Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) αποτελούν ένα κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών που αναπτύχθηκε μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου σε όλο το δυτικό κόσμο. Η μεγάλη αύξηση του αριθμού των ΜΚΟ και της ελευθερίας δράσης τους διευκολύνθηκε από το κράτος, τόσο προς ενθάρρυνση των πολιτών για συμμετοχή στα κοινά και τον εθελοντισμό, όσο και στα πλαίσια του πλουραλισμού και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που χαρακτηρίζει τις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Είναι πολλές οι ΜΚΟ που προσφέρουν σημαντικό έργο καλύπτοντας πολλές φορές την αδυναμία του κράτους να ανταπεξέλθει επαρκώς σε διάφορα ζητήματα. Παράλληλα, αρκετές μεγάλες ΜΚΟ έχουν αποκτήσει πλέον ισχυρό λόγο, επηρεάζουν την κοινή γνώμη, πιέζουν κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς, συμμετέχουν σε δομές του ΟΗΕ και της ΕΕ.
Στα σύγχρονα κράτη, η συμβολή των ΜΚΟ είναι αδιαμφισβήτητη. Προστασία δικαιωμάτων, πολιτισμός, προστασία του περιβάλλοντος και παροχή υπηρεσιών σε ασθενείς ομάδες όπου η κρατική γραφειοκρατία δεν προλαβαίνει ή δεν μπορεί να ανταποκριθεί, είναι μερικά από τα πεδία δράσης τους. Όμως στην επικαιρότητα έχει έρθει τις τελευταίες μέρες ένα άλλο είδος Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Στην Ελλάδα φαίνεται ότι έχουμε καταφέρει να εκφυλίσουμε και αυτόν τον σημαντικό και χρήσιμο θεσμό. Η κατάσταση με την δράση των ΜΚΟ στο ζήτημα του προσφυγικού – μεταναστευτικού είναι ενδεικτική. Από το 2015 με την έξαρση της μεταναστευτικής κρίσης, η διαχειριστική ανικανότητα και οι ιδεοληψίες της τότε κυβέρνησης είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός καλοστημένου κυκλώματος, μιας μπίζνας με την συμμετοχή πολλών ανεξέλεγκτων ΜΚΟ που έφτασε στα όρια του παρακράτους. Η πολιτεία σήμερα δεν γνωρίζει ούτε πόσες, ούτε με ποιον τρόπο, ούτε ποιες ΜΚΟ δραστηριοποιούνται στα νησιά που επιβαρύνονται από την κρίση του μεταναστευτικού, ενώ όλα αυτά να λαμβάνουν χώρα γύρω από ένα χορό εκατομμυρίων ευρώ.
Οι καταγγελίες για την δράση του «κράτους εν κράτει» που αρκετές ΜΚΟ έχουν δημιουργήσει στα νησιά πολλές. Παρεμπόριο και ενοικιάσεις σκηνών, ιατρικές υπηρεσίες χωρίς καμία νομιμότητα, ύποπτα ταξίδια μελών ΜΚΟ στην Τουρκία, συμμετοχή σε κυκλώματα διακίνησης μεταναστών. Ορισμένες ΜΚΟ βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία με τους δουλεμπόρους, γνωρίζοντας πότε μια βάρκα αναχωρεί από την Τουρκία, καθοδηγώντας την πολλές φορές όπως υποστηρίζουν οι κάτοικοι της Μυτιλήνης, προς τα ελληνικά παράλια. Διεθνείς αρχές που είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο για το ξέπλυμα χρήματος, όπως η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Task Force), θεωρούν την κατάσταση με τις ΜΚΟ στην Ελλάδα «ξέφραγο αμπέλι», έχοντας διατυπώσει πρόσφατα σχετικές προειδοποιήσεις για τη δράση τους στη χώρα μας. Τα πρόσφατα επεισόδια με τις πορείες των μεταναστών και η ένταση που δημιουργήθηκε τις τελευταίες μέρες στη Μυτιλήνη, όλως τυχαίως συνέπεσαν με την κατάθεση της τροπολογίας που επιχειρεί να ελέγξει τις ΜΚΟ που δρουν σε αυτό το άναρχο τοπίο.
Δεν θα πρέπει φυσικά να δαιμονοποιήσουμε όλες τις ΜΚΟ. Οι σωστές και πραγματικές ΜΚΟ κάνουν σημαντική δουλειά και πρέπει να ενισχυθούν. Όσες όμως έχουν στήσει τα τελευταία χρόνια, υπό την νομική κάλυψη των ΜΚΟ, κερδοσκοπικές ή παραβατικές οργανώσεις πρέπει να αντιμετωπισθούν και να μπει επιτέλους ένα φρένο στο εμπόριο του ανθρωπισμού που εκτυλίσσεται στα νησιά του Αιγαίου. Η τροπολογία για τη συγκρότηση ειδικού μητρώου καταγραφής των ΜΚΟ που έφερε προς ψήφιση στη βουλή η κυβέρνηση, είναι όντως αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και μένει να φανεί το τι θα αποδώσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Όμως η στάση της αντιπολίτευσης σε μια τροπολογία που επιχειρεί να παρέμβει σε αυτό το πάρτι εκατομμυρίων που λαμβάνει χώρα στα νησιά, σε βάρος τόσο των κατοίκων όσο και των μεταναστών, είναι πραγματικά ακατανόητη. Και ειδικά όσο αφορά την ελάσσονα αντιπολίτευση. Παράλληλα δείχνει την απόλυτη αδυναμία συνεννόησης του πολιτικού μας συστήματος στο πιο κρίσιμο ίσως ζήτημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η χώρα μας.