Ο δικηγόρος Χαρίδημος Παπαδάκης, ο γνωστός μας Χάρης, εδώ και δέκα περίπου χρόνια έχει συνηθίσει να μας αιφνιδιάζει ευχάριστα παρουσιάζοντας σχεδόν κάθε χρόνο ένα σημαντικό βιβλίο, προσφορά στα Ρεθεμνιώτικα γράμματα.
Το πάθος του Χάρη για την έρευνα, την πόλη μας, την πόλη του, η αγάπη και νοσταλγία του για κόσμους που χάθηκαν, που χάνονται χωρίς επιστροφή, τον έκανε να μας αιφνιδιάσει ακόμα μια φορά. Με τη νέα του προσπάθεια που την ονομάζει «οι διαφορετικοί», παρουσίασε πρόσφατα στο Ρεθεμνιώτικο κοινό ένα βιβλίο με τη βιογραφία των διαφορετικών χαρακτηριστικών ατόμων που ζούσαν στην πόλη μας, χαρακτηρίζοντας τους «τα σπουργίτια της πόλης». Όσοι ζήσαμε κάποιους χαρακτήρες απ’ όσους αναφέρει στο βιβλίο του ο Χάρης, θα θυμόμαστε ότι τα χαρακτηριστικά τους τικ, οι μορφασμοί, οι ομιλίες και γενικότερα η όποια ιδιαιτερότητα είχαν, ήταν αναγκαία πολλές φορές στην καθημερινότητα της πόλης μας, σπάζοντας πολλές φορές ταμπού και μονοτονίες, που ήταν αγκυλωμένες στον περισσότερο κόσμο περασμένων εποχών.
Για μια ακόμη φορά ο Χάρης διασώζει πολύτιμες μνήμες γράφοντας ένα γενικό ιστορικό της ψυχικής υγείας στην Κρήτη, και εκείνων των διαφορετικών ατόμων με τα πορτραίτα τους, που έχουν άμεση σχέση, όπως γίνεται τις περισσότερες φορές σε τέτοιου είδους καταστάσεις, με την μιζέρια και την φτώχεια. Παράλληλα περιγράφει την αντιμετώπιση των «διαφορετικών» από την κοινωνία της πόλης, που δεν είναι πάντα η καλύτερη, δείχνοντας ουσιαστικά αυτό που κατά βάθος είναι τελικά η κοινωνία, η κάθε κοινωνία όχι μόνο η δική μας. Γι’ αυτήν που ο Λέων Τολστόι είχε πει ότι: «όλοι θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά κανείς τον εαυτό του» δείχνοντας έτσι κυριολεκτικά αυτό που είμαστε, απ’ αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε.
Ο Χάρης τολμώντας την βιογραφική αναφορά στους διαφορετικούς της πόλης μας, διασώζει, αυτό που έχει μάθει να κάνει καλά, πολύτιμα πολιτιστικά στοιχεία και προσωπικότητες ξεχασμένες, που όμως ήταν, όσο κι αν δεν το ‘θελαν πολλοί, αναπόφευκτα συστατικά για τη ζωή της πόλης μας τα περασμένα χρόνια. Ο Μανούκος, το Γάλα, ο Λασπογιάννης, ο Γιωργάκης και οι υπόλοιποι ξαναζωντανεύουν μέσα από το βιβλίο του και θυμίζουν σε όσους τους ζήσαμε, μοναδικές στιγμές της καθημερινής ζωής του Ρεθύμνου πολλά χρόνια πριν. Στιγμές ανακατεμένες από νοσταλγία, θυμό, αγάπη, λύπη, ανθρωπιά και όλα τα άλλα εκείνα συναισθήματα που νιώθαμε στην παρουσία τους.
Ο ίδιος λέει πως: «προσπάθησα με απλά λόγια να παρουσιάσω ξεχασμένα κομμάτια της ιστορίας, να γράψω την αλήθεια για τις κοινωνικές ομάδες που ξεχάστηκαν, ώστε να μάθουμε να σεβόμαστε τους συνανθρώπους μας, ακόμα και αν ανήκουν σε περιθωριοποιημένες ομάδες.
Προσπάθησα μέσα από τα βιβλία μου, να μάθουμε να σεβόμαστε τα μνημεία του τόπου μας, άσχετα αν χτίστηκαν σε εποχές που είμαστε κάτω από την κατοχή διαφόρων κατακτητών, γιατί αποτελούν πολιτιστικά στοιχεία, έχουν χτιστεί με τις αγγαρείες των προγόνων μας και είναι παγκόσμια κληρονομιά».
Για το αν αξίζει να διαβάσει κάποιος το νέο βιβλίο του Χάρη Παπαδάκη δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Κι αν ο ίδιος ισχυρίζεται πως έκλεισε τον κύκλο του σαν συγγραφέας, σίγουρα υπάρχουν κι άλλες αραχνιασμένες μνήμες, στο χρονοντούλαπο της μνήμης, της πόλης μας και των ανθρώπων της, που περιμένουν κάποιον άλλον Ρεθεμνιώτη να τις ξαναζωντανέψει, έτσι ώστε να μείνουν για πάντα ιστορικά κειμήλια των ανθρώπων της πόλης που τις δημιούργησε.
* Ο Βαγγέλης Παπαδάκις είναι καθηγητής Φυσικής Αγωγής
