Στον τρίκλιτο ναό της Κυρίας των Αγγέλων, εκτός από τον Ευαγγελισμό, τιμούνται ακόμη ο Αγ. Ελευθέριος (βόρειο κλίτος), η Αγ. Τριάδα και Αγ. Κωνσταντίνος και Ελένη, αλλά και εξαιτίας ενός θαύματος του 1640 ο Πέρσης Άγιος Γοβδελαάς.
Ο ναός της Παναγίας ήταν ορθόδοξος (όχι ενετικός), σύμφωνα με τον Εμμανουήλ Τζανέ Μπουνιαλή που ήταν ορθόδοξος Χριστιανός (όπως και τα αδέλφια του Μαρίνος, Κωνσταντίνος, Φραγγίας) και έζησαν στο Ρέθυμνο μέχρι το 1646, πριν φύγουν για Κέρκυρα και Βενετία.
Σε ακολουθία του Αγίου Γοβδελαά του Πέρσου που εξέδωσε στη Βενετία το 1661 αναφέρεται: «Όντες λοιπόν εις την δύστυχη πατρίδα, ήγουν εις το Ρέθεμνος, είχομεν και άλλους αδελφούς κατά σάρκα από τους οποίους ένας ονόματι Φραγγίας…», συνεχίζοντας αναφέρει:
Το θαύμα σωτηρίας από τον Αγ. Γοβδελαά
Ο πατέρας Τζάνε (Γιάννης) όταν ο γιος του Φραγγίας αρρώστησε βαριά και οι γιατροί δεν του έδωσαν ελπίδες ζωής πήγε στις 29 Σεπτεμβρίου (ημέρα γιορτής Αγ. Γοβδελαά) πριν το 1646 στο ναό «Κυρίας των Αγγέλων», ζητώντας από τον εφημέριο να ετοιμάσει την ταφή και να διαβάσει το συναξάρι του Αγίου Γοβδελαά, τον οποίο είχε παρακαλέσει τάσσοντας να του κάμει την εικόνα.
Επιστρέφοντας στο σπίτι του, βρήκε τον γιο του να είναι καλά και να του ομολογεί ότι ένας κοκκινοφόρος νέος τον εσκπέπαζε όταν κοιμόταν, τότε όλη η οικογένεια δόξαζε τον Άγιο Γοβδελαά.
«Δια τούτο λοιπόν και ημείς τη ημέρα προς ζωήν ήλθε και δια τούτο λοιπόν και ημείς την εικόνα εποιήσαμεν, και την αγίαν εορτήν κατ’ έτος δεν οκνούμεν»…
Η πρωτότυπη εικόνα από τον Εμμανουήλ Τζάνε Μπουνιαλή σώζεται και βρίσκεται στον Μητροπολιτικό ναό της Κέρκυρας, όπου είχε καταφύγει ο αγιογράφος, ενώ αντίγραφό της από τον αγιογράφο Χαρωνίτη στον ναό Κυρίας των Αγγέλων, γι’ αυτό κάθε 29 Σεπτεμβρίου τιμάται στο ναό αυτό.
Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Γοβδελάας ο Πέρσης και οι συν αυτώ
Κανείς δεν περίμενε ότι κάποτε μέσα από το ανάκτορο τού βασιλιά των Περσών Σαβωρίου (310-379) ή ‘Εκκλησία μας θα είχε τιμημένους τέσσερις άγιους Μάρτυρες, από τούς οποίους δύο θα ήταν τα πριγκιπόπουλα ό Γοβδελαάς και ή Κασδόα.
Όλα ξεκίνησαν μετά από μια αποκάλυψη: ότι ό Δάδας, ό συγγενής και μυστικοφύλακας τού βασιλιά, ήταν χριστιανός. Και ότι από την επαρχιακή διοικητική του θέση, πού μόλις είχε αναλάβει, διακήρυσσε άφοβα και απροκάλυπτα τη χριστιανική του πίστη.
Αυτή την προσβολή στην εμπιστοσύνη του ό βασιλιάς Σαβώριος δεν την άντεξε. Γι αυτό διέταξε τον Άδραμέλεχ, πού ήταν ό πρώτος από τούς μεγιστάνες του, να εξοντώσει τον Δάδα. Παρών στον τόπο της συλλήψεως και της ανακρίσεως του Δάδα θα ήταν εκτός από τον ίδιο τον Άδραμέλεχ και ό Γοβδελαάς.
Ο Γοβδελαάς έγινε Χριστιανός
Ό Δάδας ομολόγησε επίσημα στο κριτήριο ότι είναι χριστιανός και ότι αρνείται να θυσιάσει στα είδωλα. Γι’ αυτό και τον καταδίκασαν σε θάνατο διά πυρός. Λίγο πριν τον ρίξουν στις φλόγες, ό Δάδας έκανε με πίστη το σημείο του Σταύρου. Και αμέσως, θαυματουργικά, ξεπήγασε νερό από τις φλόγες πού έσβησε τη φωτιά.
Το παράδοξο αυτό θαύμα δημιούργησε έκπληξη στον πρίγκιπα Γοβδελαά. Ζήτησε και αυτός με το σημείο του Σταυρού να σβήσει κάποια άλλη φωτιά. Και το θαύμα έγινε ακριβώς το ίδιο, όπως και στο Δάδα. Ό Γοβδελαάς τότε πίστεψε στον παντοδύναμο Κύριο Ιησού Χριστό και περιφρόνησε με οργή τα είδωλα πού με πάθος λάτρευε.
Ή είδηση αυτή δεν άργησε να φθάσει στο βασιλιά Σαβώριο, ό όποιος αγανακτισμένος διέταξε τέσσερις στρατιώτες να δείρουν βάναυσα το παιδί του με αγκαθωτές βέργες. Ό Γοβδελαάς, το πλούσιο πριγκιπόπουλο, δεχόταν με υπομονή και ταπείνωση τούς εξευτελισμούς από τον πατέρα του. Μετά από πενθήμερη φυλάκιση τον οδήγησαν σε νέα, πιο φρικτά μαρτύρια. Αφού τον μαστίγωσαν με βούνευρα, έγδαραν δύο λωρίδες από το δέρμα του, ξεκινώντας από τα πόδια έως το κεφάλι, και τον ενέπαιζαν λέγοντας: «Πού είναι ό Θεός σου να σε βοηθήσει;». Ό Γοβδελαός τα δεχόταν όλα με ανεξικακία και σιωπή. Και ό Κύριος ενίσχυε μυστικά τον ύπο- ψήφιο Μάρτυρά του. Και τού θεράπευσε τα τραύματα με θαυματουργικό τρόπο. Ακολούθησε μετά νέα φυλάκιση με νέα σειρά μαρτυρίων. Τού τρύπησαν τα σπλάχνα με πυρακτωμένη σούβλα. Τού έσχισαν τις σάρκες με αγκαθωτά ραβδιά και σιδερένια τσιγκέλια. Του ξερίζωσαν τα νύχια και τον έριξαν ξανά στη φυλακή. Και ό Μάρτυρας, γεμάτος χαρά και ανεξικακία, δοξολογούσε τον Θεό, ενώ οι συγκροτούμενοι του όλο και πιο πολύ θαύμαζαν στο πρόσωπο τού Γοβδελαά το μεγαλείο της χριστιανικής πίστεως.
Όμως το μίσος τού βασιλιά Σαβωρίου προς το παιδί του δεν είχε κορεσθεΐ από όσα μέχρι τώρα βασανιστήρια τού είχε κάνει. Γι’ αυτό διέταξε και πάλι να τον μαστιγώσουν σκληρά και να τον βάλουν σε λέβητα με κοχλαστή πίσσα, και ύστερα να τον τοξεύσουν. Ό Μάρτυρας ανθηρός άντεχε και υπέμενε. Εξήλθε ωστόσο και πάλι ακέραιος και άτρωτος με θεία παρέμβαση.
Η αδελφή του Κασδόα Χριστιανή
Ύστερα από όλα αυτά τα παράδοξα, ό βασιλιάς απέστειλε στον τόπο τού μαρτυρίου τη θυγατέρα του Κασδόα για να μεταπείσει τον αδελφό της. Μάταια όμως. Γιατί, όταν ή πριγκιποπούλα αντίκρισε τον αδελφό της Γοβδελαά μέσα σε τέτοια ουράνια γαλήνη και χάρη, με θεραπευμένα τα τραύματά του από τον Κύριο Ιησού, έγινε και αυτή χριστιανή. Γι’ αυτό και τιμωρήθηκε και ή ίδια σκληρά. Μετά από αλλεπάλληλους ραβδισμούς και μαστιγώσεις, μυρωμένη και κοινωνημένη, παρέδωσε το πνεύμα της στον Κύριο ως Μάρτυς μέσα στο παλάτι.
Μετά από λίγο ήρθε και το ένδοξο τέλος τού μεγαλομάρτυρος Γοβδελαά. Ό Κύριος τού εκπλήρωσε τη μεγάλη επιθυμία πού είχε, πριν πεθάνει να βαπτιστεί. Ή παράδοση αναφέρει ότι μικρό σύννεφο στάθηκε πάνω του και τον κατέβρεξε με «ύδωρ και έλαιον», ενώ φωνή ακούστηκε από τον ουρανό: «Τώρα βαπτίστηκες στο όνομα της Αγίας Τριάδος, καρτερόψυχε Γοβδελαά». Κατόπιν, κεντούμενος από αιχμηρά καλάμια, παρέδωσε την ψυχή του στον Πλάστη και Κύριό του.
Τον γενναιότατο Δάδα, πού ήταν ό αίτιος των ένδοξων μεταστροφών στο χριστιανισμό των δύο βασιλοπαίδων, τιμώρησαν οι εχθροί με φρικτό θάνατο κατακόπτοντας «μεληδόν» το τίμιο σώμα του.
Στις 29 Σεπτεμβρίου, εκτός από τον Γοβδελαά και την αδελφή του Κασδόα, ή Αγία μας ‘Εκκλησία συνεορτάζει τον Δάδα, καθώς και τον Κασδόο, πού ήταν και αυτός συγγενής τού αυτοκράτορα και τον όποιο, επειδή έγινε χριστιανός, τον τραυμάτισαν θανάσιμα οι δήμιοι με ξύλινα ξίφη.
Το αγνό αίμα των τεσσάρων αυτών Περσών Μαρτύρων πότισε το δένδρο της ‘Εκκλησίας. Και το παράδοξο ήταν ότι ή βασίλισσα των Περσών κήδεψε με δόξες και τιμές τα λαμπρά τους σώματα.
Άς δοξάσουμε τον Κύριο, γιατί έχει πλουτίσει τον ουρανό με τέτοιους και τόσους λαμπρούς Μάρτυρες. Είθε με τις πρεσβείες τους να αναδεικνυόμαστε μιμητές στην «άχρι θανάτου» αγάπη τους για τον Κύριο ‘Ιησού Χριστό.
