Αρνητική πρωτιά καταγράφει ο νομός Ρεθύμνου στις δηλώσεις ακίνητης περιουσίας για το Κτηματολόγιο! Η διαδικασία καρκινοβατεί, καθώς ήδη χθες η κτηματογράφηση είχε φτάσει μόλις στο 8,5%, ποσοστό πέρα για πέρα απογοητευτικό, ενδεικτικό της απροθυμίας μεγάλης μερίδας των κατοίκων. Αν μάλιστα στο (ίδιο) ζύγι τοποθετηθούν άλλοι νομοί της Κρήτης, όπως το (νότιο) Ηράκλειο και το Λασίθι με εκ διαμέτρου αντίθετες επιδόσεις (πλησιάζουν το απόλυτο, το 100%), τότε η απογοήτευση και ο σκεπτικισμός μεγεθύνονται!
Η τελευταία παράταση που δόθηκε για τον νομό Ρεθύμνου εκπνέει σ’ έναν μήνα περίπου από τώρα, στις 30 Δεκεμβρίου. Θεωρείται άγνωστο, ορθότερα και λογικότερα απίθανο, εάν έως το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Είναι γνωστή η πατροπαράδοτη συνήθεια ορισμένων να λειτουργούν στο «παρά πέντε» -πολλές φορές και στο «και πέντε»- έρχονται κι οι διαρκώς οξυνόμενες δυσκολίες της εποχής να λειτουργήσουν ως τροχοπέδη. Όλα μένουν στάσιμα και πάνε πίσω.
Μηχανικοί και νομικοί αφού σήκωσαν τα μανίκια (και στρώθηκαν στη δουλειά), πλέον κοντεύουν να σηκώσουν και τα χέρια ψηλά απ’ τον πολύ υψηλό φόρτο εργασίας. Στις ασφυκτικές συνθήκες προστίθεται και ο κορωνοϊός, που όπως και το γνωστό αναψυκτικό, «πάει με όλα» – και δεν πάει ποτέ για καλό!
«Το θέμα είναι τi θα γίνει από εκεί και μετά, γιατί δεν νομίζω ότι θα προλάβουν να έχουν ολοκληρώσει τη συλλογή των δηλώσεων, δεδομένου του φόρτου που υπάρχει στα συμβολαιογραφεία με τις υπόλοιπες πράξεις. Δεν ξέρω πόσο εύκολο θα είναι να εξυπηρετηθεί όλος αυτός ο κόσμος, δεδομένου ότι κάποιοι άργησαν» επισήμανε στα «Ρ.Ν.» η κα Αναστασία Δρανδάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Συμβολαιογράφων Κρήτης.
«Εμείς δυσκολευόμαστε πάρα πολύ να εξυπηρετήσουμε αυτά που ζητούν οι πολίτες. Και οι μηχανικοί αντίστοιχα, γιατί έχουν κι αυτοί να προλάβουν – επειδή αρχίζει να εφαρμόζεται η ηλεκτρονική ταυτότητα κτiρίου από την αρχή του χρόνου, οπότε, προσπαθούν να τελειώσουν τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων κλπ.» πρόσθεσε η πρόεδρος των συμβολαιογραφών.
Η κ. Δρανδάκη δεν γνωρίζει και προσπαθεί να μάθει και να σκεφτεί «πώς θα το αντιμετωπίσει όλο αυτό το Κτηματολόγιο – εξαρτάται από τον αριθμό των δικαιωμάτων που θα’ χουν μέχρι τότε δηλωθεί».
Το διάστημα αυτό διανύουμε την δεύτερη διαδοχική παράταση: Με αφετηρία την 30η Ιουνίου, απ’ τις 30 Σεπτεμβρίου πήγαμε στις 15 Νοεμβρίου κι εν συνεχεία στις 30 Δεκεμβρίου.
«Ο νόμος προβλέπει συγκεκριμένο διάστημα: 3 μήνες για τους κατοίκους εσωτερικού και 6 για τους κατοίκους εξωτερικού. Οπότε, κι οι δύο προθεσμίες εκπνέουν με το τέλος του έτους» εξηγεί η κα Δρανδάκη, η οποία εκτίμησε πάντως «θα τους αναγκάσει η πραγματικότητα – όταν δεν θα έχουν δεδομένα – να δώσουν κάποιου είδους παράταση».
Με τη σειρά της, η κα Σίσσυ Τσιπά, τοπογράφος μηχανικός και μέλος της αναδόχου κοινοπραξίας, συμπλήρωσε: «Τώρα, μετά το εξάμηνο δεν θα δοθεί παράταση. Συνήθως δεν δίνεται ποτέ – δεν ξέρω αν θα υπάρξει κάτι άλλο τώρα. Μετά το εξάμηνο παίρνουμε δηλώσεις, αλλά θα είναι εκπρόθεσμες, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται στην πορεία».
Ο κ. Νίκος Ζαρκαδούλας, αναπληρωτής εκπρόσωπος της αναδόχου κοινοπραξίας, επιχείρησε να λύσει βασικές απορίες, παρακινώντας τους πολίτες να μην μείνουν άλλο αδρανείς: «Στο Κτηματολόγιο δεν πάμε όποτε να’ ναι. Τώρα πρέπει να πάμε. Γιατί εμείς θα μαζέψουμε τα δικαιώματα – όσα δικαιώματα μαζέψουμε. Μετά θα ακολουθήσει η προανάρτηση και μετά η ανάρτηση. Και μετά την ανάρτηση, η μελέτη θα είναι πολύ ώριμη να πάει σε πρώτες εγγραφές. Σε κάθε επόμενο στάδιο της διαδικασίας, ο τρόπος με τον οποίο δηλώνει κανείς γίνεται όλο και πιο δύσκολος και πιο σύνθετος. Γιατί προκύπτουν δεσμεύσεις από το στάδιο στο οποίο έχει κλείσει κι έχει προηγηθεί».
Το πρόβλημα οφείλεται, σύμφωνα με τον κ. Ζαρκαδούλα, στην «λανθάνουσα αντίληψη» που επικρατεί στον κόσμο, «ότι δεν υπάρχουν προθεσμίες στο Κτηματολόγιο. Αυτή η αίσθηση δημιουργήθηκε στον κόσμο με τις διαδοχικές παρατάσεις που δόθηκαν πριν από 1,5 χρόνο, όταν έτρεχαν οι περισσότερες από τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Εκεί λοιπόν μετά το εξάμηνο, με κακό επικοινωνιακό χειρισμό από την τότε διοίκηση του υπουργείου Περιβάλλοντος δόθηκαν κάποιες διαδοχικές παρατάσεις. Οπότε, έχει εγκατασταθεί τώρα στον πολίτη, μία αίσθηση ότι στο Κτηματολόγιο πάω όποτε μου… καπνίσει. Αυτό είναι το πρόβλημα. Εντάξει, να μην έρθουν όλα τα δικαιώματα στο εξάμηνο, τα κληρονομικά δεν προλαβαίνουν να έρθουν, αλλά δεν μπορεί τα δικαιώματα που είναι ώριμα και θα μπορούσαν να έρθουν από την πρώτη μέρα, να είναι μόνο το 8,5% του συνόλου».
Ειδικότερα στάθηκε στις «αντικειμενικές δυσκολίες» που υφίστανται στο Ρέθυμνο: «Δεν υπάρχουν τίτλοι, υπάρχουν κληρονομιές που δεν έχουν ξεκαθαριστεί. Υπάρχει, παράλληλα, πολλή δουλειά στους μηχανικούς για τη σύνταξη τοπογραφικών και στους συμβολαιογράφους για αποδοχές».
Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της αναδόχου κοινοπραξίας (προ)βλέπει ότι ή θα δοθούν κι άλλες παρατάσεις («αυτό είναι στην κρίση του υπουργού») ή θα ακολουθηθεί διαδικασία εμπροθέσμου. «Προσέρχεται ο πολίτης τις τελευταίες μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας – ή μας στέλνει ένα email ή μας παίρνει ένα τηλέφωνο. Και μας δηλώνει ότι δεν είναι ακόμα έτοιμος και θέλω μια προθεσμία δύο εβδομάδων π.χ., ενός μήνα, 40 ημερών (γιατί μου λείπει το τάδε χαρτί από το Πρωτοδικείο κλπ.). Εμείς βεβαιώνουμε ότι ο πολίτης προσήλθε εμπροθέσμως και του δίνουμε μία βεβαίωση με μία ημερομηνία». Βεβαίως, θα τονίσει πως είναι «πιο αναγκαίο να μην γίνει αυτή η αιχμή» για την αποφυγή ταλαιπωρίας και συνωστισμού εν μέσω έξαρσης της πανδημίας. Όπως και να’ χει εναπόκειται «στην κρίση του Υπουργού αν θα δώσει διαδοχικές παρατάσεις ή αν θα μας δώσει εντολή να ακολουθήσουμε διαδικασία εμπροθέσμου».
Τα πρόστιμα, τα θετικά μηνύματα και οι (ευέλικτες) εναλλακτικές
Στην επικοινωνία μας με την κα Τσιπά, μάθαμε τι προβλέπεται σε περίπτωση καθυστέρησης ή αμέλειας: Άπαξ, λοιπόν, και ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός για τις εκπρόθεσμες, θα υπάρχει πρόστιμο. Δηλαδή, κάποιος θα μπορεί να κάνει δήλωση, αλλά αυτή θα συνοδεύεται με το ανάλογο αντίτιμο. Απ’ την άλλη, όσοι δεν κάνουν καθόλου δηλώσεις θα έχουν θέμα με τα ακίνητά τους.
«Μετά από κάποιο διάστημα, αφού κλείσει η κτηματογράφηση και πάμε στις αρχικές εγγραφές, οι ιδιοκτησίες θα πάνε στο ελληνικό δημόσιο. Μετά αν χρειαστεί να κάνουν κάτι, αφού φτάσουμε στις τελικές εγγραφές, θα ξοδέψουν περισσότερα χρήματα, διότι απαιτείται δικαστική διαδικασία». Το καλύτερο όλων, είναι οι πολίτες «να αποφύγουν την ταλαιπωρία και να κάνουν δήλωση τώρα».
Ο κ. Ζαρκαδούλας αντιλαμβάνεται ότι επειδή στην όλη εξίσωση – κατάσταση οι δεδομένες δυσκολίες (όπως κινητικότητας προς τις Υπηρεσίες λόγω covid) επιτείνονται απ’ τον κορωνοϊό, «κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν μπορείς να πιέσεις και τον κόσμο». Θα επιλέξει, επομένως, να εκπέμψει «θετικά» μηνύματα: «Είναι άσχημο να μιλάμε για πρόστιμα όταν ο κόσμος έχει τέτοια πίεση με τον κορωνοϊό και με την όλη κατάσταση. Πιστεύω ότι το μήνυμα θα πρέπει να είναι θετικό: έλα τώρα γιατί θα δηλώσεις πολύ πιο εύκολα και πολύ πιο σωστά και με πολύ λιγότερη ταλαιπωρία, απ’ το να έρθεις σε μία άλλη επόμενη φάση της διαδικασίας. Με απόλυτη άνεση και ευχέρεια και χωρίς κατ’ ανάγκη να απευθυνθεί σε δικηγόρους ή μηχανικούς, κάθε πολίτης τώρα μπορεί να δηλώσει».
Εντύπωση προκαλεί στον ίδιο το οξύμωρο σχήμα, που έχει παρατηρήσει ότι παγιώνεται και χαρακτηρίζει την Κρήτη: «Με όποιον έχω μιλήσει (μηχανικό, δικηγόρο, ιδιώτη), όλοι λένε ότι θα τα δηλώσουν όλα: άρα από εκεί ξεκινάει το παράδοξο· πώς είναι δυνατόν σε μια περιοχή να υπάρχει αντικειμενικό ενδιαφέρον, όλοι να δηλώνουν ότι θα δηλώσουν ό,τι έχουν και δεν έχουν, να παίρνουν τηλέφωνο και να ρωτάνε και παρ’ όλα αυτά να μην έρχονται για να δηλώσουν – να μην κάνουν το τελευταίο βήμα».
Κάθε «επόμενο βήμα» θα είναι «πιο δύσκολο» προειδοποιεί ο κ. Ζαρκαδούλας και γίνεται πιο σαφής επ’ αυτού: «Μετά την ανάρτηση, αν θες να δηλώσεις κι αυτό που έχεις να δηλώσεις, από τα στοιχεία των ομόρων (των γύρω γύρω) δεν έχει κτηματογραφηθεί σωστά, τότε μαζί με τη δήλωση πρέπει να κάνεις και ένσταση! Η ένσταση πρέπει να πάει σε επιτροπή. Πριν την συνεδρίαση της επιτροπής εσύ πρέπει να πας εκεί και να αποδείξεις ότι έχεις κοινοποιήσει στους όμορους, τους θιγόμενους κλπ· είναι τεράστια διαδικασία. Ενώ αν δηλώσεις από σήμερα, ιδιοκτησία σου θα ληφθεί υπόψη και η περιοχή στην οποία βρίσκεται θα κτηματογραφηθεί και με τα δικά σου δεδομένα έγκαιρα».
Καταληκτικά, μη παραγνωρίζοντας ότι ο χρόνος είναι χρήμα και τούμπαλιν, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της αναδόχου κοινοπραξίας, θα θέσει κι άλλη μία παράμετρο: «Δεν χρειάζεται πάντα να απευθύνεστε σε μηχανικούς ή δικηγόρους. Αν έχετε μια δύσκολη περίπτωση ενός κληρονομικού δικαιώματος όπου είναι πολλοί οι συγκληρονόμοι κι είναι πολλά τα ποσοστά, να πας σε δικηγόρο. Αλλά αν έχεις ένα συμβόλαιο καταγεγραμμένο, δεν χρειάζεται να πας σε δικηγόρο. Αν έχεις μία ιδιοκτησία που το σχήμα της είναι ορθοκανονικό (τετράγωνο, παραλληλόγραμμο), έχει σαφή όρια υλοποιημένα, έχει σαφή χρήση γης, εκεί δεν χρειάζεται να κάνεις αναγκαστικά τοπογραφικό. Εκεί μπαίνεις στην υπηρεσία θέασης του Κτηματολογίου, σχεδιάζεις μόνος σου την ιδιοκτησία, κάνεις μία εκτύπωση και επισυνάπτεις αυτό μαζί με τη δήλωση. Δεν χρειάζεται κατ’ ανάγκη, για όλα τα δικαιώματα, κάποιος να απευθυνθεί σε δικηγόρο ή μηχανικό. Για μια δύσκολη κληρονομιά, να πάει στο δικηγόρο. Για ένα δύσκολο ακίνητο με περίεργο σχήμα πάνω στον αιγιαλό ή πάνω στη ζώνη απαλλοτρίωσης του Β.Ο.Α.Κ. κλπ., να πάει στο τοπογράφο. Αλλά εάν κάποιος έχει δέκα κομμάτια, δεν χρειάζεται να κάνει για όλα τοπογραφικά. Από τα 15, τα 12 θα είναι καθαρά. Για 2-3 θα πρέπει να κάνει τοπογραφικό: αυτά που έχουν δασικό, αυτά που έχουν περίεργο σχήμα».
