Διάφορες μορφές τέχνης επέλεξε το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης γυναικών Ρεθύμνου για να στείλει μηνύματα ενάντια στην θυματοποίηση και κακοποίηση του γυναικείου φύλλου. Χορός, απαγγελία, αφήγηση, προβολή ταινίας μικρού μήκους και τραγούδι ήταν οι πρωταγωνιστές της βραδιάς που διοργανώθηκε με στόχο την ανάδειξη και άρση του κοινωνικού φαινομένου της βίας κατά των γυναικών.
Οι διοργανωτές εμπνεύστηκαν από τη βία και μέσα από την τέχνη έδωσαν μια άλλη διάσταση. «Γιατί όταν η βία εκφράζεται μέσα από την τέχνη εξαγνίζεται αφού έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει ακόμα και το άσχημο και να το αναγάγει σε σφαίρες ποιοτικές».
Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών θυμάτων βίας ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2013 και , στελεχώνεται με μία ψυχολόγο, μία κοινωνική λειτουργό, μία κοινωνιολόγο και μία νομική σύμβουλο. Παρέχει ψυχοκοινωνική στήριξη, συμβουλευτική, νομική συμβουλευτική, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε και την παροχή υπηρεσιών εργασιακής συμβουλευτικής για τις γυναίκες που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις.
Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Κοινωνικής Υπηρεσίας και Κέντρου Συμβουλευτικής Γυναικών Αλεξάνδρα Βαονάκη, το ταμπού στο θέμα της κακοποίησης των γυναικών εξακολουθεί να υπάρχει, για αυτό και το Κέντρο αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και δράσεις με στόχο την ευαισθητοποίηση και την αφύπνιση των γυναικών – θυμάτων να «κάνουν την αρχή και να σπάσουν την σιωπή»:
«Θα έλεγα ότι παραμένει, και ότι είναι δύσκολο για μια γυναίκα να έρθει κοντά μας. Είμαστε μια κλειστή κοινωνία, άλλωστε, δεν είναι το ίδιο με μια μεγάλη πόλη. Όμως θεωρώ ότι τα πράγματα είναι καλύτερα απ’ ότι παλιότερα. Άλλωστε τώρα έρχονται στο κέντρο όχι μόνο οι γυναίκες που είναι κακοποιημένες, αλλά γυναίκες που υφίστανται διακρίσεις και μπορούν να βοηθηθούν μέσω της εργασιακής συμβουλευτικής. Έχουμε αντιμετωπίσει στα 4 χρόνια λειτουργιάς μας περιστατικά σωματικής βίας, ψυχολογικής βίας, συναισθηματικής, σεξουαλικής βίας. Έτσι και αλλιώς η ψυχολογική βία συνυπάρχει με όλες τις άλλες μορφές βίας. Γενικότερα κάθε μορφή βίας που έχει στόχο τις γυναίκες, κάθε μορφή βίας χαρακτηρίζεται ως έμφυλη βία. Έχει μια διττή σημασία ο τίτλος που δώσαμε στην εκδήλωσή μας «η τέχνη απέναντι στη βία». Η τέχνη απέναντι βλέπει τη βία, αλλά όχι μόνο βλέπει αλλά παίρνει και θέση, αντιτίθεται και αντιστέκεται στη βία και μέσα από αυτή την εκδήλωση θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε το γυναικείο πληθυσμό».
Από την πλευρά της Έλια Αεράκη κοινωνική λειτουργός του κέντρου συμβουλευτικής γυναικών ανέφερε: «Οι γυναίκες που έχουν απευθυνθεί στο κέντρο επέλεξαν στην εκδήλωσή μας να καταθέσουν τρεις προσωπικές τους ιστορίες. Ο στόχος τους είναι ότι θέλουν να βγάλουν στο φως ένα φαινόμενο για το οποίο όλα αυτά τα χρόνια μιλάμε εμείς από τις θέσεις μας και μέσα από τις δράσεις μας, αλλά αυτή τη φορά θέλουμε να ακουστεί η δική τους φωνή. Απώτερος σκοπός τους είναι οι γυναίκες να μιλήσουν, να ζητήσουν βοήθεια, γιατί τότε μπαίνουν σε ένα καινούριο δρόμο όπου η ζωή τους και η καθημερινότητά τους είναι πολύ καλύτερη. Μόλις το κάνουν αρχικά αλλάζει ο τρόπος σκέψης για το πώς αντιμετωπίζουν και διαχειρίζονται τις διάφορες δυσκολίες τους. Με αυτή την αλλαγή μπορούν και παίρνουνε διαφορετικές αποφάσεις, διαχειρίζονται με λιγότερο άγχος, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση τα προβλήματά τους, δίνοντας μεγαλύτερη βοήθεια στα ανήλικα παιδιά τους, γιατί γίνονται ένα καλύτερο πρότυπο γονέα είτε μείνουν στο ίδιο σπίτι είτε απομακρυνθούν».
«13 εκατομμύρια γυναίκες στη Ευρώπη δέχθει κακοποίηση»
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης η κυρία Βαονάκη, ψυχολόγος και προϊσταμένη του κέντρου μίλησε για τις εμπειρίες βίας των γυναικών στην Ευρώπη, αναφερόμενη σε έρευνα που έγινε το 2014 από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, σε δείγμα γυναικών 42.000 γυναίκες από 28 κράτη – μέλη της Ευρώπης.
Στην έρευνα αυτή όπως είπε ο γυναίκες ανέφεραν εμπειρίες σωματικής, σεξουαλικής και ψυχολογικής βίας πολύ συχνά εμπειρίες βίας από το σύντροφο, είναι οι πιο συνηθισμένες μορφές, εμπειρίες παρενοχλητικής παρακολούθησης (το λεγόμενο stalking), σεξουαλική παρενόχληση, εμπειρίες κακοποίησης μέσω νέων τεχνολογιών, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες που έχει αναπτυχθεί τόσο πολύ η τεχνολογία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που αναφέρθηκαν, 13 εκατομμύρια γυναίκες στην ΕΕ έχουν πέσει θύματα σωματικής βίας κατά τους 12 τελευταίους μήνες πριν την έρευνα. Περίπου τα 3,5εκατ έχουν υποστεί σεξουαλική βία.
Μία στις δέκα γυναίκες έχει υποστεί κάποια μορφή βίας στην παιδική ηλικία, μία στις δέκα γυναίκες δηλώνει ότι βίωσε κάποια μορφής σεξουαλική βία από ενήλικα πριν συμπληρώσει το 15ο έτος της. Μία στις πέντε γυναίκες έχει υποστεί σεξουαλική ή σωματική βία από νυν ή τέως σύντροφο. Αυτό που είναι πολύ εντυπωσιακό είναι ότι το 42% των γυναικών έγιναν αποδέκτες της βίας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, είναι μεγάλο ποσοστό αυτό. Τελικά καταγγέλλουν οι γυναίκες όμως τη βία; Μία στις τρεις καταγγέλλει τη βία από σύντροφο και μία στις τέσσερις τη βία από μη – σύντροφο ενώ μόλις το 14% των γυναικών κατήγγειλαν στην αστυνομία μόνο το πιο σοβαρό περιστατικό βίας από στενό σύντροφο. Περίπου 2 στις 5 γυναίκες έχουν βιώσει κάποιας μορφής ψυχολογικής βίας από το σύντροφο. Το 25%, , έχει υποστεί μείωση της προσωπικότητάς της ή κακό χειρισμό από το σύντροφο. Το 14% δεχτείς απειλές ή χρήσης σωματικής βίας, το 5% των περιπτώσεων τους απαγόρευσαν την έξοδο απ’ το σπίτι, πήραν τα κλειδιά του αυτοκινήτου και τις κλείδωσαν στο σπίτι. Μία στις 5 γυναίκες έχει βιώσει ανεπιθύμητο άγγιγμα, αγκάλιασμα ή φιλί από την ηλικία των 15 ετών και άνω. Το 6% του συνόλου των γυναικών έχει υποστεί αυτό το είδος παρενόχλησης έχει βιώσει τουλάχιστον 6 φορές από την ηλικία των 15 ετών. 32% ανέφεραν ως δράστη τον προϊστάμενο, κάποιο συνάδελφο ή πελάτη. Και αυτό το πολύ εντυπωσιακό πάλι στην έρευνα αυτή είναι ότι το 74 – 75% των γυναικών που εργάζονται ως ανώτερα και ανώτατα στελέχη έχει πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης στη ζωή τους. Και είναι ένα μεγάλο ποσοστό και οι γυναίκες που εργάζονται ως ανώτερα και ανώτατα στελέχη σίγουρα θα μπορούν να διεκδικήσουνε καλύτερα τα δικαιώματά τους. Το 73% των γυναικών στην Ευρώπη που υπήρξαν θύματα βίαιων περιστατικών απ’ τον τέως ή απ’ τον νυν σύζυγο, δηλώνουν ότι αυτό έγινε αντιληπτό απ’ τα παιδιά που ζούσαν μαζί τους. Το 39% των γυναικών στην ΕΕ δηλώνουν ότι γνωρίζουν άλλες γυναίκες που είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας στο φιλικό και οικογενειακό κύκλο τους. Πάνω από μία στις 5 γυναίκες (22%) γνωρίζει κάποιο άτομο στο σημερινό ή προηγούμενο τόπο εργασίας ή σπουδών το οποίο υπήρξε θύμα βίας από στενό σύντροφο. 1 στις 2 γυναίκες είναι ενήμερη για την ύπαρξη νομοθεσίας, ενώ σχεδόν 1 στις 5 δε γνώριζε καμία από τις υπηρεσίες υποστήριξης για τα θύματα βίας, τα κέντρα συμβουλευτικής, τους ξενώνες που λειτουργούν.
«Κάντε ένα βήμα μπροστά»
Την προσωπική της ιστορία μοιράστηκε με τους επιστήμονες του κέντρου μια γυναίκα θύμα κακοποίησης που θέλησε να την γνωστοποιήσει μέσω της ημερίδας, μόνο και μόνο για να παροτρύνει άλλες γυναίκες που πιθανόν βιώνουν ή βιώσαν το ίδιο μαρτύριο με εκείνη, να αφυπνιστούν. Να μη φοβούνται και να ζητήσουν βοήθεια.
Την παρακάτω αφήγηση, που αποτελεί το βίωμα μιας από τις γυναίκες που έχουν απευθυνθεί στο Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Ρεθύμνου έκανε η κυρία Έλια Αεράκη.
«Το κρύο αεράκι του φθινοπώρου άρχισε να φαίνεται, τα κλαδιά κουνιόντουσαν. Μικρές σταγόνες νερού πέφταν σα διαμάντια πάνω στο έδαφος. Τα χελιδόνια μαζεύτηκαν και ετοιμάζονται για το ταξίδι τους σε μία ζεστή χώρα. Για πρώτη φορά ζηλεύω κάποιον, δεν μπορώ να πετάξω. Κλείνω τα μάτια μου και φαντάζομαι ότι πετώ. Τότε έγινε το θαύμα, το όνειρό μου έγινε πραγματικότητα, πετώ. Πετώ, φώναξα δυνατά. Σε λίγες μέρες είχα φτάσει στην Ελλάδα, γεμάτη ελπίδες και όνειρα. Ήμουν ευτυχισμένη. Τα άφησα όλα πίσω μου. Μια καινούρια ταυτότητα, καινούριο όνομα, έκανα αυτό που ήθελα. Όλα ήταν τέλεια. Δούλευα, είχα δικά μου χρήματα, την αξιοπρέπειά μου, κανείς δεν μπορούσε να πει ή να παραπονιέται για κάτι. Μοίραζα χαμόγελα στους φίλους και γνωστούς μου. Μέχρι που ερωτεύτηκα ένα νεαρό. Περνούσα καλά με τον πρίγκιπά μου. Δεν χρειαζόμουν τίποτα άλλο. Ένα μικρό δωμάτιο ήταν το κάστρο μας. Η ευτυχία μας ολοκληρώθηκε με τον ερχομό των παιδιών μας. Ένα δυνατό χτύπημα στην πόρτα, κάποιος χτυπά την πόρτα πολύ δυνατά. Η κακή είδηση γονάτισε τον πρίγκιπά μου. Ο πατέρας του πέθανε. Τρεις μήνες αργότερα άρχισε ο εφιάλτης μου. Ο πρίγκιπάς μου μεταμορφώθηκε σε ένα πλούσιο τέρας και εγώ σε μία δούλα που δεν προλαβαίνει τις υποχρεώσεις της. Οι προσβολές δεν άργησαν να έρθουν. Ξαφνικά είχα γίνει ανίκανη και ανήμπορη. Μια χαζή δούλα. Το μικρό κάστρο έγινε μια ψυχρή φυλακή, παγωμένη. Κάθε μέρα που περνούσε αισθανόμουν μόνη, απελπισμένη, κουρασμένη. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, δεχόμουν και απειλές. Είχα τα χέρια και τα πόδια δεμένα. Τα μικρά παιδάκια χρειάζονταν συνέχεια την παρουσία μου. Δεν είχα κανέναν να βοηθήσει ή να μου πει μια καλή κουβέντα, κανέναν να με υπερασπιστεί. Παρ’ όλα αυτά, έκανα ό,τι μπορούσα για να σώσω το γάμο μου. Όλα ήταν μάταια. Οι μέρες έγιναν χρόνια και ‘γω πάλι το σκοτάδι (16m37s), χωρίς να ξέρω ποια κατεύθυνση να πάρω. Μια γυναίκα μόνη, σε μια ξένη χώρα, με δύο μικρά παιδάκια, χωρίς χρήματα, φοβισμένη. Άρχισα να ψάχνω για βοήθεια, ο Θεός και ‘γω. Χτύπησα πολλές πόρτες, αλλά καμία δεν άνοιγε για μένα. Μέχρι που πέτυχα το κέντρο. Ένα ζεστό χαμόγελο με καλωσόρισε. Και τότε κατάλαβα ότι είχα έρθει στο σωστό μέρος. Η ελπίδα ξαναγεννήθηκε στην ψυχή μου. Μετά από πολλά χρόνια είδα ξανά το φως. Τώρα είμαι σίγουρη ότι κανείς δεν μπορεί να με κάνει ό,τι θέλει. Γιατί δεν είμαι μόνη πια. Ξανακέρδισα την εμπιστοσύνη και την αξιοπρέπειά μου. Έγινα πιο δυνατή πιο σίγουρη για τον εαυτό μου. Χάρη στο κέντρο μπορώ να πετάξω ξανά. Μπορείτε να γίνετε ο στόλος μου, ελάτε να πετάξουμε μαζί. Πόνος, φόβος, λύπη, απογοήτευση. Όλα αυτά μπορούμε να τα σταματήσουμε, αρκεί να βρείτε το κουράγιο να κάνετε ένα βήμα μπροστά».
