνη χωρίζεται στην αυθεντική και στην επιτηδευμένη. Έτσι βγαίνει το καλό και το κακό.
Είσαι 41 χρόνια στην δισκογραφία, έχεις πει 800 τραγούδια, αριθμός ασύλληπτος. Έχεις πλουτίσει;
Καθόλου γιατί δεν τραγούδησα ποτέ μου με γαρδένιες και πρώτο τραπέζι και με πίστες. Δεν υπάρχουν λεφτά στις συναυλίες. Όταν δεις το εισιτήριο και πόσοι άνθρωποι δουλεύουν, τι μηχανήματα κουβαλιούνται, δεν είναι τίποτα. Δεν τραγουδούσαμε και δεν τραγουδάμε πολύ περισσότερο σήμερα για τα χρήματα. Τα χρήματα που παίρνουμε τώρα, είναι ακριβώς εκείνα που πρέπει να δώσουμε για να μη μας πάρουν ότι έχουμε.
Όπως σου είπα, το τραγούδι όλα αυτά τα χρόνια ήταν και είναι τρόπος και πορεία ζωής. Δεν είναι καριέρα.
Σε ρώτησα για τη νεολαία και τη σχέση σου μαζί της. Έχεις κι εσύ μια κόρη, την Νικολέτα.
Ναι, η κόρη μου τώρα κάνει φροντιστήριο γιατί θα δώσει στη Σχολή Καλών Τεχνών.
Καλλιτεχνική φύση κι εκείνη, όπως οι γονείς της.
Ναι είναι πολύ καλλιτεχνική φύση. Βέβαια δεν ήθελε ούτε να τραγουδήσει όπως εγώ ούτε να γίνει ηθοποιός όπως η μητέρα της. Ακολούθησε τον δικό της το δρόμο. Κοίταξε, το παιδί αυτό νανουρίστηκε με Χατζηδάκη, με Λοΐζο, με τις μπαλάντες του Θεοδωράκη, έχει αναπτύξει κριτήρια. Δεν το έκανα επίτηδες, αυτά ένιωθα ως καλύτερα που ήθελα να της πω, αυτά που αγαπούσα εγώ, κι έτσι την μεγάλωσα. Παραείναι ευαίσθητη όμως και δεν ξέρουμε σε ένα τόσο σκληρό κι απάνθρωπο κόσμο όπως είναι ο σημερινός πως θα επιβιώσει.
Θεωρείς πως δεν είναι καλό να έχουν τα παιδιά σήμερα ευαισθησία; Πρέπει να είναι πιο σκληρά σε ένα τόσο σκληρό κόσμο;
Όχι, όχι, αλίμονο! ο κόσμος πρέπει να είναι πιο ανθρώπινος, σαν τα παιδιά. Και τους στέλνω ένα μήνυμα, ένα χαιρετισμό: «Χρόνια πολλά στα παιδιά που ονειρεύονται, στα παιδιά που δεν τρώνε τη φόλα, στα παιδιά που τα θέλουνε όλα».
Και να βρουν το τραγούδι μου που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, δεν έχει βγει ακόμα στο δίσκο, που λέγεται «Χαίρε». Αναφέρεται στον εκάστοτε υπουργό. Χαίρε υπουργέ…
Τι θα τραγουδήσεις στο Ρέθυμνο, στα Ρούστικα, την Τρίτη το βράδυ στην συνάντηση που θα έχεις με τους φίλους σου;
Κάπου 40 τραγούδια αλλά γιατί να τα καθορίσω εγώ; Τι θα τραγουδήσω θα το καθορίσουμε μαζί εκείνη τη στιγμή.
Καλή αντάμωση…
* Η συναυλία του Βασίλη Παπακωνσταντίνου απόψε θα πραγματοποιηθεί στο μαγευτικό χώρο του Μουσείου: «Κοινωνία του παρελθόντος» στα Ρούστικα με ώρα έναρξης 21:30 το βράδυ.
Η τιμή του εισιτηρίου είναι στα 10 ευρώ η προπώληση και 13 ευρώ στην είσοδο του Μουσείου.
Σημεία Προπώλησης: Βιβλιοπωλεία Κλαψινάκης στο Ρέθυμνο και στο Ατσιπόπουλο, στον πολυχώρο: «Ο Κήπος του Αλή Βαφή» και στο Μουσείο στα Ρούστικα.
Χορηγός επικοινωνίας είναι τα «Ρεθεμνιώτικα Νέα».
