Ένα τόσο μικρό αντικείμενο που καθημερινά το χρησιμοποιούμε σε μεγάλο βαθμό, ένα πλαστικό καπάκι, μπορεί να χαρίσει μια ποιοτική καθημερινότητα σε συνανθρώπους μας με ειδικές ανάγκες. Η συλλογή πλαστικών καπακιών είναι μία πρακτική που χρησιμοποιείται ανά τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα, εδώ και πολλά χρόνια, με σκοπό την προσφορά ειδικών βοηθημάτων σε άτομα με ειδικές ανάγκες.
Το Ρέθυμνο, ήρθε σε επαφή με αυτήν τη δράση πριν τέσσερα περίπου χρόνια, όταν η ανάγκη ενός συμπολίτη μας και η ιδέα που ήδη πραγματοποιούνταν πανελλαδικά, στάθηκε η αφορμή για να δημιουργηθεί δειλά μια εθελοντική ομάδα, που καλούσε τους συμπολίτες σε μαζική συλλογή από πλαστικά καπάκια. Σήμερα, η ομάδα έχει αποκτήσει τη δική της ταυτότητα, τα μέλη της και οι εθελοντές έχουν αυξηθεί και για πολλούς Ρεθεμνιώτες, η συλλογή αποτελεί πλέον αυτόματη και καθημερινή συνήθεια.
Με αφορμή τη χθεσινή παγκόσμια ημέρα, αφιερωμένη στα άτομα με αναπηρία, τα «Ρ.Ν» ήλθαν σε επικοινωνία με έναν από τους δημιουργούς της δράσης «Το καπάκι να κρατάς», τον κ. Μιχάλη Γιαννούλη, ο οποίος μας αφηγήθηκε την όμορφη πορεία και τροπή που πήρε μια απλή αλλά δύσκολη τότε ιδέα.
«Η δράση ξεκίνησε μετά από την πρωτοβουλία ενός φίλου μου σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης να ζητήσει πλαστικά καπάκια. Το είδε στην Ολλανδία, ένας μετανάστης από το Ηράκλειο, επαγγελματίας οδηγός και αφού επικοινώνησε μαζί μου, έστειλε αυτό που χρειαζόταν!. Αποτέλεσμα ήταν να μας μείνουν τα καπάκια που ήδη είχαν μαζευτεί. Τότε με πλησίασε ο κ. Ηρακλής Ζουμπουλάκης, τότε αρχηγός του Ερυθρού Σταυρού και προσφέρθηκε να βοηθήσει. Εκείνη τη στιγμή λοιπόν σκέφτηκα, ότι εγώ πήρα τη βοήθεια που χρειαζόμουν, πάμε για το επόμενο παιδί; Έτσι ξεκίνησε όλη η δράση», μας λέει.
Τα πλαστικά καπάκια διαθέτουν κάποια χαρακτηριστικά που τα κάνουν ιδανικά για συλλογή και αξιοποίηση, όπως μας εξηγεί ο κ. Γιαννούλης. «Είναι εύκολο στο μάζεμά τους. Κυρίως τα καπάκια που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, είναι τέτοια η σύστασή τους, η οποία εκτός του ότι ανακυκλώνεται, την ζητούν τα εργοστάσια που ανακυκλώνουν πλαστικό. Είναι η καλύτερη ποιότητα και η καλύτερη σύνθεση πλαστικού, η οποία μπορεί να ανακυκλωθεί και να επαναχρησιμοποιηθεί σε κάποιο είδος».
Μια διαφορετική προσέγγιση
Όπως αναφέραμε η πρακτική αυτή είναι γνωστή και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, ωστόσο η ομάδα του Ρεθύμνου έχει αποφασίσει να διαχειριστεί τη διαδικασία με έναν αλλιώτικο τρόπο, όπως μας εξομολογείται ο κ. Γιαννούλης.:
«Στην Αθήνα ένας τόνος καπάκια (2 κυβικά) ισοδυναμεί με ένα καρότσι. Εμείς μετά από συμφωνία με τον κ. Λεμπιδάκη στο Ηράκλειο, από τα Πλαστικά Κρήτης, αποφασίσαμε για την ίδια ποσότητα πλαστικών να δίνεται χρηματικό αντίτιμο 300 ευρώ. Είμαστε εδώ να βοηθήσουμε τις άπορες οικογένειες που έχουν ανάγκη από ειδικό βοηθητικό εξοπλισμό, δηλαδή δεν παίρνουμε συγκεκριμένα μόνο καροτσάκια, αλλά ό,τι μας ζητηθεί από τις οικογένειες αυτές. Από καροτσάκι, μέχρι ορθοστάτη, νάρθηκες, περιπατητήρες. Το σκεπτικό είναι ότι το κάθε παιδί δικαιούται κάποια βοηθήματα από το κράτος κάθε χρόνο. Ερχόμαστε λοιπόν εμείς μετά και δίνουμε την αντίστοιχη χρηματική συμμετοχή που πρέπει να δώσει ο γονιός στα βοηθήματα αυτά».
Συνολικά μέσα από την ομάδα έχουν βοηθηθεί πάνω από 38 οικογένειες του Ρεθύμνου, όπως αναφέρει ο κ. Γιαννούλης. «Έχουμε βοηθήσει γύρω στις 38 οικογένειες στο Ρέθυμνο με διάφορα είδη, όχι συγκεκριμένα μόνο με καρότσια. Ξεκινήσαμε με τα παιδιά γιατί έχουμε την ευαισθησία μας στα παιδιά, αλλά δεν απορρίπτουμε και κάποιον σε μεγαλύτερη ηλικία που έχει ανάγκη».
Το αξιοσημείωτο, ωστόσο, που παρατηρείται στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι πως ακόμα και σήμερα οι οικογένειες αυτές βιώνουν αισθήματα ντροπής και φόβου για κοινωνική κατακραυγή, με αποτέλεσμα να μην απευθύνονται τα ίδια τα μέλη στην ομάδα ή ακόμα και να αρνιούνται κάθε προσπάθεια βοήθειας.
«Δεν έρχεται κάποιος ο οποίος έχει άμεσο πρόβλημα για να μας δει, αλλά συνήθως κάποιος φίλος ή συγγενής του και πολλές φορές κρυφά. Μας έχει κάνει φοβερή εντύπωση αυτό. Ελάχιστοι έρχονται να μας μιλήσουν για άμεσα μέλη της οικογένειάς τους. Πολλές φορές ερχόμαστε σε επαφή με την ίδια την οικογένεια και είναι αρνητικοί στη βοήθειά μας, αυτοί που πραγματικά έχουν ανάγκη, όχι κακοπροαίρετα, αλλά από τη ντροπή που πιθανώς να αισθάνονται και από την περηφάνια τους. Εμείς από την πλευρά μας όταν δεχτούμε μία τέτοια πληροφόρηση για ανάγκη μιας οικογένειας, πηγαίνουμε στη γειτονιά ή το χωριό, μαθαίνουμε από τους γύρω αν όντως υπάρχει πρόβλημα και πόσο σοβαρό είναι και αργά ή γρήγορα, τις προσεγγίζουμε. Έπειτα αξιολογούμε το περιστατικό, μιλάμε με γιατρούς του παιδιού, για να μάθουμε τι πραγματικά έχει ανάγκη το παιδί και μετά προχωράμε αναλόγως».
Σημεία διαλογής και η συγκινητική διαδρομή ενός εθελοντή
Μέσα στην πόλη του Ρεθύμνου υπάρχουν δώδεκα περίπου σημεία όπου κάποιος μπορεί να αφήσει τα πλαστικά καπάκια. Εκτός από αυτά, ωστόσο, σημαντικά μεγάλη και συγκινητική είναι η ατομική πρωτοβουλία ενός συνταξιούχου Ρεθεμνιώτη. Ο κ. Μανώλης Πεδιαδίτης έχοντας μοιράσει σε κάθε γνωστό και φίλο μεγάλα πλαστικά μπουκάλια ως μέσα συλλογής, κάθε μέρα με την παλιά του μηχανή, κάνει τον γύρο της πόλης και μαζεύει τις προσφορές.
«Η βοήθεια του κ. Μανώλη Πεδιαδιτάκη στην προσπάθεια της ομάδας μας είναι τεράστια. Φίλος μας και συνταξιούχος, κυκλοφορεί στο Ρέθυμνο κάθε μέρα με μια παλιά μηχανή, γεμάτη καπάκια. Έχει μοιράσει σε κεντρικά σημεία του μπουκάλια, που και αυτά έχουν γίνει σημεία συλλογής και γυρνάει με τη μηχανή του και τα μαζεύει. Είναι κοντά 80 χρονών αλλά όλο αυτό του έχει δώσει ζωή και το κάνει πλέον και με μεγαλύτερο φανατισμό από ότι εμείς», μας περιγράφει ο κ. Γιαννούλης.
Η ασίγαστη προσφορά των Ρεθεμνιωτών
Η αρχή ήταν δύσκολη, αλλά η ανταπόκριση των πολιτών ξεπέρασε κάθε προσδοκία, όπως μας εξομολογείται: «Ξεκινήσαμε δειλά και θυμάμαι η πρώτη διαλογή που κάναμε ήμασταν στην αποθήκη του κ. Ζουμπουλάκη, οι δυο μας. Σταδιακά μέσω των μέσων δικτύωσης μαθεύτηκε και ο κόσμος άρχισε να το αγκαλιάζει με πραγματικά πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, φαινόμενο που μου έκανε τρομερή εντύπωση. Το αγάπησε το Ρέθυμνο και ακόμα προστίθενται και άλλοι φίλοι της ομάδας».
Χαρακτηριστικό είναι όπως μας περιγράφει πως πλέον η προσφορά των συμπολιτών μας είναι τόσο μεγάλη που έχει διαγράψει κάθε σκέψη για διακοπή αυτής της δράσης. «Κάθε πρωί που πηγαίνω στο μαγαζί μου, επειδή πλέον ο κόσμος γνωρίζει ότι ασχολούμαι με αυτή τη δράση, βρίσκω τσαντάκια με καπάκια, από τους γείτονες και τους περαστικούς. Έχουμε πλέον φτάσει λοιπόν στο σημείο να κάνουμε διαλογή 25-30 άτομα, ενώ το ανώτερο που έχουμε καθαρίσει μέσα σε ένα τυπικό τετράωρο είναι 1,5 τόνος καπάκια!. Το βασικό επιτελείο είναι 8 άτομα αλλά και οι 15- 30 άτομα που βοηθούν σε κάθε διαλογή είναι πολλοί σημαντικοί για εμάς. Ορισμένοι από αυτούς κάνουν χιλιόμετρα για να έλθουν ακόμα και από τον Χάρακα! Θα συνεχιστεί η δράση πάνω απ’ όλα και με τη ζήτηση του ίδιου του Ρεθύμνου και όχι τόσο πολύ από πλευράς βοηθημάτων, όσο από πλευράς προσφοράς. Μας φέρνουν καπάκια ακόμα, το Ρέθυμνο το έχε μάθει, μας τηλεφωνούν και δηλώνουν το ενδιαφέρον τους για βοήθεια στη διαλογή» καταλήγει γιατί όπως ο ίδιος τονίζει, η «πληρωμή» σε αυτήν την ανιδιοτελή προσφορά είναι τα δάκρυα χαράς και τα χαμόγελα που εισπράττουν από τα ίδια τα άτομα με ειδικές ανάγκες και τις οικογένειές τους, κάθε φορά που παραδίδουν ένα βοήθημα και ολοκληρώνουν την πανέμορφη αποστολή τους».
