Πώς μπορούν δυο υπαίθριοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων στην Πλατεία Βάθη να γίνουν ανάσα πρασίνου για τους Αθηναίους; Μπορούν τα σκαλιά μιας πόλης να μεταμορφωθούν σε πράσινη όαση δροσιάς; Πώς μπορούν οι Δήμοι με ελάχιστο κόστος να δώσουν αυτές τις τόσο απαραίτητες ανάσες πρασίνου στις πόλεις τους;
Σε όλα αυτά έρχεται να απαντήσει ένας πρωτότυπος φοιτητικός διαγωνισμός αρχιτεκτονικής που διοργάνωσε το WWF Ελλάς με τη συνεργασία και την επιστημονική στήριξη του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ε.Μ.Π. Ο διαγωνισμός υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος WWF-Καλύτερη Ζωή, μεγάλος δωρητής του οποίου είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και υποστηρικτής του το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση.
Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού που ανακοινώθηκαν χθες απέδειξαν ότι οι φοιτητές της χώρας μας είναι γεμάτοι με φαντασία και φρέσκες ιδέες και ότι η δημιουργία ή η ανάπλαση των δημόσιων πράσινων χώρων μπορεί να γίνει με ευρηματικότητα και χαμηλό κόστος κατασκευής και συντήρησης.
Φοιτητές από αρχιτεκτονικές σχολές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Πάτρας, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Πολυτεχνείου Κρήτης κατέθεσαν συνολικά 27 προτάσεις – συμμετοχές. Ειδική κριτική επιτροπή βράβευσε τις τρεις καλύτερες προτάσεις με χρηματικά έπαθλα ενώ απένειμε τιμητικό έπαινο σε άλλες εφτά συμμετοχές.
Απώτερος στόχος του διαγωνισμού είναι οι προτάσεις των φοιτητών να μην μείνουν «στα χαρτιά», αλλά να αποσταλούν σε όλες τις δημοτικές αρχές με την προτροπή υλοποίησης κάποιων από αυτών.
Οι αρχιτεκτονικές σχολές της Αθήνας και της Πάτρας – και αντίστοιχα, οι χώροι που επιλέχθηκαν στις δύο πόλεις – πρωτοστάτησαν στις διακρίσεις. Συγκεκριμένα, το 1ο βραβείο δόθηκε στην πρόταση για τον επανασχεδιασμό δύο υπαίθριων χώρων στάθμευσης και του μεταξύ τους πεζόδρομου κοντά στην πλατεία Βάθη.
Το 2ο βραβείο με ονομασία «Green Carpet Park», έχει ως θέμα του τον σχεδιασμό του ελεύθερου χώρου δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάτρας. Η πρόταση εντάσσει το φυσικό στοιχείο στον χώρο, όπως και εναλλακτικές λειτουργίες του και δραστηριότητες για τη γειτονιά. Το 3ο βραβείο δόθηκε στην πρόταση ανάπλασης των σκαλιών της Αγίου Νικολάου στο κέντρο της Πάτρας. Πρόκειται, επίσης, για μια ευρηματική λύση, που πραγματεύεται την κίνηση και τη στάση στις σκάλες από τους πεζούς, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια «πράσινη όαση» στην πόλη.
Όπως αναφέρει ο Νίκος Μπελαβίλας, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, Διευθυντής Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος: «Ο διαγωνισμός ήταν μία προσπάθεια έναρξης ενός αρχιτεκτονικού-περιβαλλοντικού διαλόγου με φρέσκες ιδέες από νέα μυαλά. Βλέπουμε πως η επί πολλά χρόνια εμπέδωση της ανάγκης για πράσινο, έκανε το θέμα του περιβάλλοντος των πόλεων να αντέξει παρά την κρίση, να συνεχίζει να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα. Χωρίς να ξεχνάμε τη σημασία των μητροπολιτικών χώρων πρασίνου, ο διαγωνισμός επέλεξε να εστιάσει σε μικρούς αλλά όχι ασήμαντους πράσινους χώρους των πόλεων. Και είχε απρόσμενη επιτυχία».
Από την πλευρά του, ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων ευαισθητοποίησης του WWF Ελλάς, ανέφερε: «Οι προτάσεις που λάβαμε μας εξέπληξαν πολύ θετικά. Τόσο ο συγκεκριμένος διαγωνισμός όσο και η συμμετοχή των πολιτών στην καταγραφή και αξιολόγηση χώρων πρασίνου μέσα από τη δωρεάν εφαρμογή μας WWF GreenSpaces, αποδεικνύουν ότι μπορούμε να αλλάξουμε τις πόλεις μας προς το καλύτερο με απτές λύσεις και συμμετοχικό τρόπο. Οι δημοτικές αρχές έχουν πλέον στα χέρια τους τόσο τη γνώμη των πολιτών όσο και συγκεκριμένες προτάσεις με πολλή φαντασία και ελάχιστο κόστος, προκειμένου να πρασινίσουν τις πόλεις τους. Το πράσινο στην καθημερινότητά μας είναι υπόθεση και δικαίωμα όλων μας».
Τα βραβεία
A’ Βραβείο: Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος, Ζωή Αγγελακοπούλου, Ιωάννα Βουτσινά, Γεωργία Δράμπαλου & Ιωάννης Μηλιωρίτσας
«Η έντονη έλλειψη πρασίνου αποτελεί χαρακτηριστικό φαινόμενο του αθηναϊκού αστικού τοπίου. Η παρούσα πρόταση επιχειρεί την αναδιαμόρφωση ενός δικτύου αδόμητων υπαίθριων χώρων στάθμευσης, στον πυρήνα του μητροπολιτικού κέντρου, πλησίον της πλατείας Βάθη. Ο σχεδιασμός μας ενσωματώνει ελαφρές κατασκευές φύτευσης και αναδιαμόρφωσης της υπάρχουσας τοπογραφίας, με στόχο την οπτική βύθιση του χώρου στάθμευσης και την κυριαρχία του πράσινου στοιχείου» δήλωσαν.
Β’ Βραβείο: Χριστίνα Μαρία Διαμαντοπούλου. Δήλωσε: «Είναι πολύ αισιόδοξο ότι υπάρχουν τέτοιες πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στις σύγχρονες ανάγκες των πόλεων για πράσινους χώρους. Παρόλο που το εξωστρεφές κλίμα της ελληνικής πόλης ενδείκνυται για τέτοιες παρεμβάσεις, τα πάρκα είναι δυσανάλογα λίγα για τον πληθυσμό της ή συχνά δεν αποτελούν ένα πραγματικά δημόσιο χώρο. Από το πώς ένα πάρκο μπορεί να επιδράσει με το βέλτιστο τρόπο στο μικροκλίμα, μέχρι τη δημιουργία συνθηκών που θα αποτελέσουν κίνητρο για τον επισκέπτη, ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός μιας «πράσινης όασης» είναι μια πραγματική πρόκληση.”
Γ’ Βραβείο: Ευφροσύνη Μαστρογιαννοπούλου, Ισμήνη Λίντχορστ & Χρυσάνθη Χατζηκωτούλα. Όπως επεσήμαναν: «Παρόλο που υπάρχουν πολλοί πράσινοι χώροι στις ελληνικές πόλεις, η έλλειψη συντήρησης και η εγκατάλειψη τους καθιστούν αόρατους μέσα σε αυτές. Αυτός ο διαγωνισμός στάθηκε αφορμή να κοιτάξουμε αυτούς τους χώρους και τα προβλήματα τους και να προτείνουμε λύσεις για να τους μεταμορφώσουμε σε πράσινες οάσεις. Η συλλογή των προτάσεων που δημιουργήθηκε μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για την αξιοποίηση όλων αυτών των χώρων από τις τοπικές αρχές».
Κριτική επιτροπή
Η κριτική επιτροπή απαρτίζονταν από τους: Νίκο Φιντικάκη (πρόεδρο), αρχιτέκτονα, Ευαγγελία Αθανασίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεοδοσία Ανθοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Γιώργο Βλάχο, επίκουρο καθηγητή τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ζήση Κοτιώνη, καθηγητή τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Νίκο Μπελαβίλα, αναπληρωτή καθηγητή Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Διευθυντή Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος, και Αχιλλέα Πληθάρα, υπεύθυνο προγραμμάτων ευαισθητοποίησης WWF Ελλάς.
Τι είναι το WWF GreenSpaces;
Το WWF GreenSpaces είναι μια καινοτόμος εφαρμογή για το πράσινο των ελληνικών πόλεων. Μέσα από την εφαρμογή κάθε πολίτης μπορεί να εντοπίσει, να καταγράψει και να αξιολογήσει πράσινους χώρους σε κάθε ελληνική πόλη. Ήδη έχουν καταγραφεί 1700 χώροι σε 126 ελληνικές πόλεις. Οι πολίτες μπορούν να την κατεβάσουν δωρεάν για iOS και Android.
Οι δράσεις για το πράσινο στις πόλεις υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος «WWF Καλύτερη Ζωή» μεγάλος δωρητής του οποίου είναι Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και υποστηρικτής του το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση.
