Η Τουρκία, με το κλασικό πρόσχημα της εγγυήτριας δύναμης (που το θυμάται όποτε την συμφέρει), και με βάση το δεδομένο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προχωρήσει σε «μονομερή», όπως την κατονομάζει, ανάθεση ερευνών και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της χωρίς τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων, προχώρησε πριν λίγο καιρό στην αποστολή του «Μπαρμπαρός» στην περιοχή της κυπριακής ΑΟΖ, για έρευνες, συνοδευόμενο, μάλιστα, από τουρκικά πολεμικά πλοία και υποβρύχια για την προστασία του.
Η παρουσία των τουρκικών πολεμικών πλοίων που συνοδεύουν το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» στα «οικόπεδα» υδρογονανθράκων της κυπριακής ΑΟΖ, στα νοτιοανατολικά της νήσου το τελευταίο διάστημα, συνιστά σαφέστατη και κραυγαλέα αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και της ίδιας ως κράτους και φυσικά είναι κατά παράβαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου.
Η Τουρκία όμως δεν φαίνεται να επικαλείται το διεθνές δίκαιο. Επικαλείται μάλλον την ισχύ και τα συμφέροντά της· με άλλα λόγια το εκ αρχαιότητας προερχόμενο και γνωστό δίκαιο του ισχυρότερου και αρνείται κατηγορηματικά να κάνει πίσω στις παράλογες και αβάσιμες αξιώσεις και διεκδικήσεις της. Παρά τις όποιες προσπάθειες έχουν γίνει από την Ελληνική και από την Κυπριακή πλευρά για την αποκλιμάκωση ή έστω τη μη συνέχιση της έντασης φτάσαμε μέχρι και να ακούσουμε τον αρχηγό του τουρκικού ΓΕΝ, ναύαρχο Μπουλέντ Μποστάνογλου να κάνει λόγο για «κανόνες εμπλοκής» που έχουν λάβει σε περίπτωση που διασταυρωθούν με ελληνικά πλοία. Η Ελλάδα ως «απάντηση» στις τουρκικές προκλήσεις έχει στείλει στα πλαίσια Νατοϊκών ασκήσεων στην περιοχή μια φρεγάτα και ένα υποβρύχιο του Πολεμικού Ναυτικού, και έκανε κι αυτή λόγο για κανόνες εμπλοκής από μεριά της, καθώς και άλλες «βαριές κουβέντες» δια στόματος υψηλόβαθμων στελεχών της κυβέρνησης. Η κατάσταση φαίνεται έχει φτάσει στα άκρα και σε κάθε περίπτωση οι εικόνες αυτές μας πάνε 18 χρόνια πίσω, στο 1996 θυμίζοντας σκηνικό Ιμίων και είναι σαφές πως αν συνεχίσουν με αυτό το ρυθμό ενδέχεται να οδηγούν σε σκηνικό σύγκρουσης.
Το θέμα είναι πως η σημερινή αυτή κρίση είναι σοβαρότερη από εκείνη των Ιμίων. Η κλιμάκωση της κρίσεως εκείνης τότε ήταν που καθιέρωσε τελικώς στην πράξη την αντίληψη των «γκρίζων ζωνών» σε αυτήν την περιοχή του Αιγαίου. Κάτι αντίστοιχο στην Κύπρο όμως θα είναι προφανώς η καθιέρωση των δύο «κρατών» ως ισοδυνάμων συστατικών στοιχείων μιας «Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας». Δηλαδή η επί της ουσίας διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αναγνώρισης του ψευδοκράτους ως νόμιμη κρατική οντότητα. Αλλά τα διχοτομικά σενάρια «δύο κρατών» είναι ενδεικτικά των πραγματικών τουρκικών προθέσεων.
Οι τουρκικές ενέργειες και προκλήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ για διεξαγωγή «σεισμικών ερευνών» δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσουν. Αν διατρέξει κάποιος την ιστορία του Κυπριακού και των Ελληνοτουρικών σχέσεων εν γένει, θα διαπιστώσει ότι είναι πάγια αρχή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής η χρήση του εκφοβισμού και η άσκηση εξαναγκαστικής διπλωματίας εις βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας.
Συνεπής και πιστός σε αυτή την παλιά και πάγια στρατηγική που χάραξε και ο πρώην ομόλογός του, ο τωρινός πρωθυπουργός της γείτονος Αχμέτ Νταβούτογλου κάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία να αποδεχθεί τα «ίσα δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων και να σεβαστεί το γεγονός ότι οι φυσικοί πόροι και οι ενεργειακές πηγές της Κύπρου είναι για όλους τους Κυπρίους επιρρίπτοντας μάλιστα ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση μόνο στην ελληνική χούντα, παραβλέποντας τις πραγματικές ευθύνες της παράνομης εισβολής και αμετάκλητα συνεχιζόμενης κατοχής. Αν η Κυπριακή Δημοκρατία δεν αποδεχτεί αυτά τα δικαιώματα και δεν αποδεχτεί την συνεκμετάλλευση των φυσικών πόρων του νησιού με το ψευδοκράτος τότε θα «πρέπει να συζητήσουμε το σενάριο των δύο κρατών».
Το δίλλημα-εκβιασμός λοιπόν που τίθεται είναι το εξής: ή μοιράζουμε το φυσικό αέριο ή την Κύπρο. Διαλέξτε και πάρτε μας λένε οι Τούρκοι.
Οι θέσεις αυτές της Τουρκίας για την επίλυση του Κυπριακού, που πρέπει να βασίζεται στην ύπαρξη δύο κρατών, παραμένουν αμετάβλητες επί δεκαετίες. Είναι φανερό λοιπόν ότι η κλιμάκωση της έντασης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο αποτελεί επιλογή της Άγκυρας. Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος, είναι προφανές ότι χρησιμοποιείται ως μέσο πρόκλησης έντασης και δήλωσης των τουρκικών διεκδικήσεων στη Κυπριακή ΑΟΖ με σκοπό η Τουρκία να βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με το πρόσχημα των ερευνών την επίλυση του Κυπριακού με τους δικούς της όρους, καθώς και το θέμα του φυσικού αερίου επιθυμώντας να εξασφαλίσει μερίδιο για τους Τουρκοκύπριους αλλά και δεσμεύσεις για συμμετοχή της Άγκυρας στους ενεργειακούς συσχετισμούς της περιοχής. Παρότι Αμερική και Ε.Ε., η καθεμία με τον τρόπο της, ζήτησαν από την Τουρκία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και τα δικαιώματα που έχει η τελευταία να εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, η γείτονος επανέφερε το «Μπαρμπαρός» στα Κυπριακά χωρικά ύδατα κάνοντας ταυτόχρονα λόγο για δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων επί των ενεργειακών πηγών της Κυπριακής Δημοκρατίας και πως οι γεωτρήσεις έπρεπε να γίνουν από κοινού με την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου».
Η Λευκωσία και η Αθήνα είναι υποχρεωμένες να υποστηρίζουν τις θέσεις και τα δικαιώματά τους. Η Τουρκία δεν αφήνει ανεκμετάλλευτη καμία ευκαιρία για να πιέσει την Κύπρο ή την Ελλάδα, ώστε να αμφισβητήσει δικαιώματά τους και να θέσει δικές της διεκδικήσεις και αξιώσεις.
Η Ελλάδα μπορεί να βρίσκεται σε κρίση, σε μια βαθιά κρίση. Η οικονομική της εξουθένωση όμως δεν θα πρέπει να την οδηγήσει σε γεωπολιτική υποβάθμιση ή απώλεια εθνικής κυριαρχίας, διότι η ιστορία μας διδάσκει πως η οικονομία ανακάμπτει με το πέρασμα μερικών ετών, η κυριαρχία και ο χώρος όμως δεν ανακτώνται αναλόγως, ούτε με την ίδια ευκολία.
* Ο Αντώνης Τσιριγώτης είναι φοιτητής του Τμήματος
Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης