Αλλάζουν χέρια από 1η Σεπτεμβρίου οι τρεις από τους τέσσερις μητροπολιτικούς δήμους του νησιού, ενώ ο τέταρτος «διεσώθη οριακά». Η κάλπη αποδείχτηκε περίτρανα πως είναι απρόβλεπτη. Ο «πανίσχυρος» Γιάννης Κουράκης στον Δήμο Ηρακλείου, ο επί πολλά έτη υπουργός και μόνο για μια τετραετία δήμαρχος στα Χανιά, άρα και με μικρή φθορά όπως θεωρούσαν πολλοί, Μανώλης Σκουλάκης και το φαβορί στον Άγιο Νικόλαο Δημήτρης Κουνενάκης, δίνουν τη σκυτάλη στους Βασίλη Λαμπρινό, Τάσο Βάμβουκα και Αντώνη Ζερβό αντίστοιχα.
Απρόβλεπτη η κάλπη και στο Ρέθυμνο, έδωσε μεν τη νίκη στον Γιώργο Μαρινάκη, ωστόσο ο ίδιος και οι συνεργάτες του δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι θα ήταν μια νίκη οριακή και ότι με τον Θοδωρή Νίνο θα τους χώριζαν μόλις 180 ψήφοι.
Και στις τέσσερις περιπτώσεις το εκλογικό αποτέλεσμα αποτέλεσε έκπληξη για τους πολλούς, διότι υπήρχε και ένα ποσοστό κόσμου που μπορούσε να αφουγκραστεί τις τελευταίες μέρες τον παλμό του εκλογικού σώματος, που χτυπούσε στον ρυθμό μιας αυτοδιοικητικής αλλαγής.
Βέβαια, ειδικά στην περίπτωση του Γιάννη Κουράκη αλλά και στην περίπτωση του Γιώργου Μαρινάκη, ίσως για διαφορετικούς λόγους, το αποτέλεσμα της κάλπης ήταν μη αναμενόμενο και για τους πλέον αισιόδοξους ή και για τους πλέον απαισιόδοξους αν θέλετε.
Και για να μείνουμε στην περίπτωση του Δήμου Ρεθύμνης, η επίδοση του συνδυασμού του Θοδωρή Νίνου θεωρείται άθλος. Ο νέος και «άπειρος» υποψήφιος δήμαρχος κατάφερε να κερδίσει και πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στον δεύτερο γύρο απ’ τον Γιώργο Μαρινάκη και τις εντυπώσεις.
Ο επικεφαλής του συνδυασμού «Νέα Αντίληψη για το Ρέθυμνο» κέρδισε στην επαναληπτική εκλογική αναμέτρηση +3,40% αυξάνοντας το 47,01% του πρώτου γύρου σε 50,41%, ο επικεφαλής όμως του συνδυασμού «Ρέθυμνο Αξίζεις» από πολύ χαμηλότερα που βρέθηκε στον πρώτο γύρο, διήνυσε μια απόσταση 19,40 ποσοστιαίων μονάδων αυξάνοντας το ποσοστό του στον δεύτερο γύρο από το 30,19% στο 49,59%.
Οι ανατροπές στα αστικά κέντρα του νησιού, οι επιλογές των δημοτών και στις τέσσερις περιπτώσεις των μητροπολιτικών δήμων, ανεξάρτητα τελικού αποτελέσματος, αποτελούν μηνύματα για αλλαγή πρακτικών, στρατηγικών, συμπεριφορών των δημοτικών αρχών προς τις τοπικές κοινωνίες. Ενώ, δεν μπορεί να εξαιρεθεί και το στοιχείο της γενικότερης κοινωνικοοικονομικής συγκυρίας, που ποσοστό πολιτών εξέφρασε στις αυτοδιοικητικές κάλπες.
Είναι σημαντικό να δει κανείς πως οι πολίτες των Χανίων, δεν συγκινήθηκαν ιδιαίτερα που ο νυν δήμαρχος Μ. Σκουλάκης είχε συμπεριληφθεί στους καλύτερους δημάρχους του κόσμου, από μεγάλο ξένο ιστότοπο, οι δημότες του Ρεθύμνου δεν αξιολόγησαν με άριστα τα μεγάλα έργα του Γ. Μαρινάκη στην πόλη, οι Ηρακλειώτες δεν έμειναν ικανοποιημένοι, επειδή ο Γ. Κουράκης άλλαξε σχεδόν ριζικά τον αστικό ιστό της μέχρι πριν μερικά χρόνια άχαρης τσιμεντούπολης. Τα κριτήρια των δημοτών φαίνεται να άλλαξαν παντού ως προς την επιλογή του δημάρχου τους. Δεν είναι μόνο το έργο που αξιολογούν. Είναι μια σειρά άλλων παραγόντων που οφείλουν να λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν τους τόσο εκείνοι που κέρδισαν και θα καθίσουν στη θέση του δημάρχου και στα έδρανα της συμπολίτευσης, όσο και εκείνοι που θα καθίσουν στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Και στους μεν και στους δε, θα είναι χρήσιμο για το μέλλον, να αφουγκράζονται τις πραγματικές ανάγκες των δημοτών που υπηρετούν. Από τις μικρότερες μέχρι τις μεγαλύτερες, από τις πιο ασήμαντες μέχρι τις πιο σημαντικές.