Γλωσσικές, λογοτεχνικές και φιλολογικές ψηφίδες, τεκμήρια της επίδρασης του Βενετο-κρητικού πολιτισμού στη διαμόρφωση της πολιτισμικής μας ταυτότητας, προσθέτει το βιβλίο του φιλολόγου, συγγραφέα και μελετητή Μιλτιάδη Παπαδάκη που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2017 στο Κέντρο Κρητικής Λαϊκής Τέχνης από τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Ρεθύμνου. Το βιβλίο, που εκδόθηκε από τον ίδιο τον συγγραφέα το 2017, συμπληρώνει τις ερωτο-κρι(η)τολογικές μελέτες των δύο προηγούμενων εκδόσεων, Ερωτο-κρι(η)τολογικά (επίσης αυτοέκδοση, Σητεία 2014) και Ερωτο-κρι(η)τολογικές ψηφίδες (έκδοση Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης Σητείας 2016). Με «το καλαίσθητο και ποιοτικά άψογο αυτό έργο που έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά μονογραφιών ενός ακαταπόνητου ερευνητή και λάτρη της μακραίωνης πολιτιστικής και πολιτισμικής παράδοσης της Κρήτης και το οποίο διευρύνει τον προβληματισμό των προηγούμενων εκδόσεων, ο Μιλτιάδης Παπαδάκης καταξιώνεται οριστικά ως κρητολόγος», όπως επισήμανε στον χαιρετισμό που έστειλε για την εκδήλωση ο ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Χριστόφορος Χαραλαμπάκης.
Ο Μιλτιάδης Παπαδάκης από το χωριό Τουρτούλοι της Σητείας, αφού αφυπηρέτησε από τη Δημόσια Εκπαίδευση, στην οποία είχε αφοσιωθεί από το 1974 μέχρι το 2005, επιδόθηκε στη μελέτη του λαϊκού πολιτισμού και το πάθος του για τη γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό της μητρίδας γης και του γενέθλιου νησιού παρήγαγε ένα πλούσιο συγγραφικό έργο που αποτελεί προσφορά στις κρητολογικές μελέτες. Η φιλολογική του σκευή και η εξοικείωσή του με τη γλώσσα, τη φιλοσοφία και τον ψυχισμό του κρητικού λαού οδηγούν σε ενδελεχή έρευνα και οι μελέτες των έργων της Κρητικής λογοτεχνίας με «την κριτική θεώρηση του Κρητικού συγγραφέα εμπλουτίζουν αξιολογώτατα την οικεία βιβλιογραφία, της οποίας είναι άριστος γνώστης», όπως αναφέρει ο Γεώργιος Αικατερινίδης, τ. διευθυντής Ερευνών του Κέντρου Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών, στον χαιρετισμό που, επίσης, έστειλε για την εκδήλωση.
Τις δέκα τέσσερις (14) μελέτες του βιβλίου, κάθε μια από τις οποίες αποτελεί ψηφίδα για τα θαυμαστά έργα της Κρητικής Σχολής με αποκορύφωμα τον Ερωτόκριτο, παρουσίασε ο ίδιος ο συγγραφέας, αφού πρώτα ο φιλόλογος και διπλωματούχος ξεναγός Βασίλης Τζουράς μας εισήγαγε με την εμπεριστατωμένη παρουσίαση «Κοινωνία και Τέχνη της Βενετοκρατούμενης Κρήτης στα χρόνια του Βιτζέντζου Κορνάρου» στο κοινωνικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο της εποχής που μεγάλωσε ο ποιητής του Ερωτόκριτου.
Με επιστημονική τεκμηρίωση, που στηρίζεται στην πλούσια βιβλιογραφία που συνοδεύει κάθε μελέτη, παρουσιάζονται στο βιβλίο θέματα και λογοτεχνικά μοτίβα στα έργα της Κρητικής Λογοτεχνίας. Το μαγικοθρησκευτικό και το υπερφυσικό στοιχείο, το μοτίβο της αυτοπαρουσίασης, κοινό με την αρχαία τραγωδία, του ονείρου-οράματος, της αγνής και ανιδιοτελούς φιλίας, της μανιασμένης φύσης, της περιπέτειας, της αναγνώρισης. Οι τρόποι εξωτερίκευσης του ανθρώπινου ψυχισμού – αναστεναγμός, τα μάτια και η ματιά του ανθρώπου, οι συσπάσεις των μυών και οι μορφασμοί, η «περιπλοκή» και ο εναγκαλισμός δυο προσώπων, το φιλί, το δάκρυ – που, όπως φαίνεται από πάμπολλες παραπομπές, αποτελούν ένα ιδιαίτερο κώδικα επικοινωνίας. Η ριζωμένη φιλιά με την πλατιά αριστοτελική έννοια που ήταν ένα από τα τρία κίνητρα που ώθησαν τον ποιητή να γράψει την ιστορία του ζευγαριού «του Έρωτα η εμπόρεση και της φιλιάς η χάρη». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι μελέτες που αναφέρονται στην εξέλιξη της γλώσσας και το πέρασμα από τη δημώδη βυζαντινή στην ιδιωματική κρητική γλώσσα που υποστηρίζονται από γλωσσάρια και πολυάριθμα παραδείγματα.
Τα μουσικά ακούσματα αριστοτεχνικά δοσμένα από τον Αλέξανδρο Αγγελάκη, φυσικό-μουσικό και τον Bernardro Izola, ιστορικό-μουσικό – ιταλικής καταγωγής αλλά με ρίζες από τη Βενετοκρατούμενη Κρήτη- που παρεμβάλλονταν μέσα στην παρουσίαση, πρόσθεσαν μια ακόμα ψηφίδα στην άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά και τόνισαν τη σημασία της ανάδειξης, με κάθε τρόπο και από κάθε δημιουργό, της αδιάλειπτης ιστορικής συνέχειας.
Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Ρεθύμνου ευχαριστεί το Κέντρο Κρητικής Λαϊκής Τέχνης για τη φιλοξενία και εύχεται σύντομα ο συγγραφέας να συμπληρώσει με τις μελέτες του τις ψηφίδες του πολιτισμού μας.
Το Δ.Σ. του Σ.Φ.Ρ.
