Επισήμανα πρόσφατα ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο ναδίρ της θεσμικής και αξιακής έκπτωσης, αφού «κανείς πολίτης αυτής της χώρας δεν μπορεί να φανταστεί ένα οποιοδήποτε ζήτημα (πρόβλημα, σκάνδαλο, αστοχία) που θα υποχρέωνε τη (σημερινή) κυβέρνηση ή έναν υπουργό να παραιτηθεί».
Η επιβεβαίωση ήρθε με τραγικό τρόπο. Μετά τον παράλογο και φρικτό θάνατο (τουλάχιστον) ογδόντα επτά ανθρώπων θα έπρεπε να είχαν παραιτηθεί, για λόγους στοιχειώδους ευαισθησίας, δύο υπουργοί και ο Γ. Γ. Πολιτικής Προστασίας, και κατά τη γνώμη μου ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Αντί για αυτό οι κυβερνώντες «τιμώρησαν» έναν τηλεοπτικό σταθμό, επειδή μετέδωσε την πληροφορία για ενδεχόμενη αποπομπή υπηρεσιακών στελεχών της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας. Η αποπομπή θα ήταν λογική και αναμενόμενη αλλά είναι προφανής o λόγος που άλλαξαν γνώμη: αν «έσπαγε» ένας κρίκος στην αλυσίδα των ευθυνών, θα παρέσυρε και τους υπόλοιπους μέχρι τον πρώτο στην ιεραρχία.
Η αναμφισβήτητη πλέον συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα στην καταστροφή δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την αναξιοκρατία. Αναξιοκρατία στην αυτοδιοίκηση, αναξιοκρατία στα υπουργεία, αναξιοκρατία σε καίριες θέσεις του κρατικού μηχανισμού. Ο κακός υπουργός επιλέγει το χειρότερο στέλεχος, που με τη σειρά του προωθεί τον χείριστο υφιστάμενο. Πώς περιμένετε οι ανεπαρκείς, οι αδιάφοροι και οι ευθυνόφοβοι να επιδείξουν τη στιγμή της κρίσης αρετές που δεν διαθέτουν;
Πέρα από τις διαχρονικές παθογένειες παρατηρούμε ένα φαινόμενο εντελώς καινούριο στη μεταπολίτευση, δηλαδή την απόλυτη προτεραιότητα που δίνει η σημερινή κυβέρνηση στην επικοινωνία. Δεδομένου ότι η αποκλειστική έγνοια των κυβερνώντων, η πρώτη και τελευταία σκέψη τους, ήταν ο επικοινωνιακός χειρισμός των γεγονότων, ποιος θα ενδιαφερόταν να συντονίσει τον κρατικό μηχανισμό, ώστε να αντιμετωπίσει έγκαιρα τον πύρινο όλεθρο και να αποτρέψει ή να περιορίσει τη θανατηφόρα επέλασή του;
* Ο Μιχαήλ Πασχάλης είναι Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας-Πανεπιστήμιο Κρήτης
