Το έθιμο του Κλήδονα γιορτάστηκε το βράδυ της Τετάρτης, ανήμερα του Αϊ Γιαννιού στην Πλατεία Μικρασιατών. Εκατοντάδες Ρεθεμνιώτες αλλά και τουρίστες που κατέκλυσαν την πλατεία, παρακολούθησαν τα μέλη του Λυκείου Ελληνίδων να αναβιώνουν έθιμα βαθιά ριζωμένα στην παράδοση του τόπου, που επιβιώνουν εδώ και αιώνες. Σε ένα σκηνικό έντονα παραδοσιακό, η αναπαράσταση του Κλήδονα με τις φωτιές που στήθηκαν, το αμίλητο νερό στις στάμνες των κοριτσιών, που ήταν ντυμένα με παραδοσιακές κρητικές στολές, τα ριζίτικα, οι κρητικές μαντινάδες καθώς και οι χοροί δημιούργησαν μια ατμόσφαιρα ξεχωριστή για όσους παρακολουθούσαν τα δρώμενα. Οι παρευρισκόμενοι με τη σειρά τους, ακολουθώντας τις προσταγές του εθίμου, πέταξαν τα μαγιάτικα στεφάνια τους στην φωτιά και πήδηξαν από πάνω της για να ξορκίσουν το κακό, ενώ χειροκρότησαν με θέρμη τα χορευτικά τμήματα του Λυκείου Ελληνίδων που χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς από την Κρήτη, τον Πόντο και τα νησιά, υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής.
Το έθιμο του Κλήδονα
Η γιορτή του Κλήδονα είναι μια από τις αρχαιότερες εκφράσεις πολιτισμού της ελληνικής υπαίθρου. Γιορτάζεται στις 23-24 Ιουνίου με την έναρξη του θερινού ηλιοστάσιου και έχει ρίζες στην αρχαία Ελλάδα. Στο πέρασμα των χρόνων στάθηκε αλώβητο, συνεχίστηκε και μέχρι τις μέρες μας γιορτάζεται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Ουσιαστικά ο Kλήδονας σχετίζεται με μια λαϊκή δοξασία, σύμφωνα με την οποία λέγεται ότι αποκαλύπτει στις άγαμες κοπέλες την ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Το έθιμο ορίζει πως την παραμονή του Αϊ-Γιαννιού, οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού και μία από αυτές πηγαίνει στο πηγάδι να φέρει το «αμίλητο νερό». Στην διαδρομή μέχρι το σπίτι δεν πρέπει να μιλήσει σε κανένα, ενώ φτάνοντας βάζει το νερό σε μια στάμνα, στην οποία η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα προσωπικό της αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρια. Στη συνέχεια σκεπάζουν το δοχείο με κόκκινο ύφασμα και το δένουν, ενώ παράλληλα προσεύχονται στον Αϊ Γιάννη. Την ίδια εκείνη νύχτα η παράδοση θέλει τα κορίτσια θα βλέπουν στα όνειρά τους το μελλοντικό τους σύζυγο.
Παράλληλα, την παραμονή της γιορτής του Αϊ Γιάννη, αναβιώνει και το γνωστό έθιμο με τις φωτιές που ανάβουν με τα μαγιάτικα στεφάνια από τα σπίτια του χωριού. Στη πλατεία στήνεται μια μεγάλη φωτιά πάνω από την οποία πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του, προκειμένου να επέλθει η κάθαρση και να απαλλαχτούν οι ίδιοι, τα ζώα τους και οι καλλιέργειές τους από οποιοδήποτε κακό.
Από το 1964 ανάβουν οι φωτιές του Αϊ Γιάννη από το Λύκειο Ελληνίδων
Πιστός θεματοφύλακας της παράδοσης και εγγυητής της συνέχισής της, το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου, διοργανώνει ανελλιπώς από το 1964 την αναβίωση του εθίμου στην πόλη μας. Μέλη του και χορευτές του συμμετείχαν στην εκδήλωση που διοργανώθηκε, δημιουργώντας ένα συνδετικό κρίκο με το παρελθόν, όπως τόνισε σε δηλώσεις της η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων, Φέφη Βαλαρή. «Φέτος το Λύκειο Ελληνίδων για πεντηκοστή πρώτη φορά διοργάνωσε αυτή την μεγάλη γιορτή. Ανελλιπώς από το 1964 γιορτάζουμε μαζί με τους κατοίκους της πόλης και τους επισκέπτες μας το έθιμο του Κλήδονα, το οποίο κάθε χρόνο γιορτάζεται τις μέρες του καλοκαιρινού ηλιοστασίου. Το έθιμο ανάγεται στην αρχαία Ελλάδα και συνδέεται με τη διατύπωση ευχών κατά τον εορτασμό του. Ο λόγος είναι ότι στην αρχαιότητα ο Κλήδονας σηματοδοτούσε το τέλος του χρόνου και την αρχή του νέου. Στις 23 και 24 Ιουνίου η ατμόσφαιρα θεωρούνταν πολύ φορτισμένη, για αυτό εξάλλου τότε γίνονταν όλες οι μαντείες. Έτσι ο κλήδονας είναι αφιερωμένος στους οιωνούς και συνδέεται άρρηκτα με καθετί μαντικό».
Σχολιάζοντας το γιορτινό κλίμα που επικράτησε στην πλατεία Μικρασιατών, η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων είπε πως επιδίωξη ήταν να θυμίζει κάτι από το κλίμα στις πλατείες των χωριών, που παραδοσιακά στήνονταν οι φωτιές την ημέρα του Αϊ Γιάννη. «Εμείς σήμερα στην Κρήτη, παρά τις όποιες δυσκολίες, απτόητοι και πιστοί στην παράδοσή μας, συνεχίζουμε με ενθουσιασμό και αγάπη την αναβίωση του εθίμου και προσπαθούμε να το συνδέσουμε με όλη την Ελλάδα. Έτσι το Λύκειο Ελληνίδων έχει την μεγάλη χαρά, στην γιορτή αυτή που διοργανώσαμε στην πλατεία Μικρασιατών, που μας θυμίζει την γιορτή του Κλήδονα στις πλατείες των χωριών, να παρουσιάσει χορούς από την Κρήτη, τον Πόντο, την Μακεδονία και τα νησιά με τις αντίστοιχες ενδυμασίες. Το Λύκειο Ελληνίδων διαθέτει βεστιάριο 160 παραδοσιακών στολών που δίνουν άλλο ύφος σε εκδηλώσεις όπως η σημερινή. Θα ήθελα, επίσης, να τονίσω ότι στις μέρες μας σε πολλά χωριά γιορτάζεται ακόμα ο κλήδονας και τα νέα κορίτσια θέλουν να βάλουν τα ριζικάρικά τους στο αμίλητο νερό, για να δούνε τι θα γίνει στο μέλλον τους. Άρα, ο Κλήδονας είτε μέσα από αναπαραστάσεις, είτε μέσα από την συνέχισή του παραμένει ένα ζωντανό έθιμο» επεσήμανε.