Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για την παραγωγική ανασυγκρότηση που χρειάζεται ο τόπος, ώστε να εξέλθει από την οικονομική και όχι μόνο κρίση που τον μαστίζει. Και αυτό είναι μια αλήθεια που δε χρειάζεται απόδειξη. Όταν όλες τις προηγούμενες δεκαετίες έκλεισαν εξ αιτίας της αντεθνικής/αντιλαϊκής πολιτικής που εφαρμόστηκε οι όποιες βιομηχανίες διέθετε η χώρα, ξεπουλήθηκαν ή έμειναν στα συρτάρια των υπουργείων αναξιοποίητες οι μεταλλευτικές/βιομηχανικές δυνατότητες της πατρίδας μας, όταν σχεδόν όλα τα πρωτογενή υλικά/προϊόντα που παράγονται εδώ, μετασχηματίζονται αλλού σε τελικά προϊόντα και το όφελος της διαφοράς το καρπώνονται ξένες εταιρείες, όταν το μόνο που μάθαμε να δημιουργούμε είναι οι παρασιτικές δομές και οι επιδοτούμενες καλλιέργειες, όταν τα πανανθρώπινα ιδανικά που πρεσβεύει η λαϊκή μας παράδοση με όποια μορφή κι αν την αναγνώσει κάποιος, αντικαταστάθηκαν με τον απόμακρο και ξενόφερτο πολιτισμικό αχταρμά, τότε είναι φυσικό μια μέρα να βρεθούμε στο σημείο που και το ψωμί που τρώμε να είναι εισαγόμενο…
Κι όμως η ανάγκη για παραγωγική ανασυγκρότηση της Ελλάδας, είχε απασχολήσει κάποιους πρωτοπόρους του πνεύματος και εραστές της πατρίδας πολλές δεκαετίες πριν. Στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια. Τότε, εν μέσω του εμφυλίου πολέμου, ο νομικός και οικονομολόγος Δημήτρης Μπάτσης, πολιτικά στρατευμένος κατά τη διάρκεια της Κατοχής ενάντια στον γερμανό κατακτητή, εκδίδει στην Αθήνα το 1947 το ογκώδες βιβλίο (500 σελ. και αμέτρητους πρόσθετους πίνακες) με τίτλο «Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα», ενώ την ίδια εποχή είναι η «ψυχή» του επιστημονικού περιοδικού «Ανταίος» που ασχολείται με θέματα σχετικά με την ανοικοδόμηση της χώρας. Το βιβλίο προλογίζει ο καθηγητής και Πρύτανης του Ε.Μ.Π., Ν. Κιτσίκης, ένας ακόμα σπουδαίος επιστήμονας που ονειρευόταν με τις μελέτες του κι εκείνος μια Ελλάδα χωρίς εξαρτήσεις, μια Ελλάδα με οικονομική άνθηση.
Ο Μπάτσης ξεδιπλώνει στις σελίδες του βιβλίου του, τον ανεκτίμητο, ογκώδη και σπάνιο ορυκτό και όχι μόνο πλούτο της χώρας, ενώ αναπτύσσει ένα πλήρες οικονομικό σχέδιο βιώσιμης εκβιομηχάνισης της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Ελλάδας. Βάζει τα θεωρητικά θεμέλια, με πλήρη στοιχεία, χρονοδιαγράμματα και αναλυτικούς, ανά μέταλλο, ορυκτό και παραγωγική μονάδα, πίνακες, για την ανάπτυξη της μεταλλουργικής και χημικής βιομηχανίας στην χώρα. Η πρότασή του είναι κόλαφος σε όσους υποστηρίζουν, τότε και σήμερα, ότι η Ελλάδα δεν είναι ικανή να στηρίξει τη δημιουργία ισχυρής βιομηχανίας. Ήδη από τότε ο Μπάτσης μιλά για τα αποθέματα της πατρίδας μας σε υδρογονάνθρακες, σε σπάνια «στρατηγικά ορυκτά», σε μεταλλεύματα. Κάνει λόγο για την πολυσύνθετη δυνατότητα της χώρας σε παραγωγή ενέργειας, αποδεσμεύοντάς την πλήρως από την εξάρτηση από ξένες χώρες. Το σχέδιο που προτείνει ο Μπάτσης καλύπτει όλες τις πτυχές που θα μπορούσε να σκεφτεί σήμερα ένας υπουργός ανάπτυξης της βιομηχανικής δραστηριότητας και ενεργειακής αυτοτέλειας της χώρας.
Πέρα όμως από την εμπεριστατωμένη μελέτη πάνω στις δυνατότητες ανάπτυξης της ελληνικής βαρειάς βιομηχανίας και ενεργειακής αυτονομίας της χώρας, ο Μπάτσης με αρκετές αναφορές του, αποκαλύπτει την επαίσχυντη συμφωνία της μεταξικής δικτατορίας με ξένων συμφερόντων εταιρείες, με σκοπό κυρίως την εκμετάλλευση του Αχελώου, του δεύτερου σε μήκος ποταμού της Ελλάδας, αλλά όχι μόνον αυτού. Πρόκειται για την περίφημη Σύμβαση Cooper (Κούπερ) η οποία, όπως αποκαλύπτει ο Μπάτσης στο βιβλίο του «συνομολογήθηκε για διάρκεια 70 ετών ως το 2010 μ.Χ. !». Η σύμβαση κυρώθηκε με τον «αναγκαστικό νόμο 2220/1940» και με τους «αποικιακούς της όρους», όπως χαρακτηριστικά λέει ο Μπάτσης, προέβλεπε «αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης» για τα νερά του ποταμού, δικαίωμα ίδρυσης υδροηλεκτρικών εργοστασίων και πολλά άλλα (βλ. Μπάτσης, Η βαρειά…Ελλάδα, Εκδ. «Τα νέα βιβλία» Α.Ε., Αθήνα, 1947, σ. 3, 17, 28, 65-68 κ.α., Περιοδικό «Ανταίος» αριθμ. 8, «Η σύμβαση Κούπερ, έγκλημα κατά της χώρας», 1946). Είναι εντυπωσιακό ότι ο Μπάτσης αποκαλύπτει επιπλέον, πως ήδη από το 1880 και για 60 χρόνια (1880-1940), οπότε υπογράφηκε η σύμβαση Κούπερ (1940-2010), γινόταν συστηματική λεηλασία μεταλλευμάτων και ορυκτών «από τα σπλάχνα της ελληνικής γης», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά (ο.π. Μπάτσης, 1946, σ. 7). Και φυσικά μετά από αυτά, το διάγγελμα του αξιοθρήνητου Γ. Α. Παπανδρέου το 2010 για σύναψη Μνημονίου, αποτελεί φυσική συνέχεια όλων των προηγούμενων.
Το βιβλίο του Δ. Μπάτση είναι ένα βιβλίο που αποπνέει την αγάπη του συγγραφέα για την πατρίδα του. Ένα βιβλίο που ενώ είναι επιστημονικά απόλυτα τεκμηριωμένο, τόσο που ακόμα και ένας ειδικευμένος μηχανικός δυσκολεύεται να το παρακολουθήσει, εν τούτοις και στον απλό αναγνώστη κάνει σαφές ένα πράγμα. Ότι ο πλούτος της πατρίδας μας είναι απέραντος, αλλά ξεπουλιέται αντί πινακίου φακής στις ξένες εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα σπλάχνα της πατρίδας μας, 150 χρόνια τώρα.
Ίσως κάποιος που δε γνωρίζει, διαβάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, να έχει πιστέψει ότι το βιβλίο του Μπάτση είχε γίνει η Χρυσή Βίβλος των χημικών μηχανικών και των εκάστοτε υπουργών βιομηχανίας. Ίσως να έχει σκεφτεί κιόλας ότι δίχως άλλο ο Μπάτσης θα είχε διατελέσει σύμβουλος υπουργών ή καθηγητής σε κάποιο πανεπιστήμιο της χώρας μας. Κι όμως! Τον επιστήμονα και πατριώτη Δημήτρη Μπάτση οι ξένες δυνάμεις που πάντα κυριαρχούν χωρίς αιδώ στα πολιτικά πράγματα της πατρίδας μας με τα εδώ τσιράκια τους (Ανάκτορα/Βασιλιάς, Γ. Παπανδρέου ο 1ος, Σοφ. Ελ. Βενιζέλος, παρακράτος), «εξανάγκασαν» τους δικαστές της δίκης Μπελογιάννη, 5 χρόνια μετά τη συγγραφή του βιβλίου του, μαζί με «τον άνθρωπο με το γαρύφαλλο», και δυο ακόμα κομμουνιστές, να τον εκτελέσουν! Είναι τραγικό το γεγονός ότι η εκτέλεση των τεσσάρων πατριωτών έλαβε χώρα, προτού ακόμα ξημερώσει, στις 4:12π.μ. και μάλιστα ημέρα Κυριακή, πράγμα που δε τόλμησαν να κάνουν ούτε τα ναζιστικά στρατεύματα στον πόλεμο, με τα φώτα από τα καμιόνια αναμμένα να τους φωτίζουν. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε εδώ έναν ακόμα ήρωα εκείνου του τραγικού ξημερώματος της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952˙ τον στρατιώτη Θανάση Ροδόπουλο που αρνήθηκε να πυροβολήσει «ενάντια στον αδερφό μου», όπως είπε χαρακτηριστικά απευθυνόμενος στον έξαλλο Λοχαγό του. Και κάπως έτσι, η Ελλάδα μας προχωρά αγκομαχώντας…
*Ο Ηλίας Κοπανάκης είναι Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., MSc.
