Μπορεί η Κρήτη να γίνει ο ενεργειακός κόμβος της Μεσογείου;

Το νησί μας βρίσκεται σε ιδανική θέση όσον αφορά τις κλιματολογικές συνθήκες στην Μεσογειακή λεκάνη.

Επίσης λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η Κρήτη, καταμεσής του πελάγους σε κοντινές και ίσες σχεδόν αποστάσεις τόσον από την Ηπειρωτική Ευρώπη όσον και από την Αφρικανική Ήπειρο αλλά και από την Εγγύς Ανατολή, από τα Αρχαία χρόνια πάντα αποτελούσε στόχο για τους ξένους κατακτητές.

Οι φοίνικες, οι Δωριείς, οι Ρωμαίοι, οι Άραβες, οι Βυζαντινοί, οι Γενουάτες, οι Ενετοί, και τέλος οι Τούρκοι αλλά και οι Γερμανοί στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, κατέκτησαν την Κρήτη, θεωρώντας ότι η θέση της ήταν ιδανική σαν βάση για τα επεκτατικά τους σχέδια στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή.

Τώρα στις απαρχές του 21^ου αιώνα η Κρήτη αναδεικνύεται ακόμη πιο πολύτιμη ως περιοχή, αν λάβουμε υπ’ όψιν και μια νέα ενδιαφέρουσα διάσταση: τις ενεργειακές διαδρομές.

Οι σχετικά πρόσφατες ανακαλύψεις τεράστιων ποσοτήτων φυσικού αερίου, στις θαλάσσιες περιοχές τόσον μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, όσον και μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου αναδεικνύουν το νέο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κρήτη εξ αιτίας της γεωγραφικής της θέσης.

Οι τεράστιες αυτές ποσότητες φυσικού αερίου στο μεγαλύτερο μέρος τους, μέσω υποθαλάσσιων αγωγών θα οδηγηθούν στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπου υπάρχουν και οι μεγάλοι καταναλωτές.

Υπάρχουν όμως και νέα στοιχεία που θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τη σπουδαιότητα αυτή της Κρήτης. Οι πρώτες έρευνες για ενεργειακά αποθέματα Νότια και Δυτικά της Κρήτης έχουν δώσει ήδη ενθαρρυντικά αποτελέσματα τόσον σε περιοχές μεταξύ Κρήτης Αιγύπτου και Λιβύης όσον και μεταξύ Κρήτης και Αδριατικής θάλασσας.

Εάν τελικά οι προβλέψεις αυτές ευοδωθούν, και σε μερικά χρόνια αρχίσει η αξιοποίηση όλων αυτών των ποσοτήτων του φυσικού αερίου, η Κρήτη αναπόφευκτα, θα καταστεί ο χώρος από όπου θα διέλθουν οι αγωγοί διοχέτευσης του φυσικού αερίου, προς τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης η οποία έχει τεράστιες ανάγκες από ενεργειακούς πόρους.

Σύμφωνα λοιπόν με τους αρχικούς σχεδιασμούς, οι αγωγοί του φυσικού αερίου, θα οδηγηθούν στη Κρήτη που αφενός βρίσκεται στο μέσον περίπου της διαδρομής προς την Ευρώπη, και αφετέρου κρίνεται ως ένας ασφαλής χώρος.

Στις εγκαταστάσεις που θα δημιουργηθούν, ένα μέρος των ποσοτήτων του φυσικού Αερίου, θα μετατρέπεται σε υγροποιημένη μορφή ή όπως ονομάζεται LNG, το οποίο θα φορτώνεται στα ειδικά διαμορφωμένα δεξαμενόπλοια για μεταφορά σε εγκαταστάσεις άλλων χωρών, και το υπόλοιπο μέρος θα οδηγείται με υποθαλάσσιους αγωγούς προς την Κεντρική Ευρώπη. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το όφελος που θα προκύψει τόσον για το σύνολο των κατοίκων του νησιού μας όσον και για το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εμπορικές επιχειρήσεις, από τη χρήση του φυσικού αερίου ως ενεργειακού μέσου, το οποίο θα αντικαταστήσει το πετρέλαιο ή την ηλεκτρική ενέργεια τα οποία έως τώρα χρησιμοποιούνται. Είναι γνωστό ότι η χρήση του φυσικού ως καύσιμου είτε για οικιακή χρήση και θέρμανση είτε για επαγγελματική χρήση είναι πολύ οικονομικότερη από οποιοδήποτε άλλο καύσιμο και σαφέστατα φθηνότερο και από την ηλεκτρική ενέργεια.

Τόσον λοιπόν το κεντρικό κράτος όσον και οι Επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς αλλά πολύ περισσότερο η Τοπική Αυτοδιοίκηση, Περιφέρεια και Κεντρικοί τουλάχιστον Δήμοι θα πρέπει ήδη να συζητούν και να σχεδιάζουν σενάρια στο πως θα μπορούν να υποδεχτούν την τρομακτική αυτή πρόκληση. Και βέβαια λόγω του ότι οι διευθετήσεις που αφορούν μεγάλα έργα ή ενέργειες στη χώρα μας, χρειάζονται μερικές δεκαετίες για να αποδώσουν, θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες.

Ας μην ξεχνούμε ότι το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος εξαγγέλθηκε αρχές του 1970 και κατάφερε να εγκαινιαστεί 30 χρόνια μετά το 2001, όπως επίσης το φράγμα των ποταμών Αμαρίου που εξαγγέλθηκε το 1984 και ολοκληρώθηκε 25 χρόνια μετά το 2009, το δε αεροδρόμιο Καστελίου στο Ηράκλειο εξαγγέλθηκε το 2003, πριν 15 χρόνια, που όμως οι εργασίες κατασκευής του δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη.

Στην σημερινή περίπτωση η εγρήγορση πρέπει να είναι επαυξημένη λόγω του ότι τα έργα αυτά εκτελούνται και είναι διαχειρίσιμα από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες Πετρελαίων, οι οποίες προγραμματίζουν και προχωρούν πολύ γρήγορα διαφορετικά από τους ρυθμούς του Ελληνικού Δημοσίου.

Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχουν και περιθώρια καθυστερήσεων και αναμονής, γιατί αυτοί οι ενδιαφερόμενοι όταν δεν υπάρχει η κατάλληλη ετοιμότητα αμέσως αναζητούν πλάνο Β που λένε, δηλαδή άλλη λύση.

Και τα ερωτήματα φυσικά είναι πολλά όσον αφορά το ποιες υποδομές θα πρέπει να υπάρχουν ώστε οι Πετρελαϊκές εταιρείες να αποφασίσουν να εγκαταστήσουν τις επενδύσεις τους.

Σίγουρα θα τους ενδιαφέρουν να υπάρχουν δύο τουλάχιστον σύγχρονα αεροδρόμια όπως και σύγχρονα λιμάνια. Επίσης θα πρέπει να υπάρχουν σύγχρονοι οδικοί άξονες ώστε να υπάρχει εύκολη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις τους. Ακόμη αυτό που σίγουρα θα διερευνηθεί θα είναι η ενεργειακή επάρκεια του νησιού ώστε να είναι δυνατή η ενεργειακή υποστήριξη των εγκαταστάσεων. Αυτές τουλάχιστον θα είναι οι τεχνικές υποδομές που θα πρέπει να εξασφαλίζονται. Ωστόσο θα διερευνηθούν και οι άυλες υποδομές του νησιού, όπως οι δυνατότητες επιστημονικής και τεχνολογικής υποστήριξης που μπορεί να εξασφαλίζει η Κρήτη και πιθανόν η ύπαρξη Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που να σχετίζονται με τέτοιες μονάδες.

Στις άυλες υποδομές μπορούμε να συνυπολογίσουμε και την επάρκεια στα θεσμικά θέματα, όπως η περιβαλλοντική νομοθεσία, η ύπαρξη ολοκληρωμένου κτηματολογίου, η αποτελεσματικότητα στις αδειοδοτήσεις θαλάσσιων, λιμενικών ή και χερσαίων μεγάλων εγκαταστάσεων.

Εκτιμούμε λοιπόν ότι σε επίπεδο τόσον Περιφέρειας όσον και Κεντρικών τουλάχιστον Δήμων θα πρέπει να συσταθεί μια επιστημονική επιτροπή ώστε να διερευνηθούν όλα αυτά τα θέματα, θεσμικά και τεχνικά.

Προχωρώντας ένα βήμα παραπάνω θα είναι μεθοδολογικά δόκιμο με διεθνή διαγωνισμό να εκπονηθεί μια μελέτη η οποία θα διερευνά όλα αυτά τα θέματα της προετοιμασίας, προτείνοντας συγχρόνως και λύσεις αφού φυσικά θα λαμβάνει υπ’ όψιν την διεθνή εμπειρία, αφού στη χώρα μας έως τώρα ανάλογο έργο δεν έχει υπάρξει.

Ωστόσο, επειδή πιστεύουμε ότι οι Δημοκρατικές διαδικασίες και η διαφάνεια είναι η απόλυτη προϋπόθεση για τη λήψη σωστών αποφάσεων που θα μπορούν να αντέχουν στο χρόνο, για το όφελος του Λαού και του τόπου, ένας από τους στόχους της μελέτης αυτής θα είναι να διερευνήσει και την περιβαλλοντική επιβάρυνση που θα έχει για το νησί μια τέτοια μεγάλη βιομηχανική εγκατάσταση.

Το περιβάλλον του νησιού μας κρίνεται μοναδικό στον κόσμο και σαφέστατα η πρώτη μας προτεραιότητα, και μέσα στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης, θα πρέπει να είναι πάντα, η διαφύλαξη του φυσικού του περιβάλλοντος.

Σε καμία λοιπόν περίπτωση δεν θα πρέπει να εκτελούνται έργα ή να εφαρμόζονται δραστηριότητες που είναι δυνατόν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες οικολογικές βλάβες.

Εάν λοιπόν οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις κρίνονται υψηλές, θα πρέπει σαφώς να ληφθούν διαφορετικές αποφάσεις, όπως ας πούμε για παράδειγμα, οι εγκαταστάσεις αυτές να εγκατασταθούν σε μόνιμες πλωτές εξέδρες, όπως και σε άλλες περιοχές έχουν εφαρμοστεί τόσο στη Βόρεια θάλασσα όσο και στη Νορβηγική θάλασσα, σε αποστάσεις ασφαλείας από τις Κρητικές ακτές.

Εντελώς τυχαία διαβάζουμε σήμερα στον Αθηναϊκό τύπο, ότι με τους κατάλληλους χειρισμούς από το Ελληνικό Υπουργείο έρευνας και τεχνολογίας καταφέραμε να επιλεγεί η χώρα μας και μάλιστα το ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ως ο μοναδικός χώρος έξω από τις ΗΠΑ όπου η εταιρεία κολοσσός των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων TESLA ήδη άρχισε να εγκαθιστά ένα δικό της ερευνητικό τμήμα.