Των ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΦΩΤΑΚΗ – ΑΝΤΩΝΗ ΠΑΝΤΙΝΑΚΗ
Τα έξοδα αυξάνονται, τα έσοδα μειώνονται κι οι Ρεθεμνιώτες προσπαθώντας να ισορροπήσουν στο τεντωμένο σχοινί της ακρίβειας, πραγματοποιούν τα ψώνια του τριημέρου, με κορύφωση το σαρακοστιανό τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Οι αγορές τους είναι μετρημένες και συγκεκριμένες: Περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα, στα οποία κιόλας έπεσε… ψαλίδι: ήτοι οι ποσότητες των ψαρικών, εν προκειμένω, είναι μειωμένες, ενώ κάποια άλλα επίσης νηστίσιμα και δημοφιλή εδέσματα δεν …κινούνται καθόλου: Μένουν στο ράφι, όπως προέκυψε από την έρευνα των «Ρ.Ν.».
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, ο παραδοσιακός χαλβάς προσφέρει γλύκα σε όσους τον απολαμβάνουν, παρ’ όλα αυτά κερνάει… πίκρα καταστηματάρχες, οι οποίοι προς (δυσάρεστη) έκπληξή τους βλέπουν τα τεμάχιά του να μένουν στους δίσκους και να φεύγουν με το… ζόρι. Υπάλληλοι και μαγαζάτορες δικαιολογούν τους πελάτες τους. Οι καταναλωτές, είναι λογικό, να στραφούν στις πιο οικονομικές λύσεις, εφόσον έχουν ν’ αντιπαλέψουν και να τιθασεύσουν παράλληλα το σφοδρό και κλιμακούμενο κύμα ανατιμήσεων. Θα πάρουν ό,τι τους επείγει περισσότερο, εν ολίγοις.
Η ενεργειακή κρίση, που φουντώνει συνεχώς με τα πολεμικά γεγονότα στην Ουκρανία, έχει περιορίσει αισθητά τους προϋπολογισμούς και τις προσδοκίες νοικοκυριών κι επιχειρήσεων. Υποβάλλει κι επιβάλλει (σ)το σύνολο της κοινωνίας σε μία παρατεταμένη δοκιμασία, που μοιάζει κι είναι σκέτη …ακροβασία: Για να μείνουμε όλοι όρθιοι και ν’ αντέξουμε όσα ενδεχομένως μας επιφυλάσσονται από τούδε και στο εξής, στο οικονομικό (και όχι μόνο) πεδίο. Διαπιστώσαμε και είδαμε ότι πολλά μαγαζιά έβαλαν ένα όριο στις τιμές τους: Παρότι πιέζονται, δεν τις πήγαν πιο πάνω, θέλοντας ν’ απορροφήσουν όσο μπορούν μέρος των κραδασμών και να κρατήσουν τον κόσμο τους. Παραμένουν, ωστόσο, στην… πρίζα, αντικρίζοντας τους λογαριασμούς ρεύματος που είναι δύο και τρεις φορές αυξημένοι σε σχέση με όσα πλήρωναν πέρυσι.
Αυξημένο ενδιαφέρον κι αυξημένες τιμές
«Έχουν αυξηθεί οι τιμές και περιμένουμε κι άλλες αυξήσεις. Εκεί που ήταν μέχρι τον Οκτώβρη η τσιπούρα στα 8 ευρώ, πήγε στα 9, ενώ οι σουπιές ήταν πέρυσι στα 15 ευρώ, τα καλαμάρια στα 16 ευρώ και τα μύδια στα 5 ευρώ. Θα δούμε πως θα διαμορφωθούν φέτος οι τιμές αυτές, αφού η μεγάλη ζήτηση στα είδη αυτά θα φανεί την Καθαρά Δευτέρα. Για την ώρα έχουμε παρατηρήσει να μειώνονται οι ποσότητες που αγοράζουν οι πελάτες. Ενώ πέρυσι έπαιρναν 1,5 κιλό τώρα παίρνουν περίπου 750 γραμμάρια από το κάθε είδος», ανέφερε η κυρία Θεονύμφη, υπάλληλος ιχθυοπωλείου στο κέντρο της πόλης.
Από την πλευρά του, ο κ. Λάμπρος, ιδιοκτήτης ιχθυοπωλείου στο Ρέθυμνο, υποστήριξε ότι υπάρχει δυναμική στην κίνηση των καταστημάτων το τελευταίο διάστημα, αφού ο κόσμος έχει κουραστεί να νιώθει περιορισμένος από τις υγειονομικές και οικονομικές – δύσκολες – συνθήκες. «Ο κόσμος θέλει να ψωνίσει για να περάσει καλά μετά από δύο χρόνια κλεισούρας και προβλημάτων. Υπάρχει δυναμική επειδή είναι και αρχή του μήνα και ο κόσμος έχει πληρωθεί. Αυτό παίζει μεγάλη σημασία στην αγορά. Εγώ τουλάχιστον το έχω παρατηρήσει, ότι από τέλος του μήνα έως 10 του νέου μήνα, ο κόσμος ψωνίζει. Μετά υπάρχουν μέτριες έως μικρές αγορές. Εδώ και 10 μέρες, ο κόσμος δείχνει ενδιαφέρον για τα νηστίσιμα είδη, για τραπέζια πιο πολύ», είπε. Πρόσθεσε μάλιστα ότι ανάλογο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα μαγαζιά εστίασης, καθότι υπάρχουν παραγγελίες, παρόλο που οι τιμές έχουν ανέβει στα ύψη. «Οι τιμές βεβαίως είναι πολύ υψηλές λόγω κρίσης. Η αύξηση έχει ξεπεράσει το 20% στα περισσότερα προϊόντα. Σε κάποια είναι και παραπάνω. Εμείς βέβαια, προσπαθούμε να απορροφήσουμε λίγο τις αυξήσεις, να κόψουμε κάτι από τον κόσμο για να αισθάνεται ότι δίνει κάτι λιγότερο», διευκρίνισε ο κ. Λάμπρος, εξηγώντας όμως ότι και τα δικά τους λειτουργικά έξοδα έχουν αυξηθεί επικίνδυνα. «Στο ενεργειακό, οι λογαριασμοί είναι 2,5 φορές πάνω αυξημένοι. Εγώ πλήρωνα ΔΕΗ 250-280 ευρώ το μήνα το χειμώνα και τώρα δίνω 650 ευρώ! 200-230% πάνω οι λογαριασμοί».
Εκτός από τα θαλασσινά, την τιμητική τους αυτήν την περίοδο έχουν φυσικά και οι λαγάνες, ενώ παραδοσιακά θα είχαν και οι χαλβάδες. Ωστόσο και σε αυτόν τον κλάδο, οι αυξήσεις που καταγράφονται στις πρώτες ύλες, έχουν οδηγήσει αλυσιδωτά και σε άνοδο των τιμών των προϊόντων.
Όπως εξηγεί η κυρία Ειρήνη, υπάλληλος αλυσίδας φούρνου στο Ρέθυμνο, η τιμή του σουσαμιού εκτοξεύθηκε και η λαγάνα φέτος πωλείται στο 1,70 ευρώ. «Πέρυσι τη μικρή λαγάνα την είχαμε στο 1,30 ευρώ. Στην αρχή που ανέβαιναν οι τιμές, τις ανεβάσαμε κι εμείς. Από 90 λεπτά το ψωμί το πήγαμε 1 ευρώ. Βέβαια οι τιμές ανεβαίνουν ακόμη, αλλά εμείς είπαμε εντάξει, ως εδώ. Το κουλούρι, για παράδειγμα, δεν το ανεβάσαμε σε καμία περίπτωση. Διότι, κι άλλος ίσα που μπορεί να πάρει ένα κουλούρι. Πραγματικά, προτιμώ να το χαρίσω παρά να δω στα μάτια του αλλουνού ότι είναι διστακτικός. Είναι καθημερινοί μας πελάτες οι περισσότεροι. Εδώ είμαστε μία γειτονιά. Τι να τους πω; Ερχόμαστε σε δύσκολη θέση. Βέβαια αυτό είναι και στην κρίση του κάθε φούρνου και του κάθε εργοδότη. Ανεβαίνουν οι τιμές και στα σιτηρά, στα αλεύρια. Πόσο να πάει όμως το ψωμί;», διερωτήθηκε η ίδια.
Σημείωσε, πάντως, ότι αυτές τις μέρες ο κόσμος αγοράζει με αμείωτο ρυθμό τα βασικά είδη, ενώ εδέσματα και χαλβάδες παραμένουν, δυστυχώς, στα ράφια. «Μετά τις γιορτές, δεν ξέρουμε πως θα πάει η κατάσταση. Προς το παρόν το ψωμί και η λαγάνα φεύγουν, ενώ ο χαλβάς έχει παγώσει. Ο άλλος το σκέφτεται για να τον πάρει. Συνήθως τον κοιτάζουν και τον αφήνουν. Δεν ξέρουμε πού θα πάει όλη αυτή η κατάσταση, αλλά πραγματικά θα ζοριστεί πολύ ο κόσμος. Οι περισσότεροι πελάτες πάντως είναι πολύ διστακτικοί. Φεύγει πολύ το παξιμάδι και το ψωμί, αλλά θα σκεφτούν για να πάρουν το κουλουράκι και το βούτημα. Το παξιμάδι σκέφτονται ότι εντάξει, αντέχει και επτά μήνες».