Μέσα από το πόνημα «τα δικά μας καφενεία» του δικηγόρου Χάρη Καλαϊτζάκη οι απόδημοι Ρεθεμνιώτες της Αττικής έζησαν το παλιό, νοσταλγικό Ρέθεμνος. Σαν ταινία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου ξετυλίχθηκε μπροστά στα μάτια των Ρεθυμνίων της Αθήνας όλη η ιστορία των καφενέδων του Ρεθύμνου.
Μεγάλη κινητοποίηση προκάλεσε ο ιστορικός σύλλογος Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι» στα μέλη του για την φιλοξενία και παρουσίαση του εκλεκτού αυτού βιβλίου στην Αθήνα.
Η επιλογή της αίθουσας ήταν ακριβής για την περίσταση, αφού αποτελεί ένα θεατρικό σκηνικό. Το μαρτυρεί άλλωστε και η ονομασία της οδοιπορικό στην παλιά Αθήνα. Σε αυτήν την αίθουσα πέρσι έγινε η πρωτότυπη εκδήλωση για τα καπέλα την παλιά εποχή στο Ρέθυμνο. Μικρά ατομικά χωρισμένα μαγαζάκια όπως ραφτάδικο, παπουτσίδικο, καπελάδικο, συμβολαιογραφείο, μπαρμπέρικο, καφενείο, το γραφείο του δημάρχου κ.ά. στολίζουν γύρω-γύρω την αίθουσα. Όλα εκεί παραμένουν ως μία καλή ανάμνηση, σ’ έναν απίθανα σκηνοθετημένο μαγικό, παλιό κόσμο. Ένα είδος αίθριου στη μέση και γύρω-γύρω οι εκθεσιακοί χώροι. Εδώ, οι παραδοσιακοί τεχνίτες έχουν στείλει τον καλύτερο κόπο τους για να τον θαυμάσεις και να τον κάνεις δικό σου.
Έχοντας λοιπόν το αβαντάζ του εξαιρετικού χώρου που φαντάζει ως υπερθέαμα ήρθε και έδεσε με το αξιόλογο πόνημα περί των ρεθεμνιώτικων καφενείων.
Και εκεί στο βάθος, σε περιμένει το καφενείο. Πιάνεις τον εαυτό σου να αναρωτιέται: βρίσκομαι στο 1840, το 1870 ή μήπως στο 1900; Μπα στο 1920 θα είμαι… Το μάτι σου πέφτει στο κέντρο της αίθουσας που καλύπτει όλο το πλάτος του καφενείου.
Ξαναγυρίζεις στο εσωτερικό του καφενείου. Ατμόσφαιρα γεμάτη θύμησες, βγαλμένη από την Ιστορία του Ρεθύμνου ένα περιβάλλον βγαλμένο από τα παραμύθια του παππού και της γιαγιάς.
Φοβάμαι μήπως τα λόγια καταστρέψουν τις εικόνες. Τ’ αυτιά μου πιάνουν ήχους.
Να ψήσουμε καφεδάκι; Με ντοντίνια ή χωρίς; Καϊμακλίδικο;
Ο πρόεδρος κ. Γιώργος Βλατάκης ο οικοδεσπότης της εκδήλωσης καλωσορίζει τους προσκεκλημένους και μεταξύ άλλων αναφέρεται στην προσωπικότητα του συγγραφέα κ. Χάρη Καλαϊτζάκη και στην ιερή φιλία όπως την χαρακτήρισε, αφού συνδέθηκαν στην περσινή εκδρομή του Αγίου Όρους που διοργάνωσε με επιτυχία ο σύλλογος μας.
Τα καφενεία κάθε πόλης και κάθε χωριού, ιδιαίτερα στις παλιότερες (της πριν από την τηλεόραση) εποχές, αποτελούν μέρος της πολιτισμικής ιστορίας της. Το καφενείο είναι ένα αμυδρό αντίγραφο μια σύγχρονη εκδοχή της αρχαίας αγοράς, ή, όπως χαρακτηριστικά έχει γραφεί, πνεύμονας ελευθερίας, ανταλλαγών σκέψεων, ιδεών, ακόμα και ειδήσεων.
Ακούω τον εαυτό μου να ζητάει ένα ποτήρι νερό.
(Βλάσφημε!) Ξέχασες ότι υπάρχει και υποβρύχιο…
Η δικηγόρος Ρεθύμνου κα Ε. Τζέτζου ξεκίνησε την παρουσίαση του πονήματος όπου με γλαφυρό τρόπο μας ταξίδεψε μέσω του βιβλίου στο Ρέθυμνο. Ο έτερος ομιλητής ο κ. Μανώλης Καρνιωτάκης μας πήρε από το χέρι και μας κέρασε σε όλα τα παλιά ρεθεμνιώτικα καφενεία. Εύθυμη νότα τα ενδιάμεσα φιλμάκια από ελληνικές ταινίες αναφερόμενες στα καφενεία, στις καφετζούδες κλπ. (ως η Βασιλειάδου, Φωτόπουλος κ.ά.) που είχε επιλέξει ο συγγραφέας.
Ο κ. Τάσος Παλιεράκης ως βετεράνος του είδους, αφού τόνισε την συμβολή του συλλόγου μας στην παράδοση και τον πολιτισμό με τις πετυχημένες εκδηλώσεις και συγχαίροντας το νέο εκλεγέν Δ.Σ. για τη προσεχή τετραετή θητεία του, περιέγραψε με καθαρότητα λόγου τα καφενεία όπως τα έζησε ο ίδιος αλλά και δια μέσου του βιβλίου.
Μία εξαιρετική έκδοση, με πολύ κόπο φτιαγμένη, που ξετυλίγει την ιστορία του καφέ, των καφενέδων, ιδίως του παλιού Ρεθέμνους και που σίγουρα θα κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών αλλά και θα παραμείνει ως κειμήλιο για τις νεότερες γενιές. Από τη στιγμή που το πάρεις στα χέρια σου θέλεις να το ρουφήξεις μονομιάς ως μια απολαυστική γουλιά ενός φρεσκοκομμένου απολαυστικού καφέ. Θα σου αφήσει σίγουρα την πλούσια γεύση του παλιού μυρωδάτου καφέ, που δεν θέλεις να απομακρυνθείς όταν τον καβουρδίζει ο καφεκόπτης. Ιδιαίτερη γεύση το σπάνιο χαρμάνι του καφέ που αναφέρεται στο παλιό Ρέθυμνο.
Ο συγγραφέας Χάρης Καλαϊτζάκης, φανερά συγκινημένος από την φιλοξενία, το χώρο, την αθρόα συμμετοχή των αποδήμων Ρεθυμνίων, την άρτια διοργάνωση της εκδήλωσης ευχαρίστησε τον πρόεδρο και τα μέλη Δ.Σ. του συλλόγου.
Η συνέχεια δόθηκε σε μία εξαιρετική αυλή, φροντισμένη με τραπεζάκια καφενείου, στολισμένα με γλαστρούλες από βασιλικούς, θυμάρι και έρωντες, ενώ πηγαινοερχόντουσαν τα πιατάκια με κρητικά κεράσματα, παραδοσιακό υποβρύχιο, λουκούμια και διάφορα γλυκά κουταλιού. Όλα τα μέλη του Δ.Σ. έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό, δείχνοντας τι θα πει ρεθεμνιώτικη φιλοξενία και αγάπη για τους συμπατριώτες μας.
Ο τόπος γέμισε με μυρωδιά φρεσκοψημένου ελληνικού καφέ, αφού με φροντίδα του προέδρου και ανιδιοτελώς συμμετείχε ο Λουμίδης-παπαγάλος (νεστλέ) στήνοντας παραδοσιακό αντικέ καφενέ. Έτσι όλοι οι παρευρισκόμενοι απήλαυσαν τον καφέ τους ψημένο στη χόβολη και με μπακιρένιο μπρίκι παραδοσιακά. Μία ακόμη έκπληξη επεφύλαξε στο τέλος της εκδήλωσης ο πρόεδρος με το χορευτικό λαογραφικό σύλλογο του κ. Κυριακάκη, όπου με τη συνοδεία του λυράρη Σταυρουλάκη και λαούτο Δαγαλάκη, χωρίς ηχεία, έδεσαν με τον χορό τις παρέες, τόσο πολύ όπου μαζί με τους χορευτές οι Ρεθεμνιώτες έγιναν ένα και χόρεψαν μαζί τους όπως παλιά στα χωριά μας.
Ο συγγραφέας δεν προλάβαινε να υπογράφει αφιερώσεις στα βιβλία του μεταξύ των οποίων: κας Λίλας Μεϊμαράκη, κ. Βασίλη Αποστολάκη, Αντώνη Λυράκη, Γ. Παναρετάκη, Γιάννη Καυκαλά, Βασίλη Παπαδάκη, Αριστέας Βερνάρδου, Λίλιαν Μοράκη, καθηγ. κ. Γ. Γαλίτη, της κας Ελευθερίας Τσάκωνα, που χάρισε ένα ωραιότατο κομπολόι στο πρόεδρο κ. Βλατάκη για την εορτή του που κατασκεύασε η ίδια, Άννα Φιλιώτου, κ. Κρασαδάκη, κ. Νίκου Σπιτάδη, κ. Κώστα Γαγάνη, κ. Βούλας Παπαμαρκάκη, κ. Δήμητρας Μπριλάκη, Αντώνη Γιαννουλάκη, ο κ. Αντώνη Σερλή, Χρυσούλας Μπαρμπούνη, Αντώνη Νουκάκη, Μάρως Ρολόγη, Νικ. Γουμενάκη, Εύας Λίτινα, Κλεοπάτρας Τζαγκάρακη, Αγγελικής Ξηρά, Λευτέρη Δρανδάκη, Γ. Ηλιάκη, Παντελή Κονσολάκη, Ελευθερίας Τζουρμπάκη, Γιώργου Μαρκάκη, Αριστείδη Λιαναντωνάκη, Στέφανου Βλατάκη, Ελένης Μαραγκάκη, Νίτσας Λίτινα, Εύας Κουβίδου, Φωφώς Σειμένη, Αθηνάς Μαραγκουδάκη, Έλενας Παπαγιαννάκη κ.ά.
Ο Χάρης Καλαϊτζάκης πάντως κατάφερε να μας ταξιδέψει σε μιαν άλλη εποχή μέσω των καφενείων και της ανάλογης χρησιμότητάς τους, δείχνοντάς μας ότι τίποτα δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένο ακόμη και ο τόπος όπου ξεδίνει ο καθένας ανέμελα. Πλούσιο παλιό φωτογραφικό υλικό, συνοδευόμενο κατάλληλα, άλλοτε από μαντινάδες, άλλοτε από εξαιρετικά επιλεγμένα ποιήματα μας συγκίνησαν, μας εξέπληξαν, μας εξίταραν την φαντασία μας.
Η απόλαυση αυτής της έκδοσης είναι η γνωστή επιβράβευση που συνήθως ακούγεται σε ένα καφενείο «Αυτός είναι καφές»! Και που ταιριάζει απόλυτα στον γράφοντα Χάρη Καλαϊτζάκη αλλά και στην Εκδοτική Επιχείρηση Καλαϊτζάκη ΑΕ για το επιτυχημένο και ευρηματικό χαρμάνι που σίγουρα πολλοί θα σπεύσουν να γευτούν. Ενώ για μια ακόμη φορά ο ιστορικός σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής, έγραψε στο βιβλίο της ιστορίας του ένα ακόμη γεγονός υψηλού επιπέδου, όπως αυτό γνωρίζει να προάγει και να υπερασπίζεται το «Ρέθυμνο των Γραμμάτων»!
