Νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Το κρίσιμο ερώτημα όταν συζητείται μια μεταρρύθμιση είναι ποιος είναι πολιτικός της στόχος και ποιες ανάγκες της κοινωνίας έρχεται να καλύψει. Σύμφωνα με την κυβέρνηση η μεταρρύθμιση στον ΕΟΠΥΥ και στην ΠΦΥ έχει στόχο «να τοποθετηθεί ο πολίτης στο επίκεντρο της υγειονομικής φροντίδας» και να «διασφαλιστεί η συνέχεια στη φροντίδα των πολιτών» (βλ. εισηγητική έκθεση).

Είναι προφανές ότι πρόκειται όχι απλώς για πρόσχημα αλλά για απροκάλυπτη κοροϊδία. Γιατί αν πραγματικά υπήρχε το παραμικρό ενδιαφέρον για τον ασθενή και τις ανάγκες του, δεν θα προβλεπόταν ούτε μια ώρα κλείσιμο των σημερινών δομών του ΕΟΠΥΥ, που παρά τα προβλήματά τους συνεχίζουν να καλύπτουν δωρεάν τη συνταγογραφία, την ιατρική παρακολούθηση χρονίων νοσημάτων, τους εμβολιασμούς, την παιδιατρική φροντίδα, την οδοντιατρική περίθαλψη και τις οδοντοτεχνικές εργασίες, μέρος του εργαστηριακού ελέγχου κλπ.

Εμείς θεωρούμε ότι στο επίκεντρο της κυβερνητικής νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι:

1. Η αξιοποίηση του ΕΟΠΥΥ ως «δεξαμενής» διαθεσιμότητας και απολύσεων. Αυτή είναι η πρώτιστη πολιτική προτεραιότητα για τον υπουργό Υγείας που φιλοδοξεί να πάρει όλη τη «δόξα» της απαρέγκλιτης εφαρμογής του μνημονιακού προγράμματος και των ευσήμων της τρόικας.

2. H δραστική περικοπή των δαπανών που καταβάλλει σήμερα ο κρατικός προϋπολογισμός για να στηρίξει τον χρεωκοπημένο λόγω της ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας ΕΟΠΥΥ και η μετακύλιση μεγάλου μέρους του συνολικού κόστους περίθαλψης στους ίδιους τους πολίτες.

3. Η πλήρης απορρύθμιση της δημόσιας ΠΦΥ, με κατάργηση υγειονομικών μονάδων και περιστολή παροχών προς τους ασφαλισμένους σε ένα απροσδιόριστο «βασικό πακέτο» υπηρεσιών, το οποίο θα αναγκάζονται οι πολίτες να συμπληρώνουν πληρώνοντας από την τσέπη τους ή καταφεύγοντας σε ιδιωτική ασφάλιση υγείας.

4. Η μετατροπή της ΠΦΥ σε προνομιακό χώρο επενδυτικής δραστηριότητας για το μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο. Η αλλαγή χαρακτήρα του ΕΟΠΥΥ και η μετεξέλιξή του σε αποκλειστικό αγοραστή υπηρεσιών από το ΕΣΥ και τον ιδιωτικό τομέα, οδηγεί -με δεδομένη τη λειτουργική κατάρρευση των δημόσιων νοσοκομείων και ΚΥ- στους αποκλειστικούς μεγαλο-παρόχους υγείας που ήδη έχουν δηλώσει την ικανοποίησή τους από την εξέλιξη αυτή. Έχει τεράστια πολιτική σημασία το γεγονός ότι ο μόνος «κοινωνικό εταίρος» που στηρίζει τη μεταρρύθμιση του κ. Γεωργιάδη είναι οι ιδιοκτήτες των μεγάλων Διαγνωστικών Κέντρων.

5. Το άνοιγμα της αγοράς υγείας σε νέα «προϊόντα» και υπηρεσίες, όπως είναι οι κινητές Μονάδες ΠΦΥ, τα κέντρα ιαματικού τουρισμού, τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος, το Πρόγραμμα Προληπτικού Ελέγχου των Νεογνών κλπ. Αυτό είναι το στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης: η Υγεία και το Κοινωνικό Κράτος να ιδιωτικοποιηθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό, αποτελώντας τη βασική συνιστώσα του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας και της ακραία νεοφιλελεύθερης αναδιοργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας μετά την κρίση.

Εμείς δεν υπερασπιζόμαστε ούτε το ΕΣΥ όπως λειτουργούσε πριν την κρίση, ούτε το Σύστημα ΠΦΥ όπως είχε οργανωθεί στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες υπό την εποπτεία του ΙΚΑ και του υπουργείου Εργασίας. Είχαν και τα δύο πολλές στρεβλώσεις και παθογένειες που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Και η μεγαλύτερη στρέβλωση του Συστήματος Υγείας ήταν το διαχρονικά ψηλό ποσοστό ιδιωτικών δαπανών στη χώρα (επίσημων αλλά και άτυπων), το έλλειμμα ΠΦΥ στα αστικά κέντρα και ο κατακερματισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών που δημιουργούσε ασθενείς πολλαπλών ταχυτήτων.

Για μας ο στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι ένα καθολικό, δημόσιο, ποιοτικό και δωρεάν Σύστημα Υγείας, με βασικό πυλώνα του την ΠΦΥ, που θα χρηματοδοτείται προοπτικά από τη γενική φορολογία και την αναδιανομή του πλούτου και όχι από το χρεωκοπημένο ασφαλιστικό Σύστημα. Και σε αυτό το Σύστημα η σχέση εργασίας που θεωρούμε ότι είναι συμβατή, είναι η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση, με όρους βέβαια σεβασμού της επιστημονικής και εργασιακής αξιοπρέπειας των γιατρών, με έλεγχο, κοινωνική υπευθυνότητα, επιστημονική δεοντολογία και ανιδιοτελή προσφορά προς τον άρρωστο. Όμως αυτό που προέχει σήμερα είναι να επιβιώσουν και το ΕΣΥ και η ΠΦΥ και να μην διακοπεί ούτε μια μέρα η ήδη ελλειμματική δημόσια περίθαλψη προς τους ασφαλισμένους, τους οικονομικά αδύναμους και τους ανασφάλιστους που δεν έχουν καμιά άλλη επιλογή. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στη λέξη ανασφάλιστος και στη λέξη δωρεάν.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ το μείζον πολιτικό αίτημα σήμερα είναι η άμεση ανακούφιση της κοινωνίας που δοκιμάζεται από τη μνημονιακή «συνταγή» για την κρίση. Και η πρώτιστη πολιτική προτεραιότητα στην Υγεία είναι η πλήρης και δωρεάν κάλυψη των ανασφάλιστων και η δραστική αντιμετώπιση της υγειονομικής φτώχειας.

Για να ανταποκριθεί το Σύστημα Υγείας σ’ αυτόν τον πολιτικό στόχο, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση πολύ πριν την κυβέρνηση το δικό του εναλλακτικό σχέδιο για την ΠΦΥ, οι βασικοί άξονες του οποίου είναι:

2. Η στροφή στην ΠΦΥ με μετεξέλιξη των υγειονομικών μονάδων του ΕΟΠΥΥ σε Κ.Υ. αστικού Τύπου 24ωρης λειτουργίας ενταγμένα στο ΕΣΥ, με οικογενειακούς γιατρούς αλλά και γιατρούς ειδικοτήτων. Η εργασιακή σχέση των νεοπροσλαμβανόμενων γιατρών θα είναι η πλήρης και Αποκλειστική Απασχόληση, με εύλογο μεταβατικό διάστημα για τους ήδη υπηρετούντες.

3. Η ανασυγκρότηση του ΕΣΥ και της ΠΦΥ θα στηριχθεί σε ένα σοβαρό Χάρτη επιδημιολογικά τεκμηριωμένων υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού, με βάση τον οποίο θα γίνει η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση όλων των ανθρώπινων και υλικών πόρων του Συστήματος. Κυριαρχία της Οικονομίας επί της Υγείας και επί της Πολιτικής.

Συμπερασματικά: όπως όλες οι προηγούμενες μνημονιακές παρεμβάσεις στην Υγεία δεν αντιμετώπισαν κανένα αλλά αντίθετα επιδείνωσαν όλα τα μείζονα προβλήματα προσβασιμότητας, επάρκειας και ποιότητας των υγειονομικών υπηρεσιών, έτσι και η προωθούμενη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ θα αποδείξει στην πράξη την κραυγαλέα αναντιστοιχία της με τις υποτιθέμενες καλές προθέσεις του Υπουργείου Υγείας. Το κοινωνικό και υγειονομικό κόστος που έχουμε πληρώσει ως τώρα για το «νοικοκύρεμα» του ΕΣΥ και τη «σωτηρία» της χώρας, δεν μας επιτρέπει όχι μόνο την παραμικρή αισιοδοξία αλλά και τον παραμικρό εφησυχασμό. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα σταθερό κοινωνικό μέτωπο υπεράσπισης της δημόσιας περίθαλψης και του δικαιωματικού πυρήνα του ΕΣΥ, να ενισχύσουμε τις πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης και να στηρίξουμε την αυτοοργάνωση της κοινωνίας που διεκδικεί την ανακατάληψη του δημόσιου χώρου και στον τομέα της Υγείας. Για το σήμερα, για να ανατραπεί και μια ώρα αρχύτερα η μνημονιακή βαρβαρότητα, αλλά και για το αύριο, για την ενεργό στήριξη μιας κυβέρνησης της Αριστεράς που θα θέσει ως προτεραιότητα τις ανάγκες της κοινωνίας, την επιβίωση του λαού μας και την παραγωγική-κοινωνική-θεσμική ανασυγκρότηση της χώρας.