Παρέμβαση για την επίλυση του ενεργειακού ζητήματος της Κρήτης έκανε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) με επιστολή που απέστειλε στον υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Ευαγγ. Λιβιεράτο και η οποία κοινοποιήθηκε στον περιφερειάρχη Σταύρο Αρναουτάκη.
Η ΡΑΕ επισημαίνει ότι είναι αναγκαίος ο επανασχεδιασμός του ενεργειακού προγραμματισμού της Κρήτης, αναφέρει ότι κρίνεται απαραίτητη η κατασκευή δυο νέων μονάδων ντίζελ συνολικής ισχύος 100 MW για την επάρκεια τροφοδότησης του νησιού για τα επόμενα 5-7 έτη, κατά τα οποία δεν θα έχει αναπτυχθεί νέος σταθμός ηλεκτροπαραγωγής και τονίζει είναι επιτακτική ανάγκη να διερευνηθούν και να αποσαφηνιστούν οριστικά, συγκεκριμένα ζητήματα που συνδέονται τόσο με την τεχνική λύση, όσο και με τη χρηματοδότηση του έργου της διασύνδεσης του νησιού με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας, έτσι ώστε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να υπάρξει πλέον η βεβαιότητα για τη δυνατότητα υλοποίησης της διασύνδεσης, η οποία και αποτελεί τη βέλτιστη λύση για την ηλεκτροδότηση του νησιού κατά πάγια θέση της ΡΑΕ. Η δυνατότητα κατασκευής της διασύνδεσης θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πλήρως, ει δυνατόν μέσα στο 2013, όπως αναφέρει στην επιστολή της η ΡΑΕ.
Ωστόσο, δεδομένου ότι στην παρούσα φάση δεν έχει απολύτως εξακριβωθεί η δυνατότητα κατασκευής και χρηματοδότησης της Διασύνδεσης της Κρήτης, θα πρέπει να συνεχιστούν κανονικά από τη ΔΕΗ Α.Ε. οι διαδικασίες αδειοδότησης του νέου σταθμού Κορακιάς-Π. Γαλήνων, καθώς και εξασφάλισης του χώρου εγκατάστασής του, μέχρι το στάδιο της προκήρυξης διαγωνισμού για την κατασκευή του.
Επιπλέον, η ΡΑΕ επισημαίνει ότι έχουν λάβει χώρα αδειοδοτήσεις σημαντικής κλίμακας έργων ΑΠΕ με σύνδεση στο τοπικό σύστημα της Κρήτης (χωρίς, δηλαδή, διασύνδεση με το ηπειρωτικό Σύστημα), στα οποία περιλαμβάνονται και τεχνολογίες που μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντική ισχύ υποστήριξης/ενίσχυσης του τοπικού συστήματος, καθώς και να συμβάλλουν στην επάρκεια εφοδιασμού του νησιού με ηλεκτρική ενέργεια (υποκατάσταση συμβατικών μονάδων), όπως π.χ. είναι οι υβριδικοί σταθμοί.
Στις προτάσεις της ΡΑΕ για το ενεργειακό ζήτημα της Κρήτης, αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Όπως είναι γνωστό, για την επίλυση του ενεργειακού ζητήματος της Κρήτης καταρτίστηκε και υπογράφηκε μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, περίπου πριν από μία δεκαετία, σχετική προγραμματική συμφωνία, η οποία μεταξύ άλλων προέβλεπε την κατασκευή νέου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στην περιοχή Κορακιά-Π. Γαλήνων του νομού Ηρακλείου, με καύσιμο πετρέλαιο, ή φυσικό αέριο (εάν αυτό καθίστατο διαθέσιμο στο νησί), με ταυτόχρονη παύση λειτουργίας του σταθμού ΑΗΣ Λινοπεραμάτων και μετεγκατάσταση των μονάδων του στο νέο αυτό σταθμό.
Στη συνέχεια, χορηγήθηκε άδεια παραγωγής στη ΔΕΗ Α.Ε. (2006-8) για την ανάπτυξη του νέου ως άνω σταθμού στην περιοχή που είχε συμφωνηθεί, ισχύος ~500 MW (2 x 230-260 MW), με καύσιμο ελαφρύ πετρέλαιο ή φυσικό αέριο, καθώς και δεύτερη άδεια παραγωγής (2005) για την εγκατάσταση δύο μονάδων ντίζελ συνολικής ισχύος 100 MW, με καύσιμο μαζούτ, στον ΑΗΣ Αθερινόλακκου. Με βάση τη μέχρι σήμερα πρόοδο στην αδειοδότηση/κατασκευή του νέου αυτού δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής, δεν αναμένεται μέχρι το 2015 η ένταξη κάποιας μονάδας, καθώς ο μεν διαγωνισμός της ΔΕΗ Α.Ε. για την κατασκευή των δύο μονάδων του ΑΗΣ Αθερινόλακκου ακυρώθηκε με πρωτοβουλία της ΔΕΗ Α.Ε., ενώ δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες απόκτησης γης και αδειοδότησης του νέου σταθμού Κορακιάς-Π. Γαλήνων.
Ωστόσο, στο διάστημα που μεσολάβησε μετά την προγραμματική συμφωνία έως σήμερα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ανέλαβε πρωτοβουλία για την εξέταση της Διασύνδεσης της Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα της χώρας, στο πλαίσιο μίας γενικότερης διερεύνησης και σχεδιασμού των διασυνδέσεων των νησιών του Αιγαίου με το Σύστημα, μέσω σχετικών αναθέσεων μελετών στο ΕΜΠ. Προ διετίας, μάλιστα, εκπονήθηκε και σχετική μελέτη για τη Διασύνδεση της Κρήτης από ομάδα εργασίας εκπροσώπων της ΡΑΕ, του ΔΕΣΜΗΕ Α.Ε. και της ΔΕΗ Α.Ε., ενώ το ζήτημα εξακολουθεί να μελετάται από τον ΑΔΜΗΕ, στο πλαίσιο κατάρτισης του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Παράλληλα, έχουν λάβει χώρα αδειοδοτήσεις επενδυτικών σχεδίων ιδιωτών που περιλαμβάνουν ανάπτυξη αιολικών σταθμών σημαντικής κλίμακας στην Κρήτη, με ταυτόχρονη κατασκευή της διασύνδεσής τους στο ηπειρωτικό Σύστημα. Οι προτεινόμενες διασυνδέσεις είναι παρόμοιες με εκείνες που έχουν εξεταστεί στις ως άνω μελέτες των φορέων της Πολιτείας, τόσο ως προς τα σημεία σύνδεσης (ΚΥΤ Αττικής, ή στο υπό κατασκευή ΚΥΤ Μεγαλόπολης στην Πελοπόννησο), όσο και ως προς την τάξη μεγέθους της μεταφορικής ικανότητας της συγκεκριμένης διασύνδεσης (περί τα 1000 MW). Σημειώνεται ότι τα σενάρια διασύνδεσης που έχουν εξεταστεί από τους φορείς της Πολιτείας καλύπτουν μεγαλύτερο εύρος ικανότητας της διασύνδεσης, από 700 MW έως και 2000 MW.
Σημειώνεται επίσης ότι, στο πλαίσιο της διαδικασίας επιλογής Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί που προωθούν παρόμοια έργα στην Κρήτη, έχουν κατ’ αρχήν συμφωνήσει στην κατασκευή ενός κοινού έργου διασύνδεσης, ισχύος περίπου 1000 MW (στο πλαίσιο των όρων των σχετικών αδειών παραγωγής), ανεξάρτητου από εκείνο που θα προωθήσει ο ΑΔΜΗΕ και που έχει επίσης προταθεί για ένταξη στα έργα PCIs. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι οι διασυνδέσεις αυτές συνδυάζονται με την προτεινόμενη από την Κυπριακή Δημοκρατία διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδος (EuroAsia Interconnector), ικανότητας 2000 MW, αποτελώντας βασική υποδομή για τη διασύνδεση της Κύπρου με το Ελληνικό Σύστημα.
Επιπλέον, έχουν λάβει χώρα αδειοδοτήσεις σημαντικής κλίμακας έργων ΑΠΕ με σύνδεση στο τοπικό σύστημα της Κρήτης (χωρίς, δηλαδή, διασύνδεση με το ηπειρωτικό Σύστημα), στα οποία περιλαμβάνονται και τεχνολογίες που μπορούν να εξασφαλίσουν σημαντική ισχύ υποστήριξης/ενίσχυσης του τοπικού συστήματος, καθώς και να συμβάλλουν στην επάρκεια εφοδιασμού του νησιού με ηλεκτρική ενέργεια (υποκατάσταση συμβατικών μονάδων), όπως π.χ. είναι οι υβριδικοί σταθμοί. Παρά τις όποιες αβεβαιότητες υλοποίησης των σχεδίων αυτών, είναι αρκετά πιθανή η υλοποίηση μέρους των αδειοδοτημένων αυτών σταθμών, στα όρια πάντοτε της δυνατότητας του τοπικού συστήματος, τα οποία σύντομα θα προσδιοριστούν επακριβώς από τη ΡΑΕ, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις και τη σχετική μελέτη που έχει ήδη εκπονηθεί από το ΕΜΠ, για λογαριασμό της Ρυθμιστικής Αρχής.
Όπως είναι φανερό και έχουμε επανειλημμένα τονίσει σε προηγούμενες επιστολές μας, τα ανωτέρω καθιστούν αναγκαίο τον επανασχεδιασμό του ενεργειακού προγραμματισμού της Κρήτης. Σε σχέση με τα επόμενα βήματα και τις αναγκαίες ενέργειες που πρέπει να γίνουν, προκειμένου να διασφαλιστεί ο απρόσκοπτος εφοδιασμός της Κρήτης με ηλεκτρική ενέργεια, επισημαίνουμε τα εξής:
1. Κρίνεται αναγκαία η ολοκλήρωση της εγκατάστασης της 3ης φάσης του σταθμού Αθερινόλακκου (2×50 MW μονάδες ΜΕΚ, με καύσιμο μαζούτ), για την επάρκεια τροφοδότησης του νησιού για τα επόμενα 5-7 έτη, κατά τα οποία δεν θα έχει αναπτυχθεί ούτε διασύνδεση ούτε κάποιος νέος σταθμός.
2. Είναι επιτακτική η ανάγκη να διερευνηθούν και να αποσαφηνιστούν οριστικά, συγκεκριμένα ζητήματα που συνδέονται τόσο με την τεχνική λύση, όσο και με τη χρηματοδότηση του έργου της διασύνδεσης του νησιού, έτσι ώστε, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να υπάρξει πλέον η βεβαιότητα για τη δυνατότητα υλοποίησης της διασύνδεσης, η οποία και αποτελεί τη βέλτιστη λύση για την ηλεκτροδότηση του νησιού κατά πάγια θέση της ΡΑΕ. Η δυνατότητα κατασκευής της διασύνδεσης θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πλήρως, ει δυνατόν μέσα στο 2013.
3. Βάσει των μελετών που έχουν εκπονηθεί, η ανάπτυξη του νέου σταθμού Κορακιάς-Π. Γαλήνων και το επίπεδο ισχύος του είναι συνάρτηση τόσο της μεταφορικής ικανότητας και του συγκεκριμένου σχεδιασμού της διασύνδεσης που θα κατασκευαστεί, όσο και του επιπέδου ανάπτυξης των σταθμών ΑΠΕ στο νησί, γι’ αυτό και ενδεχομένως να απαιτηθούν τροποποιήσεις στον υφιστάμενο σχεδιασμό του νέου αυτού σταθμού.
4. Ωστόσο, δεδομένου ότι στην παρούσα φάση δεν έχει απολύτως εξακριβωθεί η δυνατότητα κατασκευής και χρηματοδότησης της Διασύνδεσης της Κρήτης, θα πρέπει να συνεχιστούν κανονικά από τη ΔΕΗ Α.Ε. οι διαδικασίες αδειοδότησης του νέου σταθμού Κορακιάς-Π. Γαλήνων, καθώς και εξασφάλισης του χώρου εγκατάστασής του, μέχρι το στάδιο της προκήρυξης διαγωνισμού για την κατασκευή του, ο οποίος διαγωνισμός θα πρέπει να πραγματοποιηθεί για το έργο ως έχει, εφόσον τυχόν αποκλειστεί, για οποιοδήποτε λόγο, η λύση της διασύνδεσης, αλλιώς θα πρέπει να τροποποιηθεί, σύμφωνα με τα ανωτέρω».
