«Μισαλλοδοξία, η μάστιγα της ανθρωπότητας»

Ένας τρόπος να γιορτάσεις μια επέτειο είναι περιδιαβάζοντας σ’ ένα σχετικό με αυτή βιβλίο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση της «Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Μισαλλοδοξίας» (ή «υπέρ της ανεκτικότητας») έκανα από τα προεόρτια την περιδιάβασή μου στο βιβλίο¹ του Μανόλη Κούνουπα, από το οποίο δανείστηκα τον παραπάνω τίτλο. (Γι’ αυτό και τον πλαισίωσα με εισαγωγικά). Χωρίς την άδειά του, είναι αλήθεια. Όχι βέβαια ότι θα αρνιόταν να μου την παραχωρήσει αυτός ο κοσμοπολίτης με την τόση ευρυχωρία πνεύματος και καρδιάς, αν δεν είχε αποχωρήσει από τα εγκόσμια προ εννέα μηνών…

Διάβασα με συγκίνηση την τιμητική αφιέρωση του φίλου συγγραφέα και άρχισα το φυλλομέτρημα του βιβλίου, κάνοντας «στάσεις» στα πιο ενδιαφέροντα σημεία του, που -κατά την πάγια συνήθειά μου- είχα υπογραμμισμένα. Σε κάποιο φυλλογύρισμα με περίμενε ένα γνώριμο -αν και κιτρινισμένο- στενόμακρο απόκομμα εφημερίδας με την κριτική που του είχα δημοσιεύσει όταν εκδόθηκε. Από εκεί το κείμενο που ακολουθεί:

«Ο Μανόλης Κούνουπας με ανάχωμά του το πόνημά του αυτό λειτουργεί ως αντίμαχος της «Λερναίας Ύδρας» της απάνθρωπης μισαλλοδοξίας και ως υπέρμαχος του ανθρωπισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων χωρίς εκπτώσεις, ανεβαίνοντας έτσι αυτοδίκαια στο βάθρο του ένθερμου κήρυκα της παγκόσμιας συναδέλφωσης, του Οικουμενικού Ανθρώπου, του Οικουμενικού Δασκάλου…

Ο συντοπίτης μας συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο του “στη μνήμη του παιδικού, αδελφικού του φίλου Μανούσου Πραμματευτάκη που έπεσε μόλις δεκαοκτώ χρονών από το βόλι της πιο ανελέητης μισαλλοδοξίας. (Αναφέρεται στον ελληνικό μετακατοχικό εμφύλιο)...

• Παρακολουθεί τη διαχρονική και διατοπική πορεία του φαινομένου, «από την εποχή του Σινικού Τείχους έως τις μέρες του Τείχους του Βερολίνου», με όλες τις διακυμάνσεις του ως προς την έκταση και την ένταση.

• Στιγματίζει τους παραγωγούς και προαγωγούς του ιδεολογικού μονισμού, τους υπάνθρωπους εκείνους που χρησιμοποιούν τη μισαλλοδοξία ως παραισθητικό του λαού για το ατομικό και μόνο συμφέρον τους.

• Θρηνεί μέσα από ένα μακρύ μαρτυρολόγιο τα θύματα των αφιονισμένων και οιστρηλατημένων ατόμων και μαζών, προτρέποντας τους αναγνώστες με το στίχο του Shelley: «Για τ’ άδικο που γίνεται στον κόσμο να θρηνείτε».

• Λειτουργεί ως παιδαγωγός, ανεμίζοντας απέναντι στα μαύρα λάβαρα του πνευματικού ιμπεριαλισμού και της πνευματικής αδιαλλαξίας την πολύχρωμη σημαία της διαλλακτικότητας, της διαλεκτικότητας, της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού…

«Θα ‘ρθει μια μέρα που ο οικουμενικός άνθρωπος θα γνωρίσει το συνάνθρωπό του, θα τον πλησιάσει με αγάπη… Θα ‘ρθει μια μέρα που τα παράφορα, ασυγκράτητα ανθρώπινα πάθη, όπως είναι η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός των προκαταλήψεων, θα τα αντικαταστήσουν η λογική, η κατανόηση και η μετριοπάθεια. Το ανθρώπινο πνεύμα θα βρεθεί μέσα σε μια κοινωνία ελεύθερη και δίκαιη…».⁴

Μετά άρχισα να κάνω συνειρμικές… απογειώσεις με βάση διάφορα εδάφια του δικού μου κειμένου (κάποιες από τις οποίες «προσγείωσα» στις υποσημειώσεις μου). Και όταν επανήλθα στο βιβλίο το βλέμμα μου έπεσε στην υπογραμμισμένη φράση: «Μόνη ανεκτή μισαλλοδοξία είναι αυτή κατά των μισαλλόδοξων»!…

*Με αφορμή τη σημερινή (16/11) «Παγκόσμια Ημέρα κατά της Μισαλλοδοξίας»

1. Μανόλη Κούνουπα «ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑ, η μάστιγα της ανθρωπότητας», Εκδόσεις ΙΩΛΚΟΣ, Αθήνα 2002, σς.375

2. Η άμεση γειτνίαση -τυχαία ή σκόπιμη, δεν ξέρω- της επετείου κατά της μισαλλοδοξίας και της ηρωικής Εξέγερσης του Πολυτεχνείου ευνοεί, όπως είναι φυσικό, με τον καλύτερο τρόπο το συνειρμό των δύο επετείων, τοποθετώντας τη βίαιη και αιματηρή αντίδραση των δικτατόρων στον παραδειγματικό άξονα των αιτιατών της μισαλλοδοξίας (όπως βέβαια και τα όποια ακραία και ανιστόρητα «επετειακά» κακέκτυπα της ιστορικής εκείνης αντίστασης).

3. Οι πρόσφατες προκλητικές παραστάσεις στα Διαβατά έξω από τις δομές των εξουθενωμένων προσφύγων, με το αντιμουσουλμανικό μπάρμπεκιου-πάρτι των επονομαζόμενων «Ενωμένων Μακεδόνων» με τις χοιρινές μπριζόλες και το κρασί τους επιβεβαιώνουν με τον πιο παραστατικό τρόπο ότι η μωρία της μισαλλοδοξίας δεν έχει όρια. Όχι κι έτσι, βρε παιδιά! Εντάξει, δεν περίμενε κανείς να αλείψετε με το κρασί σας και το λάδι σας τις πληγές των προσφύγων, όπως έκανε ο καλός Σαμαρείτης της παραβολής του Χριστού στον τραυματισμένο και ληστεμένο οδοιπόρο Ιουδαίο παρά την εχθρότητα των φυλών τους… Χάθηκε όμως λίγη ενσυναίσθηση, λίγη αγαθή προαίρεση και εντέλει λίγη σκέψη ότι κανείς δεν είναι η εξαίρεση στο «έχει ο καιρός γυρίσματα»;

4. Τα λόγια του Μ. Κούνουπα ηχούν σαν μεταγλωττισμένη ηχώ των εμβληματικών λόγων του Νέλσον Μαντέλα (27 χρόνια έγκλειστου στις φυλακές του ρατσιστικού καθεστώτος της Νότιας Αφρικής και μετά πρώτου μαύρου προέδρου της): «Κανείς δεν γεννιέται μισώντας τον πλησίον του εξαιτίας του χρώματος του δέρματός του ή του παρελθόντος ή της θρησκείας. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να μισούν. Κι αν μαθαίνουν να μισούν, μπορούν να μάθουν και πώς να αγαπούν, γιατί η αγάπη έρχεται πιο φυσικά στην ανθρώπινη καρδιά από το αντίθετό της». (Από την αυτοβιογραφία του, Long Way To Freedom)