Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ*
Σε μέσα επίπεδα φαίνεται να κυμανθεί η παραγωγή ελαιολάδου της ερχόμενης χρονιάς 2017/18 από ότι δείχνουν τα στοιχεία διεθνών εμπειρογνωμόνων που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα ΜΜΕ.
Πιν.1. Συγκριτική εκτίμηση της παραγωγής ελαιολάδου στις κυριότερες ελαιοπαραγωγές χώρες του κόσμου, κατά την περίοδο 2017/18 σε σχέση με 2016/17*
Χώρες
Έκταση
(χιλ.στρ.) Παραγωγή ελαιολάδου
2017/18 (χιλ. τόνοι)
16/17 17/18 +/-
Ισπανία 262,3 1.285 1.200 -85
Ιταλία 123,0 183 280 +97
Ελλάδα 112,5 180 265 +85
Πορτογαλία 35,2 76 115 +39
Τυνησία 1.87,0 100 290 +190
Τουρκία 82,6 220 200 -20
Συρία 59,0 150 80 -70
Αλγερία 31,0 72 50 -22
Μαρόκο 101,5 100 115 +15
Αυστραλία 3,6 26 20 -6
ΗΠΑ 6,5 18,6 8 -11
Κίνα 9,6 9 2,5 -6,5
Αίγυπτο 8,3 28 25 -3
Αργεντινή 11,1 26 21 -5,5
Ιορδανία 14,0 24 27 +3
Παλαιστίνη 9,0 20 20 0
Λοιπές Χ. 86,2 190,2 108,4 -82
ΣΥΝΟΛΟ 1.142, 5 2.689 2.827 +138
* Επεξεργασία στοιχείων έρευνας Juan Vilar, και Jorge Pereira,
Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία των εκτιμήσεων του γνωστού εμπειρογνώμονα Juan Vilar, στρατηγικού συμβούλου και καθηγητή του Πανεπιστήμιου του Χαέν και του Jorge Pereira, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ουρουγουάης), η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου της επόμενης σεζόν θα είναι λίγο πάνω από μια μέση παραγωγή και θα κυμανθεί λίγο πάνω από 2,8 εκατομμύρια τόνους.
Συγκριτικά, θα αποτελεί το 66% της υφιστάμενης παραγωγικής ικανότητας της παγκόσμιας παράγωγης και θα είναι μεγαλύτερη κατά 5% της παραγωγής της περασμένης χρονιάς.
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο θα είναι η Τυνησία, η Ιταλία και η Ελλάδα (Πιν. 1).
Η παραγωγή της Τυνησίας θα παρουσιάσει τη μεγαλύτερη αύξηση (65%) και θα κυμανθεί στους 290 χιλ. τόνους. Παράλληλα η παραγωγή της Ιταλίας θα αυξηθεί κατά 53% σε σχέση με πέρυσι και θα φθάσει τους 280 χ.τ., ενώ η παραγωγή της Ελλάδας θα αυξηθεί κατά 47% και θα φθάσει τους 265 χ.τ.
Αντίθετα η παραγωγή της Ισπανίας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Jorge Pereira θα μειωθεί κατά 85 χ.τ. τόνους και θα φθάσει τους 1200 χ.τ. (Πιν.1) ενώ σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις του ΑΕΜΟ ( Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Ισπανίας) θα είναι ακόμη μικρότερη και θα φθάσει το πολύ τους 1.150 χ.τ. και το ολιγότερο τους 950 χ.τ. ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες του Σεπτεμβρίου και Οκτώβριου.
Πάντως ο ΑΕΜΟ, σύμφωνα με ανακοίνωση του, θεωρεί ότι οι μέχρι τώρα βροχοπτώσεις στην Ισπανία ήταν τελείως ανεπαρκείς για τις ελιές και ότι η συνεχιζόμενη από πέρυσι ξηρασία έχει οδηγήσει σε σημαντική εξάντληση των αποθεμάτων υγρασίας του εδάφους.. Έτσι, θεωρεί ότι δεν είναι εύκολο οι βροχοπτώσεις του φθινοπώρου να επαναφέρουν πλήρως τα ελαιόδεντρα και τον ελαιόκαρπο σε κατάσταση που να μπορούν να αποδώσουν ικανοποιητική παραγωγή.
Η έκθεση του Jorge Pereira αναφέρεται και στην εξέλιξη της έκτασης των ελαιώνων του πλανήτη η οποία εκτιμά ότι φέτος ανέρχεται σε 14 εκατ. στρέμματα. και στο μέλλον θα κινηθεί αυξητικά με ρυθμό +1,1 εκατ. στρ. ανά έτος ενώ και από πλευράς καλλιεργητικής θα παρουσιάσει ρυθμό παρά περά εντατικοποίησης με ρυθμό άνω από 1,0 εκατ. στρ. ανά έτος.
Αυξημένη αλλά όχι σημαντικά η ερχόμενη παραγωγή στην Κρήτη
Η γενική πορεία της εμφανίζει πτωτική τάση οφειλόμενη σε κλιματικές και πολιτικές συνθήκες
Η ερχόμενη παραγωγή στην Κρήτη σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΔΑΟΚ αλλά και άλλων πηγών του ΣΕΔΗΚ θα προσεγγίσει συνολικά τους 85 χ. τ.
Έτσι, θα είναι μεν υψηλότερη από την περσινή (που ήταν 55 χ.τ.) δεν θα φθάσει όμως καθόλου κοντά στο ύψος των 120.χ.τ. που αποτελεί τη μέγιστη δυναμική της παραγωγής του νησιού τα τελευταία 10 χρονιά. Θα κυμανθεί έτσι στο 70% της μίας γενικής βεντέμας αλλά και αυτό εάν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες που θα ακολουθήσουν και η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής της δακοκτονίας.
Οπωσδήποτε η πτωτική αυτή τάση στην παραγωγή της Κρήτης αποτελεί συνέπεια των καιρικών συνθηκών αλλά και των πολιτικών που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρονιά στο νησί.
Οι κλιματικές συνθήκες με τους καύσωνες που σημειώθηκαν τα τελευταία χρονιά κατά την άνοιξη έχουν σημαντική συμμετοχή στην καθοδική πορεία της παραγωγής και είναι άγνωστο αν αποτελούν κάποια τυχαία ή μόνιμη κλιματική αλλαγή.
Αλλά και οι πολιτικές που ασκούνται τα τελευταία χρόνια ειδικά για τους ελαιοπαραγωγούς έχουν σημαντικό μερίδιο στην εγκατάλειψη της ελαιοκαλλιέργειας και τη μείωση της κρητικής ελαιοπαραγωγής.
Πιν.2. Παραγωγή ελαιολάδου στην Κρήτη κατά την περίοδο 2011-2016 και πρόβλεψη για την περίοδο 2017/18 (χιλ. τόνους)*
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ
ΕΝΟΤΗΤΑ 2011
2012 2012
2013 2013
2014 2014
2015 2015 2016 2016
2017 2017
2018 Μεταβολή
+/- χ.τ.
ΧΑΝΙΩΝ 17,0 25,0 8,0 30,0 25 13 25 +12
ΡΕΘΥΜΝΟΥ 7,5 16,0 4,0 16,0 8 8 10 +2
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 40,0 50,0 9,0 45,0 40 24 35 +13
ΛΑΣΙΘΙΟΥ 12,0 22,6 4,0 26,0 17 10 15 +5
ΣΥΝΟΛΟ 76,5 113,6 25,0 118,0 90 55 85 +32
* Στοιχεία ΔΑΟΚ και άλλων πηγών ΣΕΔΗΚ
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της αδικαιολόγητης επιστημονικά και δεοντολογικά επιμονής του ΕΛΓΑ να μην καλύπτει τις ζημιές από καύσωνες, της πλήρους περικοπής των επιδοτήσεων κάτω από 250 ευρώ και κάτω από 4 στρέμματα, αλλά και της συστηματικής πλέον και επί σειρά ετών αποτυχίας της Δακοκτονίας.
Και αν σε όλα αυτά προστεθούν οι πρόσφατες «άγριες» φορολογήσεις του αγροτικού εισοδήματος, γίνεται πλέον σαφές ότι η πτώση της ελαιοπαραγωγής δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός αλλά αποτέλεσμα της επίδρασης πολλών αρνητικών παραγόντων.
Θ3
Τιμές: Με ελαφρά κάμψη σε Ιταλία και Ελλάδα, σταθερές στην Ισπανία
Πιν.1. Υψηλότερες τιμές της 15ης Ιουλίου 2017
Ιταλία 5,85 €/κ
Ισπανία 4,29 €/κ
Πελοπόννησος 4,10€/κ
Κρήτη 3,80€/κ
Λέσβος 3,75€/κ
Κύπρος 3,50€/κ
Αναλυτικά οι τιμές στο δελτίο ΣΕΔΗΚ www.sedik.gr
Χωρίς σημαντικές αλλαγές πορεύονται και αυτή την εβδομάδα οι τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο. Κάποιες ελαφρές μειώσεις της τάξεως 5-10 λεπτών παρουσιαστήκαν σποραδικά σε μερικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και Ιταλία, ενώ στην Ισπανία κάποια ανάλογη πτώση που παρουσιάστηκε, γρήγορα αποκαταστάθηκε (Πιν.1)
Η εξέλιξη αυτή είναι μάλλον φυσιολογική απόρροια των πρώτων εκτιμήσεων της παγκόσμιας παραγωγής σύμφωνα με τις οποίες η παραγωγή σε Ιταλία και Ελλάδα θα είναι κάπως αυξημένη, ενώ στην Ισπανία θα είναι μειωμένη
Πάντως η μείωση της προβλεπόμενης παραγωγής στην Ισπανία στην πράξη θα υπερκαλυφθεί από την αυξημένη παραγωγή της Τυνησίας, η οποία εξασφαλίσει ειδικό αδασμολόγητο καθεστώς για μέχρι κοντά στους 100 χιλ τόνους/έτος θεωρείται πλέον ως παραγωγή της ΕΕ.
Από την άλλη πλευρά οι μικρές αυξήσεις της παραγωγής της Ιταλίας και της Ελλάδας μπορούν οπωσδήποτε και αυτές να συμβάλουν στην εξισορρόπηση της ζήτησης..
Έτσι, προς το παρόν ψυχολογικό κλίμα για αύξηση η πτώση των τιμών με πρόσχημα κάποια μεγάλη αύξηση η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής, παρά το ότι δεν είναι απίθανο να επιδιωχθεί από την πλευρά του εμπορίου, δεν φαίνεται εύκολο να επικρατήσει.
* Ο Νίκος Μιχελάκης είναι Δρ γεωπόνος, πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο με άδεια του ίδιου nmixel@otenet.gr