Μας αρέσει στους Ρεθεμνιώτες να αποκαλούμε με περηφάνια την πόλη μας, ακόμα και σήμερα, πόλη των γραμμάτων άσχετα αν, τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες, παρά τις κάποιες εξαιρέσεις, το συγκεκριμένο απόφθεγμα δεν ανταποκρίνεται διόλου στην πραγματικότητα και τους εαυτούς μας, ότι είμαστε τουλάχιστον ένα σκαλί πιο πάνω από τους υπόλοιπους Κρητικούς.
Βρισκόμαστε στο 2015 και στην πόλη των γραμμάτων λοιπόν! Η μόρφωση αν δεν κάνω λάθος προϋποθέτει και κάποια άλλα αυτονόητα πράγματα που έχουν σχέση με τη συμπεριφορά και τη γενικότερη νοοτροπία του καθενός, πάντα προς το καλύτερο εννοείται. Υποτίθεται ότι, πέρα από τα προσωπικά βιώματά του, καθένας μας πρέπει να είναι προσεκτικός σε οτιδήποτε αφορά τον ίδιο και τους συνανθρώπους του, αφού η ελευθερία του καθενός μας σταματά εκεί που αρχίζουμε να γινόμαστε ενοχλητικοί στον συνάνθρωπο και συμπολίτη μας. Για μια εβδομάδα προσπάθησα να καταγράψω μερικά πράγματα που συμβαίνουν στην πόλη μας. Το αποτέλεσμα μ’ έβαλε σε σκέψεις, γιατί μόνο ενθουσιώδες δεν ήταν, όπως θα δείτε παρακάτω. Επιλέγοντας κάποια γεγονότα από αυτά, λόγω πίεσης χώρου, δείτε μια εβδομάδα Ρεθεμνιώτικης νοοτροπίας -κουλτούρας.
Είναι συμβατό κάποιος, υποτίθεται με ανάλογη της εποχής που διανύουμε παιδεία, να γράφει γκράφιτι στους τοίχους και να λερώνει κάθε αρχαίο μνημείο και άγαλμα στην πόλη που υποτίθεται ότι αγαπά;
Εσχάτως η μόδα στο Ρέθυμνο, γιατί μόδα είναι, εκτός κι αν ξαφνικά έγιναν όλοι οι Ρεθεμνιώτες φιλόζωοι και μου διαφεύγει, έχει τη δική της περίοπτη θέση με τα σκυλιά. Κάθε μπαμπάς και σκύλος, κάθε μαμά και παιδί με σκύλο. Κι αν έχεις αυλή, που στην πόλη πλέον βέβαια είναι δυσεύρετες, πάει στα κομμάτια, αλλά να κυκλοφοράς στο δρόμο και να κατουράνε όπου βρουν οι σκύλοι, μάλλον πάει πολύ. Στο ενετικό πηγάδι στην αγορά έχω δει άπειρες φορές να κάνουν την ανάγκη τους οι σκύλοι που τραβολογάνε με καμάρι τα αφεντικά τους. Η παραλία που καθημερινά κάνουν τη βόλτα τους πολλοί Ρεθεμνιώτες είναι τίγκα από κόπρανα σκύλων, τα οποία τα αφεντικά τους (με ελάχιστες εξαιρέσεις) δεν τα μαζεύουν, με αποτέλεσμα και την δυσοσμία λόγω ζέστης, αλλά και ότι πρέπει να προσέχει ο καθένας να μην τα πατήσει. Και αν είναι μέρα στα κομμάτια μπορεί να τα δεις, αλλά το βράδυ; Κυρία, υποτίθεται διανοουμένη, αφήνει το σκυλάκι της να κάνει την ανάγκη του στην παραλία και αποχωρεί σαν να μη συμβαίνει απολύτως τίποτα. Σε παρατήρηση πολίτη γιατί δεν τα μαζεύει όπως οφείλει, η απάντηση είναι ότι γι’ αυτό υπεύθυνος είναι ο Δήμος! Μήπως κυρία μου είναι υπεύθυνος ο Δήμος, να έρθει να καθαρίσει και το σπίτι σας;
Ημέρα Δευτέρα. Κατεβαίνω την αγορά για την βραδινή βόλτα μου. Μια παρέα πιτσιρικάδων μόλις έχει αγοράσει σουβλάκια και τα απολαμβάνει δεόντως. Παρακολουθώ βάζοντας στοίχημα με τον εαυτό μου και παρακαλώντας να χάσω. Δυστυχώς το κερδίζω! Μόλις τελειώνουν με το σουβλάκι, το περιτύλιγμα καταλήγει στο δρόμο και ως διά μαγείας όλοι σφυρίζουν αδιάφορα!
Κεντρική λεωφόρος μεσημέρι Τρίτης. Η γριούλα με τον παππού επιχειρούν να περάσουν το δρόμο από τις γραμμές των πεζών. Παρακολουθώ με ενδιαφέρον. Μετά από καμιά δεκαπενταριά αυτοκίνητα, βρέθηκε ο φιλότιμος οδηγός (γιατί ευτυχώς υπάρχουν και τέτοιοι) που σταμάτησε, όπως όφειλε άλλωστε, για να περάσουν οι άνθρωποι επιτέλους.
Ημέρα Τετάρτη μεσημέρι. Οι θέσεις παρκαρίσματος στην πόλη μας είναι ελάχιστες, όπως άλλωστε λιγοστές είναι και οι θέσεις πάρκινγκ γενικότερα, οι οποίες δυστυχώς με τα έργα που γίνονται έχουν λιγοστέψει ακόμα περισσότερο, χωρίς να προβλέπεται άμεση λύση, τουλάχιστον προς το παρόν. Ο κύριος όμως και η κυρία είναι πάρα πολύ έξυπνοι και κυρίως «σέβονται» τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Γι’ αυτό και παρκάρουν στη μια και μοναδική θέση που υπάρχει για τα άτομα αυτά στο συγκεκριμένο πάρκινγκ, αδιαφορώντας για τα συγκεκριμένα άτομα. Τους αρκεί που μπορούν να κάνουν τη δική τους δουλειά με την άνεσή τους.
Ημέρα Πέμπτη απόγευμα. Κυρία σε μπαλκόνι ποτίζει και καθαρίζει τα φυτά της. Μέχρι εδώ όλα καλά, αλλά φαίνεται ότι την ενδιαφέρει η καθαριότητα μόνο για το μπαλκόνι της ή δεν έχει σακούλα και κάδο απορριμμάτων στο σπίτι της. Γι’ αυτό πετά μόνιμα τα σκουπίδια στο δρόμο από κάτω, ανεξάρτητα αν είναι παρκαρισμένα αυτοκίνητα που μόλις έχουν βγει από το πλυντήριο, ή αν περνά κάποιος περαστικός, ο οποίος θα είναι τυχερός αν δεν του ‘ρθει κάτι στο κεφάλι ή δεν βραχεί από τα νερά του ποτίσματος… τι κι αν της έχουν κάνει παρατηρήσεις, τι κι αν την έχουν βρίσει, η κουλτούρα της αυτή φαίνεται να είναι και αυτό δεν αλλάζει με τίποτα.
Ημέρα Παρασκευή απόγευμα κεντρική λεωφόρος. Ντιλιβεράς κάνει απίστευτες φιγούρες προσπερνώντας τους πάντες και τα πάντα και με κόκκινο! με κίνδυνο ανά πάσα στιγμή να γίνει κάποιο ατύχημα, με περαστικούς και οδηγούς να τον βρίζουν, για να προλάβει άραγε τι; Εκτός κι αν είχαν αγώνες οι ντιλιβεράδες εκείνη την ημέρα και δεν το ήξερα.
Σάββατο πρωί: Κάποια κυρία με το παιδί της κάνει ποδηλατοβόλτα στον κεντρικό ποδηλατοδρόμο της λεωφόρου Κουντουριώτη. Ο τύπος, ελληνάρας μαυροπουκαμισάς, έχει παρκάρει πάνω στον ποδηλατοδρόμο, αφού κάποιοι έχουν σπάσει το κολωνάκι, γιατί έτσι τον βολεύει. Η κυρία του λέει πολύ όμορφα: κύριε! μήπως μπορείτε να πάτε ένα μέτρο μπροστά για να περάσω με το παιδί; Ο τύπος (ο υποτιθέμενος κύριος!) δεν της απαντά καν και συνεχίζει να κοιτάζει στο υπερπέραν. Η κυρία αφού περιμένει μάταια 2-3 λεπτά, μήπως και φιλοτιμηθεί «ο τύπος», αναγκάζεται να κατέβει από το ποδήλατο, λέγοντας στο παιδί να περιμένει και αφού περνά στην άλλη μεριά του ποδηλατοδρόμου κατεβαίνοντας από το ποδήλατο, γυρίζει να βοηθήσει το παιδί της να περάσει απέναντι. Ο τύπος (πάντα κύριος να μην το ξεχνάμε) συνεχίζει να είναι στον κόσμο του! Τώρα κουφός ήταν; Διαζύγιο με τη λογική είχε πάρει; Δεν μπορώ να κάνω όρκο.
Κυριακή απόγευμα προσπαθώ να απολαύσω μια βόλτα στην παλιά πόλη. Από κάποια μέρη της στην κυριολεξία δεν μπορείς να περάσεις, από την δυσοσμία της αφόδευσης περαστικών σε συγκεκριμένα σημεία και από κάθε λογής σκουπίδια.
Ευτυχώς δεν έχει άλλες μέρες η εβδομάδα για να περιγράψω, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα σταματούν εδώ. Δυστυχώς όλη αυτή η κατάσταση συνεχίζεται, για τον πολύ απλό λόγο ότι επίσης δυστυχώς αυτή είναι η νοοτροπία-κουλτούρα μας και όσο κι αν θέλουμε να δείξουμε αριστοκρατικοί και ξεχωριστοί, να υπερηφανευτούμε για την πόλη μας, η κακομοιριά μας σε καμιά περίπτωση δεν μας αφήνει. Κατά τα άλλα, θέλουμε να λεγόμαστε και εξαιρετικός τουριστικός προορισμός τρομάρα μας. Τα σχόλια δικά σας…
* Ο Βαγγέλης Παπαδάκις είναι καθηγητής Φυσικής Αγωγής
