Του ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΓΑΣΠΑΡΗ*
Ο άνθρωπος, λένε, «είναι» η μνήμη του ή τουλάχιστον όσες από τις μνήμες του επιλέγει να διαφυλάξει. Τα «Μνήμης Έργα» λοιπόν του Αιμίλιου Γάσπαρη περιέχουν μέρος από τις εικόνες που έχει διαφυλάξει μέσα του. Δεν είναι τυχαίο που πρόκειται για εικόνες από τον γενέθλιο τόπο, το χωριό Ατσιπόπουλο Ρεθύμνου, εκεί όπου γεννήθηκε, μεγάλωσε, έζησε κατά διαστήματα στην ενήλικη ζωή του και τώρα δημιούργησε τα έργα αυτά. Οι αλλαγές στο περιβάλλον του χωριού με το πέρασμα του χρόνου αποτέλεσαν ίσως την αφορμή για τη δημιουργία των έργων, αλλά η έμπνευση εμπεριέχει και άλλα βαθύτερα συναισθήματα πέραν του προβληματισμού για την αλλοίωση της εικόνας που εκείνος θυμάται. Η αλλοίωση αυτή ως αποτέλεσμα εν μέρει της φυσικής φθοράς και εν μέρει της βίαιης πολλές φορές ανθρώπινης επέμβασης τον έχει εξάλλου πολλές φορές απασχολήσει και ωθήσει να αρθρογραφήσει σε εφημερίδες του Ρεθύμνου, επισημαίνοντας ότι πολλά θα μπορούσαν να σωθούν χωρίς να αποτραπούν οι απαραίτητες παρεμβάσεις για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής των κατοίκων του χωριού.
Πραγματικές λοιπόν εικόνες και συναισθήματα αναδεικνύονται στα 60 συνολικά μικρά και μεγάλα έργα που εκτέθηκαν για δέκα μέρες στη «Βίλα Βουγά» στην περιοχή Ζωγράφου της Αθήνας. Ακουαρέλες, τέμπερες σε χαρτί και ξύλο, λάδια, έργα με ξυλομπογιές, με παστέλ και κάρβουνο απεικονίζουν άλλοτε ρεαλιστικά και άλλοτε εξπρεσιονιστικά, κυρίως μέσω των εξωπραγματικών και έντονων σε πολλά έργα χρωμάτων ολόκληρο το χωριό, κάποιες γωνιές του ή ακόμη και κάποιες λεπτομέρειες των σπιτιών του.
Η έκθεση αυτή δεν είναι η πρώτη για τον ζωγράφο. Ο Αιμίλιος Γάσπαρης, που έχει σπουδάσει ελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και εργάστηκε μέχρι πρόσφατα στη Μέση Εκπαίδευση, έχει πραγματοποιήσει άλλες δέκα ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής, ενώ η ενασχόλησή του με τη συγγραφή έχει αποδώσει μέχρι τώρα δύο ποιητικές συλλογές.
Η άμεση σχέση των έργων, που παρουσιάστηκαν στην έκθεση αυτή, με το Ατσιπόπουλο είχε ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή κατά τη βραδιά των εγκαινίων πλήθος κόσμου από την Αθήνα, ο οποίος κατοικεί, κατάγεται ή γνωρίζει το χωριό, καθώς και φίλων και γνωστών του ζωγράφου. Η έκθεση είχε διοργανωθεί χάρη στη σημαντική βοήθεια του Συλλόγου Κρητών Ζωγράφου, ο οποίος φρόντισε να εξασφαλίσει την αίθουσα σε ένα όμορφο παλιό σπίτι με κήπο, το οποίο ο δήμος χρησιμοποιεί για εκθέσεις τέχνης και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τα εγκαίνια τίμησαν τόσο ο δήμαρχος Ζωγράφου όσο και ο πρόεδρος του Συλλόγου. Στη ζεστή εκδήλωση της πρώτης βραδιάς μίλησαν ακόμη ο αντιστράτηγος ε.α. Νικόλαος Σαμψών, που κατάγεται από το Ατσιπόπουλο, και ο Ιωάννης Γιαννούλης πρόεδρος του Συλλόγου Ατσιπουλιανών Αθήνας «Η Αγία Ζώνη». Και οι δυο, που συνεχίζουν να συνδέονται πολύ στενά με τον τόπο καταγωγής τους και να ενδιαφέρονται γι’ αυτόν, αναφέρθηκαν με αφορμή την Έκθεση στην ιστορία και στο παρόν του Ατσιποπούλου. Τις παρεμβάσεις της βραδιάς έκλεισε η Διονυσία Γιακουμή, ιστορικός τέχνης στο Μουσείο Γουναρόπουλου της Αθήνας, η οποία επικεντρώθηκε στα έργα ζωγραφικής, το περιεχόμενο και την τεχνοτροπία τους, τονίζοντας όχι μόνο τις «γραμμές» που συνθέτουν τα έργα αλλά και τα έντονα συναισθήματα που τα κατακλύζουν. Ο ζωγράφος, αφού ευχαρίστησε τόσο αυτούς που βοήθησαν στην οργάνωση της έκθεσης, όσο και τους ομιλητές και τους παρευρισκόμενους, υποσχέθηκε ότι σύντομα θα επανέλθει με νέα έργα πέραν από περιορισμούς στο χώρο και στη μνήμη, αλλά σίγουρα με εικόνες και συναισθήματα. Του το ευχόμαστε και τα περιμένουμε.
* Ο Χαράλαμπος Γάσπαρης είναι ιστορικός (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών)