Χίλια μέτρα ανατολικά της Βηθλεέμ βρίσκεται το Μπετ-Σαχούρ, το χωριό των ποιμένων, εδώ που οι ταπεινοί βοσκοί ευαγγελίστηκαν τη Γέννηση του Σωτήρα κι άκουσαν το δοξολογικό ύμνο των αγγέλων.
Σ’ αυτούς τους αγρούς του Βοόζ, που έστησε τη σκηνή του ο Ιακώβ κι έβοσκε τα πρόβατα του πατέρα του Ιεσσαί ο Δαβίδ, κατοικούν Ελληνορθόδοξοι Άραβες και βρίσκεται το Ιερό Προσκύνημα των Ποιμένων, μετόχι της ιεράς μονής Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου, που ανήκει στο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Από τον 4ο ήδη αιώνα, μαρτυρείται ότι οι χριστιανοί είχαν ταυτίσει την περιοχή με «τους αγρούς των ποιμένων» και σύμφωνα με τον Άγιο Ιερώνυμο υπήρχαν ερείπια μεγάλης εκκλησίας, της οποίας η Άγια Τράπεζα σωζόταν ως τις μέρες του.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι προσκυνητές κατέβαιναν σε υπόγεια μικρή εκκλησία με μωσαϊκό δάπεδο, που ονομαζόταν Σπήλαιο και Εκκλησία των Ποιμένων. Πρόκειται για μια μεγάλη φυσική σπηλιά, όπου σύμφωνα με την παράδοση, τάφηκαν τρεις από τους μακάριους εκείνους βοσκούς που προσκύνησαν το Θείο Βρέφος.
Στα μέσα του 5ου αιώνα, ο εσωτερικός χώρος της σπηλιάς διαμορφώθηκε σε ναό με καμαρωτή σκεπή, που λειτουργείται μέχρι σήμερα.
Πάνω από το Σπήλαιο των Ποιμένων σώζονται τα ερείπια μεγαλόπρεπης μαρμάρινης βασιλικής του 6ου αιώνα, την οποία αναφέρει ο Γάλλος Επίσκοπος Αρκούλφος (640-704), προσκυνητής των Αγίων Τόπων. Η βασιλική καταστράφηκε από τους Πέρσες το 614 και ξαναχτίστηκε από τον Πατριάρχη Μόδεστο (632-634).
Στην «Ιστορία της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων» ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος αναφέρει ότι τον 9ο αιώνα υπήρχε στην περιοχή μοναστήρι, που ονομαζόταν «Ποιμένιον ή Ποίμνιον ή Μοναστήριον των Ποιμένων» με μοναστική αδελφότητα. Το προσκύνημα και το μοναστήρι εγκαταλείφθηκαν οριστικά τον 10ο αιώνα.
Το 1978 με τη μέριμνα και συνδρομή του καθηγούμενου και πνευματικού της μονής του Αγίου Σάββα, πατρός Σεραφείμ, άρχισε η ανέγερση νέου τρισυπόστατου ναού, ο οποίος περατώθηκε το 1989, οπότε και εγκαινιάστηκε από την Α.Θ.Μ. Πατριάρχη Ιεροσολύμων Διόδωρο Α’.
Ο νέος αυτός τρισυπόστατος ναός, γνωστός ως «Δόξα εν Υψίστοις», είναι αφιερωμένος στη Σύναξη της Θεοτόκου, στον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Παντελεήμονα και στη Σύναξη των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και όλων των Ασωμάτων Δυνάμεων.
Το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο φτιάχτηκε στο εργαστήριο Καβρουλάκη στα Χανιά.
Σύμφωνα με το Ιεροσολυμίτικο Κανονάριο του 7ου αιώνα, ο γιορτασμός των Χριστουγέννων άρχιζε την παραμονή στο χωριό των Ποιμένων με απαγγελία εκτενών ευχών, τροπαρίων και ανάγνωση του σχετικού χωρίου από το Ευαγγέλιο του Λουκά. Κατόπιν, κλήρος και λαός σε μεγαλόπρεπη πομπή πήγαιναν στη Βηθλεέμ, στο Σπήλαιο της Γέννησης, για την ακολουθία του εσπερινού.
Σήμερα, το απόγευμα των Χριστουγέννων, Αρχιερέας πηγαίνει στο χωριό των Ποιμένων, προΐσταται του εσπερινού στο ναό «Δόξα εν Υψίστοις» και προσκυνά στο Ιερό Σπήλαιο.
Στο χωριό αυτό ζουν περισσότεροι από 8.000 Χριστιανοί Παλαιστίνιοι.
* O Aντώνης Πλυμάκης είναι συγγραφέας, επίτιμος πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων και του τμήματος Δυτικής Κρήτης της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας
