Το 8ο πλέον Ινστιτούτο του, το Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Έρευνας (ΙΠΕ), ιδρύει το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Το νέο Ινστιτούτο θα εδρεύει σε έκταση που έχει παραχωρήσει το Πολυτεχνείο, στα Χανιά. Το σχετικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε στη βουλή στις 17 Ιανουαρίου 2019. Η επίσημη ανακοίνωση της ίδρυσης του νέου Ινστιτούτου του κορυφαίου Ερευνητικού Ιδρύματος της Χώρας, πραγματοποιήθηκε χθες Δευτέρα 21 Ιανουαρίου, σε ανοιχτή τελετή που διοργανώθηκε στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Μεγάλο Αρσενάλι) στα Χανιά.
Οι ερευνητικές κατευθύνσεις του ΙΠΕ προσανατολίζονται σε 3 κεντρικούς πυλώνες: Στην έρευνα για την εξεύρεση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων, δηλαδή την εξόρυξη υδρογονανθράκων και στον πυλώνα της προστασίας του περιβάλλοντος.
Κύριο σκοπό της δημιουργίας του «Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας» στο ΙΤΕ αποτελεί η ενσωμάτωση στο Ίδρυμα μίας νέας περιοχής ερευνητικού ενδιαφέροντος, ζωτικής σημασίας για τα Ελληνικά και Ευρωπαϊκά δεδομένα.
Βασικοί τομείς της ερευνητικής του δραστηριότητας θα είναι η ανίχνευση, ο εντοπισμός και η εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, η ανάπτυξη συστημάτων παρακολούθησης και εποπτείας της εξόρυξης, της αποθήκευσης, της επεξεργασίας και της διάθεσης των υδρογονανθράκων, δραστηριότητες σημαντικές για τη χώρα τις επόμενες δεκαετίες, με ιδιαίτερο οικονομικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα.
Η επιλογή της έδρας του Ινστιτούτου σε χώρους που έχει παραχωρήσει το Πολυτεχνείο Κρήτης στα Χανιά, θα δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί η γνώση, η εμπειρία και οι υποδομές στην επιστήμη του πετρελαίου που ήδη υφίστανται εκεί, σε συνδυασμό με τη γνώση που έχει συσσωρευτεί στο Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής του ΙΤΕ στην Πάτρα, όπου τα τελευταία 35 χρόνια έχουν αναπτυχθεί σημαντικές ερευνητικές δραστηριότητες με διεθνή αναγνώριση, τόσο στην εξόρυξη υδρογονανθράκων όσο και σε τεχνολογίες αποκατάστασης υπεδάφους ρυπασμένου με πετρελαιοειδή αλλά και παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Παράλληλα, υπάρχει συνάφεια και με την έρευνα που γίνεται στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, όπου διεξάγονται μελέτες στους τομείς της διατήρησης των οικοσυστημάτων και των συνεπειών που μπορεί να έχει στο περιβάλλον η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων.
Η ανάπτυξη του νέου αυτού Ινστιτούτου πρόκειται να λειτουργήσει καταλυτικά στην ενδυνάμωση της πετρελαϊκής έρευνας στην Ελλάδα, μέσω της καλλιέργειας νέων συνεργειών με όλες τις σχετικές με την πετρελαϊκή έρευνα δομές σε Πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς της χώρας. Φιλοδοξεί δε να συμβάλει στην αναστροφή της διαρροής εγκεφάλων (brain drain) αποτελώντας σημαντικό πόλο έλξης νέων επιστημόνων (Ελλήνων και μη) από το εξωτερικό.
Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθ. Γιώργος Σταθάκης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας καθ. Κώστας Φωτάκης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης και ο δήμαρχος Χανίων κ. Αναστάσιος Βάμβουκας.
Χαιρετισμό επίσης απηύθυναν ο κ. Ιωάννης Γρηγορίου, γενικός διευθυντής Έρευνας και Παραγωγής Υδρογονανθράκων του ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ ΑΕ) και ο κ. Ιωάννης Μπασιάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ ΑΕ).
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΙΤΕ καθ. κ. Νεκτάριος Ταβερναράκης, «Η ίδρυση του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας του ΙΤΕ αποτελεί πρωτοβουλία στρατηγικής σημασίας με ιδιαίτερο ερευνητικό, οικονομικό και γεωπολιτικό ενδιαφέρον για την Κρήτη και για ολόκληρη τη Χώρα. Θα δώσει δε σημαντική δυναμική στην έρευνα που αφορά τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, και την αξιοποίηση ήδη υπάρχουσας τεχνογνωσίας και ερευνητικών αποτελεσμάτων στο ΙΤΕ και το Πολυτεχνείο Κρήτης».
Ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης καθ. κ. Ευάγγελος Διαμαντόπουλος, δήλωσε επίσης: «Το Πολυτεχνείο Κρήτης προσβλέπει στη συνεργασία με το Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Έρευνας για την εκτέλεση κοινών ερευνητικών έργων, την από κοινού εκπόνηση διδακτορικών, μεταπτυχιακών και διπλωματικών εργασιών και στην πρόσβαση σε εξειδικευμένο εξοπλισμό και υπηρεσίες. Η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου Κρήτης ομόφωνα αποφάσισε την παραχώρηση προς χρήση στο ΙΤΕ έκτασης 35 στρεμμάτων της Πολυτεχνειούπολης, με σκοπό την ανέγερση των απαιτούμενων εγκαταστάσεων του Ινστιτούτου. Επιπρόσθετα, με την έναρξη λειτουργίας του Ινστιτούτου και έως την ολοκλήρωση των απαιτούμενων εγκαταστάσεών του, θα διαθέσει έναν κατάλληλο χώρο 250 τ.μ. για την έναρξη των ερευνητικών δραστηριοτήτων του».
Στην ομιλία του ο αν. υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης , μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Δύο ιδρύματα της Κρήτης, που πρωταγωνιστούν στην έρευνα σε εθνικό επίπεδο και με σημαντική απήχηση στον διεθνή χώρο, ενώνουν τις δυνάμεις τους για την υλοποίηση του εγχειρήματος.
Το ΙΠΕ θα λειτουργεί στο πλαίσιο του ΙΤΕ με τη σύμπραξη του Πολυτεχνείου Κρήτης που προσφέρει χώρους και υποδομές για τη λειτουργία του.
Αυτή η σύμπραξη βασίζεται στη βέλτιστη αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων και των υποδομών, αποτελεί απτό παράδειγμα του ενιαίου χώρου Έρευνας και Παιδείας που προωθεί η κυβέρνηση. Θα ήθελα να επισημάνω ότι γενικότερα η Κρήτη διαθέτει ένα ισχυρό ερευνητικό και ακαδημαϊκό οικοσύστημα.
Τέτοιες συμπράξεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη προστιθέμενη αξία και μπορεί να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην ανάπτυξη τόσο της Κρήτης όσο και της υπόλοιπης χώρας.
Η επιστημονική έρευνα διατρέχει οριζόντια όλους τους αναπτυξιακούς πυλώνες της χώρας και ιδιαίτερα το θέμα της Ενέργειας που έχει δύο καίριες πτυχές στις σημερινές γεωπολιτικές συνθήκες: αφενός καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη θέση των χωρών στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, αφετέρου επηρεάζει την ποιότητα ζωής μέσω της επίδρασης που έχει στο περιβάλλον και το κλίμα, την κλιματική αλλαγή.
Αναπόφευκτα, ερευνητικές δράσεις στον Τομέα της Ενέργειας θίγουν και τις δύο αυτές πτυχές και συμβάλλουν στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο που προτάσσουμε για τη χώρα. Στον πυρήνα αυτού του προτύπου βρίσκεται η οικονομία της γνώσης, δηλαδή η οικονομία που βασίζεται στη γνώση και την καινοτομία που προκύπτουν από την επιστημονική έρευνα.
Η έμφαση που έχει δοθεί από την αρχή αυτής της διακυβέρνησης στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο καταδεικνύεται από τον υπερδιπλασιασμό της δημόσιας δαπάνης για την Έρευνα. Έτσι, το 2017, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία του ΕΚΤ, οι συνολικές δαπάνες Ε&Α, για πρώτη φορά στα χρονικά, ξεπέρασαν τα 2 δισ. €, ποσό που αντιστοιχεί στο 1,13% του ΑΕΠ” και πρόσθεσε ότι:
«Στο πλαίσιο των προγραμμάτων τα οποία διαχειρίζεται η ΓΓΕΤ και αφορούν τον τομέα της Ενέργειας, διανοίγονται εξαιρετικές προοπτικές για το νέο Ινστιτούτο.
Ήδη υποστηρίζονται οκτώ εθνικές υποδομές σχετικές με την Ενέργεια και το Περιβάλλον με το συνολικό ποσό 41,5 εκ. € από το πρόγραμμα των Εθνικών Ερευνητικών Υποδομών.
Ακόμη, από το Πρόγραμμα της ΓΓΕΤ «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» της ειδικής υπηρεσίας της ΓΓΕΤ, διατέθηκαν στην πρώτη φάση 360 εκ. €, από τα οποία 67 εκ.€ αφορούν έργα που σχετίζονται με ενεργειακά θέματα. Τα έργα αυτά αφορούν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την ενεργειακή τους αποδοτικότητα, την αποθήκευση ενέργειας, τα ενεργειακά δίκτυα, το Περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Επιπλέον, με τη σύμπραξη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων πρόκειται να διατεθεί ποσό ύψους 63 εκ. € για στοχευμένη έρευνα σε θέματα κλιματικής αλλαγής με τη δημιουργία εθνικού δικτύου. Στο πλαίσιο αυτό έχει προβλεφθεί και η προμήθεια σύγχρονου ερευνητικού σκάφους για θαλάσσια έρευνα που θα ανήκει στο ΕΛΚΕΘΕ. Πρόκειται για μια ολιστική συστηματική προσέγγιση στον τομέα «Ενέργεια – Κλιματική αλλαγή».
Είναι προφανές ότι το νέο Ινστιτούτο στα Χανιά γεννιέται μέσα σε ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον. Οι προοπτικές που διανοίγονται είναι εξαιρετικές και από την άποψη της χρηματοδότησης και από την άποψη της προσέλκυσης επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης μέσα από τη χώρα και από τη διασπορά.
Εύχομαι να είναι καλοτάξιδο».
τον χαιρετισμό του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, εξήγησε ότι «βασικός στόχος του ινστιτούτου είναι να υποστηρίξει την έρευνα, να αναστρέψει περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να υπάρξει προστιθέμενη αξία στην Ελλάδα γύρω από τον αναπτυσσόμενο στον κλάδο της έρευνας υδρογονανθράκων» ενώ ανακοίνωσε πώς μέσα στον επόμενο μήνα θα κυρωθούν από την Βουλή οι συμβάσεις για τις έρευνες υδρογονανθράκων σε Ιόνιο και Κρήτη.
Την ίδρυση του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας του ΙΤΕ, χαιρέτισε ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης τονίζοντας ότι πρόκειται για μια απόφαση που δεν προέκυψε απλά από τα δεδομένα και τις ανάγκες της εποχής, αλλά πολύ περισσότερο για μια πρωτοβουλία που τρέχει μπροστά από τις εξελίξεις, .
Για την Περιφέρεια Κρήτης, όπως εξήγησε ο περιφερειάρχης, η λειτουργία στα Χανιά, στο Πολυτεχνείο Κρήτης, ενός Ινστιτούτου που θα παράγει καινοτομία σχετικά με την ανίχνευση, τον εντοπισμό και την εκμετάλλευση των νέων κοιτασμάτων αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη.
Ο κ. Αρναουτάκης χαρακτήρισε την απόφαση «θετική πρωτοβουλία» καθώς θα επιτηρείται και θα εκφέρεται εμπεριστατωμένη γνώμη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις έρευνες μέχρι την εξόρυξη, την αποθήκευση, την επεξεργασία και τη διάθεση των υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή δυτικά και νότια της Κρήτης ενώ έκανε λόγο για ένα σημαντικό βήμα με πολλαπλά οφέλη στο ερευνητικό, οικονομικό αλλά και στο φυσικό περιβάλλον του νησιού.
«Το υπό ίδρυση Ινστιτούτο αναδεικνύει τη δυναμική του νησιού. Τη δυνατότητά του να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο μέσα από τις έρευνες και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, αλλά και μέσα από διακρατικά και ευρωπαϊκά έργα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Μεσογείου», σημείωσε ο κ. Αρναουτάκης.
Ο περιφερειάρχης υπενθύμισε πως η Περιφέρεια Κρήτης έχει θέσει ως βασικό στόχο τα τελευταία χρονιά «τη δημιουργία μιας ζώνης καινοτομίας με διεθνείς προδιαγραφές».
«Μιας ζώνης καινοτομίας, η οποία θα καταφέρει να κατοχυρώσει την παρουσία της κατ’ αρχήν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε. Διαθέτουμε τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα. Έχουμε τη σπουδαιότερη πρώτη ύλη, τους ανθρώπους μας. Και από μεριάς μου θέλω να διαβεβαιώσω, ότι ως Περιφέρεια επιδεικνύουμε τη βούλησή μας. Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, στοχεύοντας σε όλες τις διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις, για να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια, την καινοτομία, να προσελκύσουμε νέους επιστήμονες από την Ελλάδα και τον κόσμο, να διεκδικήσουμε ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα», ανέφερε.
Κλείνοντας, εξέφρασε τα συγχαρητήρια του στον πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης Ευάγγελο Διαμαντόπουλο καθώς και τον πρόεδρο του ΙΤΕ Νεκτάριο Ταβερναράκη για την αδιάλειπτη και ουσιαστική συνεργασία καθώς και τον υπουργό Γιώργο Σταθάκη γιατί επέλεξαν την Κρήτη και τα Χανιά για την επίσημη ανακοίνωση της ίδρυσης του Ινστιτούτου.
