Ήταν το 2006 που ως δημοτική αρχή του πρώην Δήμου Λάμπης τότε, είχαμε εντάξει σε χρηματοδοτικό Πρόγραμμα και με μελέτη που εκπόνησε η Αρχαιολογική Υπηρεσία ξεκινήσαμε να πραγματοποιούμε στις Μέλαμπες την αναπαλαίωση και συντήρηση του πρώην Κοινοτικού Καταστήματος, την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου της Κάτω Βρύσης και του Βυζαντινού Ναού της Αγίας Παρασκευής, καθώς και οδών περιμετρικά του Ναού. Το έργο αυτό αποτελούσε μέρος ευρύτερου σχεδίου της δημοτικής αρχής για την πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Ταυτόχρονα την περίοδο εκείνη ξεκίνησε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μελάμπων η συγκέντρωση αντικειμένων με ιστορική και πολιτιστική αξία, προϊόντα της οικιοθελούς παραχώρησης των κατοίκων του χωριού, με στόχο τη δημιουργία ενός Μουσείου.
Όλα αυτά τα αντικείμενα λοιπόν βρήκαν στέγη σ’ αυτό τον ανακαινισμένο χώρο του πρώην Κοινοτικού καταστήματος δημιουργώντας ένα ενδιαφέρον Μουσείο, το οποίο ορίστηκε πρόσφατα να διαχειρίζεται Επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους των φορέων του χωριού με σκοπό την όσο το δυνατόν καλύτερη διαφύλαξη, αλλά και πολιτιστική αξιοποίηση και προβολή των αξιόλογων πράγματι εκθεμάτων.
Τα εκθέματα αυτά ταξινομήθηκαν και τοποθετήθηκαν με τρόπο τέτοιο, ώστε να αποτελούν 3 διαφορετικές ενότητες δημιουργώντας έτσι:
Α) Το Μουσείο Υφαντικής Τέχνης Μελάμπων
Το τμήμα αυτό οργάνωσαν παλιές υφάντρες του χωριού, οι οποίες κατάφεραν να συγκεντρώσουν και να στήσουν σε κλειστές προθήκες πολλά και αξιόλογα εκθέματα. Κατά κοινή ομολογία το τμήμα αυτό είναι ένα από τις πλέον άρτιες και ενδιαφέρουσες από πλευράς αριθμού εκθεμάτων και μουσειακής παρουσίασης συλλογές, που υπάρχουν στην Κρήτη και το οποίο περιέχει:
α. Αργαλειό σε κανονική, πλήρη λειτουργία ύφανσης δεξιμάτου.
β. Αντιπροσωπευτικά υφαντά σε επί μέρους θεματικές ενότητες με βάση: Τον τρόπο ύφανσής τους (συντζαντές, σκουλάτη, δεξιμάτο, ξομπλιαστό), τη χρήση τους (σκεπάσματα, κουρτίνες, βούργιες, τραπεζομάντηλα, πετσέτες ) τη σύνθεσή τους (μάλλινα, λιναρένια, βαμβακερά, μεταξένια).
γ. Περιέχει ακόμη συλλογή φυσικών υλών (μαλλιού, λιναριού, βαμβακιού, μεταξιού) σε μορφή των επί μέρους σταδίων επεξεργασίας, και φυτικής βαφής τους.
δ. Περιλαμβάνει επίσης εργαλεία που χρησιμοποιούνταν κατά την επεξεργασία αυτών των φυσικών υλών, (χειρόχτενα, λανάρι, κοπανίδα, σπάθη, ξυλογαϊδάρα, στοιβαχτήρι, τυλιγάδι κ.λπ.) και κατά τη διαδικασία ύφανσης των, (καλανταρέ, ανέμη άρδαχτος, μασούρια, κ.λπ.).
Β) Σχολικό Μουσείο
Τα εκθέματά του στεγάζονται σε αίθουσα του σχολικού συγκροτήματος του χωριού και προέκυψαν κυρίως από υλικά των σχολείων Μελάμπων αλλά και από προσφορές δημοτών.
Γ) Μουσείο εργαλείων οικιακών, αγροτικών και άλλων επαγγελματικών δραστηριοτήτων
Τα εκθέματα στεγάζονται στο ισόγειο του πρώην Κοινοτικού Καταστήματος, χαρακτηρίζονται δε από τη σπανιότητα και τη μοναδικότητά τους.
Τα εγκαίνια του παραπάνω Μουσείου έγιναν τον Αύγουστο 2016 και από τότε Επιτροπή διαχείρισης ανέλαβε και επίσημα την αξιοποίηση του πολιτιστικού αυτού θησαυρού.
Προσωπικά θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου, γιατί μια πολύχρονη δύσκολη προσπάθεια έφτασε τελικά στην ολοκλήρωσή της. Επιπλέον δε γιατί η κινητοποίηση και το εκδηλωθέν φιλότιμο των χορηγών, πρωτεργατών και διαχειριστών εγγυάται όχι μόνο τη βιωσιμότητα αλλά και την ανάπτυξη του Μουσείου στο μέλλον.
Γι’ αυτό και θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι πίστεψαν στην ιδέα αυτή και ολόψυχα την στήριξαν από την γένεση ως και την υλοποίησή της.
Τέλος θέλουμε να ενημερώσουμε όλους όσοι επιθυμούν να επισκεφτούν το Μουσείο, ότι αυτό λειτουργεί κάθε Κυριακή 11-12, για την περίοδο του Καλοκαιριού θα ορισθεί και θα ανακοινωθεί νέο ευρύτερο ωράριο.
Για σχολεία και οργανωμένες εκδρομές -επισκέψεις μπορούν να γίνονται και άλλες ημέρες και ώρες, φυσικά μετά από συνεννόηση με την πρόεδρο της Επιτροπής κυρία Ελένη Μελαμπιανάκη – Χριστοφοράκη στα τηλέφωνα 2832041421 και 6988257357.
Τα παραπάνω προβάλλονται και στην ιστοσελίδα www.melambes.gr, όπου υπάρχει και σχετικό φωτογραφικό υλικό.
Ο Αντώνης Τσουρδαλάκης είναι Αντιδήμαρχος Δήμου Αγίου Βασιλείου
