Του ΜΑΝΟΛΗ ΑΝΔΡΕΔΑΚΗ*
Αφορμή για να γραφτεί το παρόν, μου έδωσε ή παρατεταμένη ανομβρία του περσινού φθινοπώρου που είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί το μεγαλύτερο μέρος της ελαιοπαραγωγής μας.
Συμβαίνει σε περιπτώσεις τέτοιων καιρικών φαινομένων να σηκώνουμε τα χέρια ψηλά δείχνοντας κατά τον ουρανό, ότι φταίει για όλα κι ότι είναι αδύνατη η ανθρώπινη παρέμβαση για την αποτροπή τους.
Όπως λένε οι ειδικοί, η κλιματική αλλαγή που απειλεί τον πλανήτη, στο μέλλον θα έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο της θερμοκρασίας και την ανομβρία να μας απειλεί πιο συχνά και πιο έντονα. Εκείνες οι περιοχές που απειλούνται πιο πολύ είναι σίγουρα οι γυμνές από δάση. Τέτοιες άδεντρες περιοχές είναι η Κρήτη μας γεμάτη, ειδικά η περιοχή του νότιου Ρεθύμνου.
Δάσος δεν συναντάμε στο νότιο Ρέθυμνο παρά μόνο στην περιοχή του Αϊ Γιάννη (Αρμός). Ο Κυπαρισσές όπως τον έλεγαν οι ντόπιοι, που αγωνίζεται να γίνει ξανά όπως ήταν πριν από την καταστροφική πυρκαγιά.
Θυμάμαι που λέγανε συχνά οι κάτοικοι άλλων χωριών της περιοχής: «Στον Αϊ- Γιάννη βρέχει κι άλλος κόσμος δεν το γατέχει». Ναι, πραγματικά έπεφταν περισσότερες βροχές εκεί γιατί αιτία ήταν σίγουρα το δάσος! Όπως, περισσότερες βροχές πέφτουν και στα Χανιώτικα για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
Τα δέντρα, τα δάση είναι εκείνα που αμβλύνουν τις ακραίες θερμοκρασίες. Δηλαδή μειώνουν τις μεγάλες θερμοκρασίες και αυξάνουν τις μικρές και εμποδίζουν στο να σχηματιστεί δρόσος και πάχνη. Όπου δάση, αυξάνονται και οι βροχοπτώσεις. Μετατρέπεται σε βροχή η υγρασία του αέρα και υγροποιείται η ομίχλη! Αποδεδειγμένα είναι ο μαγνήτης αν θέλεις των βροχοπτώσεων!
Δεν θα κάνω λεπτομερή αναφορά στα οφέλη του δάσους γιατί είμαι σίγουρος πως όλοι τα γνωρίζουν και θα ήταν ανώφελο να τα επισημάνω λεπτομερώς.
Γνωρίζω, ότι στην περιφέρεια του κάθε χωριού υπάρχουν εκτάσεις άδενδρες αμφιβόλου ιδιοκτησίας, κοντολογίς ανήκουν στις τοπικές κοινότητες. Παλαιότερα οι εκτάσεις αυτές ήταν τόποι ελεύθερης βοσκής αιγοπροβάτων. Σήμερα όμως, όλοι οι κτηνοτρόφοι έχουν εγκαταλείψει την ελεύθερη βοσκή κι έχουν περιοριστεί σε υπόστεγα. Επομένως είναι εκτάσεις κτηνοτροφικές ανεκμετάλλευτες που θα μπορούσε να γίνουν αναδασωτέες.
Αναρωτιέμαι γιατί μέχρι σήμερα, τόσο από την πολιτεία όσο και από τους τοπικούς φορείς δεν δίνεται η ανάλογη προσοχή και το ενδιαφέρον τους στο απώτερο μέλλον, αλλά περιορίζεται μόνο σε ότι έχει σχέση με το παρόν, ή το εγγύς μέλλον. Νομίζω πως είναι καιρός πια να κοιτάξουμε και λίγο πιο μπροστά στο μέλλον των επόμενων γενεών, δηλαδή των παιδιών και των εγγονών μας και τις εκτάσεις αυτές που προαναφέρω να αρχίσουμε να τις αξιοποιούμε αναδασώνοντάς τες λίγο λίγο κάθε φορά.
Τέτοιες εκτάσεις συναντάμε παντού. Στο φαράγγι του Κοτσιφού π.χ., από το διχαλόστρατο Σελλιά Μύρθιου ως τη θέση Κυπάρισσος, εκατοντάδες στρέμματα γης δεξιά και αριστερά του δρόμου προσφέρονται για έναν τέτοιο σκοπό.
Ένα δείγμα για το πως μπορεί να γίνει όλη αυτή η περιοχή είναι το τεχνικό δασύλλιο στο διχαλόστρατο, ακριβώς δίπλα στο δρόμο προς Σελλιά που φυτεύτηκε με πρωτοβουλία ιδιώτη πριν από 15 περίπου χρόνια.
Δεν ξέρω γιατί σταμάτησε την προσπάθειά του ο ιδιώτης αυτός, αλλά τώρα, καλό θα ήταν κάποιοι να αναλάβουν την πρωτοβουλία να την συνεχίσουν.
Αν ενεργοποιηθούν οι τοπικοί φορείς (Δήμος, Τοπική Κοινότητα, Σύλλογος, σχολεία) είμαι βέβαιος ότι θα ανταποκριθούν και θα βοηθήσουν και οι κάτοικοι της τοπικής κοινωνίας. Ας αρχίσουμε από το φαράγγι του Κοτσυφού. Στην προσπάθεια αυτή θα συμπαρασταθεί και η κρατική δασική υπηρεσία (χορηγεί δωρεάν τα δενδρύλλια) για να ξεκινήσουν αναδασώσεις τμηματικά. Κάθε χρόνο και από λίγο! Το φετινό φθινοπωροχείμωνο ας γίνει μια αρχή για να πρασινίσει, να ομορφύνει ο τόπος μας ακόμα πιο πολύ, αλλά και για να αποφύγουμε όσο το δυνατό τον εφιάλτη της ξηρασίας από την ανομβρία εις το απώτερο μέλλον.
* Ο Μανόλης Ανδρεδάκης είναι μέλος Εν. Συντακτών Κρητικού Τύπου
