Η ποιότητα ζωής του κάθε πολίτη είναι αρμοδιότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όταν αυτή υπάρχει, έχει όραμα, σχεδιασμό και το κατεβάζει σε πρόγραμμα.
Για να γίνει αυτό θέλει, Τ.Α. με αρμοδιότητες και κατοίκους που συμμετέχουν και «επιβάλλουν».
Αυτή η προσπάθεια έχει έναν εχθρό, την κεντρική εξουσία.
Παρόλα αυτά η κοινωνία στην Κρήτη όσο αφορούσε τα τοπικά θέματα ήταν συμπαγής ακόμη και τις φορές που ψήφιζε με αντάλλαγμα ποια χάρη θα της γινόταν, ποια μελέτη θα έκανε άνευ διαγωνισμού, ποια ποσά από την κατανάλωση νερού δεν θα πλήρωνε, πόσο τσιμέντο ή άσφαλτο θα της έφερνε ο δήμος μέχρι έξω από το χωράφι του κλπ.
Γνωστός είναι μάλιστα σε όλη τη Μεσαρά, ο κύριος με καταγωγή από την βόρεια πλευρά της, που γυρίζει προεκλογικά όλη την επικράτεια με μια τσάντα γεμάτη «υλικά αγαθά» για την προσέγγιση υποψήφιων.
Γνωστό είναι επίσης ότι οι αυτοδιοικητικοί σε περιφέρεια, νομαρχίες (όταν αυτές υπήρχαν), δήμοι έχουν μια σχέση σιωπής μεταξύ τους, αν και έχουν αρκετά κακές σχέσεις.
Τι και εάν σε συζητήσεις ο ένας λέει ανίκανο τον άλλο.
Παρακάτω δεν πάνε όμως, γιατί ξέρουν ότι μόνο εάν μείνουν μαζί θα έχουν τη δεξαμενή ψήφων διαθέσιμη, οπότε χρειάζεται η ύπαρξη αυτής της αλυσίδας.
Δυο παίρνουν τα λεφτά (ένας αιρετός και ένας διορισμένος) από την κεντρική εξουσία και τα δίνουν προς τα κάτω, με ενδιάμεσους τους βουλευτές.
Εάν μέσα σε αυτή τη διαδρομή βρεθεί και ένας δήμαρχος που κάνει σωστά τη δουλειά του, παράγοντα τοπικής ανάπτυξης που προέρχεται από το όραμα και τον σχεδιασμό του, οι υπόλοιποι τον θεωρούν πρόβλημα.
Φανταστείτε τι θα γινόταν εάν οι πολίτες μάθαιναν ότι η Τ.Α. που κλαίγεται ότι δεν έχει πόρους και δεν έχει αρμοδιότητες, ότι θα μπορούσε μέσω της τοπικής ανάπτυξης, της διεκδίκησης αρμοδιοτήτων, απευθείας ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και της ανάδειξης σαν μέγιστο πολιτικό όπλο πίεσης την συσπείρωση των κατοίκων γύρω από θέματα αυτοδιοίκησης της περιοχής και της παρακράτησης των φόρων τους κατά ένα μεγάλο ποσοστό στο τόπο.
Για αυτό η ύπαρξη ενός τέτοιου αυτοδιοικητικού είναι κατάρα και φόβος για τους υπόλοιπους βολεμένους.
Επειδή, όμως, πλησίαζαν δύσκολες εποχές και τα πρόβατα θα προσπαθούσαν να βγουν από το μαντρί, ήλθε η κεντρική εξουσία και με δικαιολογία τη μείωση κόστους και την καλύτερη διοίκηση, επέβαλε τον Καλλικράτη όχι για την αποκέντρωση των εξουσιών αλλά για τη συγκέντρωση και τον καλύτερο έλεγχό τους.
Εάν το πρόβλημα ήταν το οικονομικό και το διαχειριστικό θα μπορούσε κάλλιστα να ζητήσει διαδημοτικές συνεργασίες με ελεύθερα κριτήρια, όπως ακριβώς συμβαίνει παντού στην Ευρώπη.
Μάλιστα για είναι σίγουρη ότι οι πολίτες δεν θα καταφέρουν να ξαναβρούν κοινωνική συνοχή, εφάρμοσε ένα καταστροφικό χωροταξικό, διαιρώντας τις κοινωνίες αντί να τις ενώσει σύμφωνα με τις κοινές, αναπτυξιακές, γεωγραφικές, ιστορικές, πολιτισμικές, συγγενικές σχέσεις τους.
Μια τέτοια χωροταξία έτσι ώστε όταν θα πάνε να συζητήσουν για κοινά προβλήματα να επικρατήσει η διχόνοια.
Σε αυτό βοήθησε η από χρόνια «ανθυγιεινή» σχέση ΠΑΣΟΚ – Τοπικής Αυτοδιοίκησης μιας και σχεδόν όλοι οι αυτοδιοικητικοί είχαν σίγουρη εκλογή στη θέση τους εάν το κόμμα τους πρότεινε, αρκεί αυτοί με την σειρά τους να δούλευαν για το κόμμα.
Όσοι δήμαρχοι δεν ήθελαν τον Καλλικράτη, προτίμησαν να σιωπήσουν και να πάνε σπίτια τους, σκεφτόμενοι «εγώ θα βγάλω το φίδι από τη τρύπα;»… άσε που δεν ξέρεις ΠΑΣΟΚ είναι αυτό.
Οι κάτοικοι, περίμεναν από τους δημάρχους το αυτονόητο, αντί να δουν κατάματα τη διαφθορά και την καταστροφή της τοπικής ιστορίας τους.
Υπάρχουν ήδη παραδείγματα στη Ελλάδα, όπου μικρές κοινωνίες υπάρχουν και βασιλεύουν μόνες τους με κλειδιά την τοπική ανάπτυξη και την αυτοδιαχείριση, όπως η κοινότητα της Ανάβρας αλλά και ο πρώην δήμος του Βελβεντού μέσω μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με ενεργή συμμετοχή του 94%!!!!! των κατοίκων, ακόμη και σε ένα δήμο του νομού Ηρακλείου προωθούταν, επιτυχώς, αυτό το μοντέλο.
Τώρα όλοι έχουν πλέον καταλάβει ότι ο Καλλικράτης είναι νεκρός και ψάχνουν πως θα πάμε παραπέρα… το παραπέρα βέβαια όπως το εννοεί ο καθένας.
Τα κυβερνώντα κόμματα ξέρουν ότι εάν τον καταργήσουν θα χάσουν τη δυναμική εξάσκησης έλεγχου, εξουσίας και διαφθοράς στην ενδοχώρα.
Τα υπό ανάληψη εξουσίας κόμματα αναγνωρίζουν ότι ο Καλλικράτης είναι αντικοινωνικός και αντιαναπτυξιακός άλλα ξέρουν ότι εάν εκλεγούν καλό θα ήταν να τον έχουν σύμμαχο παρά να πρέπει μέσα στα πολλά που πρέπει να αλλάξουν, να καταργήσουν και τον Καλλικράτη.
Για τα μικρά κόμματα (εκτός από ένα) όπου θα έπρεπε να είναι οι πλέον ισχυροί εχθροί του ούτε άχνα ούτε μιλιά, αποδεικνύοντας έτσι και τη δική τους αφοσίωση στο σύστημα.
Το μόνο που μένει είναι οι κάτοικοι, αυτοί που έχασαν τη διαχείριση του τόπου τους, αυτοί που γέμισαν με δημοτικά χρέη, ενώ πριν ήταν μικροί αλλά ισοσκελισμένοι και κυρίαρχοι, ΜΟΝΟ αυτοί μόνο μπορούν να γκρεμίσουν το Καλλικράτη, απαιτώντας άμεση επαναφορά του Καποδίστρια αλλά με τους δήμους πλέον σε καθεστώς διαδημοτικών συνεργασιών.
Βέβαια μαθαίνοντας να συμμετάσχουν πλέον οι ίδιοι στα πολιτικά δρώμενα του τόπου τους αντί να εκλέγουν άλλους, κυρίως όταν αυτοί προτείνονται από ένα κόμμα.
Οι κάτοικοι στη Μεσαρά έχουν μια ενδιαφέρουσα άποψη στο γιατί έχουμε τον Καλλικράτη.
Κατ’ αυτούς η επιβολή του είναι προέλευση μιας αρχαίας κατάρας, όταν κατά την κατασκευή της Ακρόπολης ένας από τους πολλούς σκλάβους που δούλευε σε άθλιες συνθήκες στις σκαλωσιές βλέποντας από κάτω να περνά ο Καλλικράτης του είπε «ρε κερατά, σου εύχομαι σε δύο χιλιάδες χρόνια να σε βλαστημά όλη Ελλάδα».
* Δημήτρης Ψαρράς: Οργάνωση «ΦΟΙΝΙΞ» εφαρμογών βιώσιμης ανάπτυξης