Στα αγγλικά η λέξη apartheid σημαίνει «διαχωρισμός» (κατάσταση να κρατιέται κανείς χωριστά, χώρια). Africans apartheid ειδικά, σημαίνει το καθεστώς των φυλετικών διακρίσεων, που επικρατούσε στη Νότιο Αφρική εις βάρος των μαύρων.
Ο Νέλσον Μαντέλα κατέκτησε επάξια την ευθανασία απελευθερώνοντας τους μαύρους της Νότιας Αφρικής από το apartheid. Η μνήμη του προικισμένου, φωτισμένου ηγέτη θα μείνει στις καρδιές των μαύρων κατά τις επόμενες γενιές σαν ένα ζωντανό, αιώνιο σύμβολο.
Ήταν μια εποχή με καθυστερημένες αντιλήψεις, κατά την οποία οι μαύροι δούλευαν στους λευκούς σαν σκλάβοι. Διαβιούσαν σε μόνιμη quarantina (καραντίνα-περιορισμός, επιτήρηση, απομόνωση).
Προς αποφυγήν διερεύνησης και διαλεύκανσης του βάρβαρου φαινομένου εκ των τυχόν ανεπιθύμητων, ενοχλητικών επισκεπτών και μετάδοσης προς τον έξω κόσμο του ρατσιστικού προτύπου, που θεωρούσε ανθρώπους μόνο τους λευκούς, ενώ τους μαύρους τους χρησιμοποιούσε σαν υποζύγια προορισμένα να υπηρετούν αμισθί τον αφέντη, είχε απαγορευθεί από την τότε κυβέρνηση ο συγχρωτισμός των μαύρων με τους λευκούς και η επίσκεψη των ξένων στους οικισμούς των μαύρων. Με δόλια, εσκεμμένη απόκρυψη σκέπαζε αυτή την ανομολόγητη ενοχή, και το σκάνδαλο, ώστε να μην αποκαλυφθεί και εκτεθεί στα μάτια των πολιτισμένων λαών. Η Ευρώπη πριν μερικές ακόμα δεκαετίες αγνοούσε ακόμα και τη λέξη ρατσισμός. Είχε μαύρα σκοτάδια.
Οι μαύροι δεν είχαν ατομική ελευθερία, δεν είχαν δικαιώματα, δεν είχαν πρωτοβουλία, αυτοδιάθεση, δεν είχαν αμοιβή, και απαλαυές. Χρησίμευαν και αντιμετωπίζονταν σαν να μην υπήρχαν. Εθεωρούντο μέσα παραγωγής, όπως οι δούλοι στην αρχαία Ρώμη «custrimenta vocalia» – ομιλούντα εργαλεία!
Δεν επιτρεπόταν ακόμα ούτε και να μιλούν οι μαύροι απευθυνόμενοι σε λευκούς, θα ‘βρισκαν οπωσδήποτε το μπελά τους γι’ αυτήν την «παράβαση» θα τους έμπλεκαν με την αστυνομία και θα τους ταλαιπωρούσαν. Το απάνθρωπο αυτό apartheid επέβαλε στους μαύρους, να κατοικούν στην περιοχή του Σοβέτο, για να μην μιανθούν τα παιδιά των λευκών από τα παιδιά των μαύρων. Το Σοβέτο λειτουργούσε σαν ένα γκέτο-απομονωτήριο, ένας φυλετικός διαχωρισμός. Έξω από αυτό οι μαύροι υφίσταντο μιαν ανελέητη εκμετάλλευση. Οι μαύροι στη Νότιο Αφρική εντάσσονταν στην ίδια κατηγορία με τα ζώα.
Αυτό το άγος του χρωματικού διαχωρισμού, που αντιβαίνει σε αρχές και αξίες τις καθιερωμένες ως απαραβίαστες, ανέλαβε και αγωνίστηκε να ξεπλύνει ο Νέλσων Μαντέλα και τελικά να καταλύσει αυτό το βάρβαρο, ανίερο καθεστώς. Η μορφή του Ν. Μ. ξεχωρίζει και τον αναδεικνύει ως τον κορυφαίο ανθρωπιστή-αγωνιστή σε όλη την ανθρωπότητα.
Στην κατάρρευση αυτού του συστήματος διακυβερνήσεως και της ακατανόμαστης αισχύνης και προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, συνέβαλε και ο έντιμος λευκός τότε πρόεδρος της Χώρας Ντε-Κλέρκ.
Οι δύο ηγέτες απεκατέστησαν τη φιλική σχέση και συνεργασία μεταξύ των δύο λαών. Ο Ν.Μ. είχε διαβάσει, μελετήσει, ενστερνιστεί και εγκολπωθεί σε όλο της το βάθος τη Χριστιανική διδασκαλία. Είχε ενδιατρίψει στους μεγάλους φιλοσόφους από τους αρχαίους Έλληνες Αριστοτέλη και Πλάτωνα μέχρι το Σπινόζα, το Χέγκελ και τον Μαρξ. Γνώριζε μαρξισμό πολύ περισσότερο, από εκείνους που πιστεύουν ότι τον γνωρίζουν και ότι είναι μαρξιστές.
Ο Μαντέλα απέδειξε περίτρανα, ότι οι νικηφόρες επαναστάσεις πετυχαίνουν μόνο ειρηνικά και αναίμακτα, χωρίς χρήση βίας, χωρίς ανθρωποθυσίες, χωρίς σκοτωμούς χωρίς αιματηρές προσφορές. Αναδείχτηκε ισάξιος και ισότιμος του αμερικανού μάρτυρα Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Μαχάτμα Γκάντι, που οδήγησε την Ινδία από το βάρβαρο, ανήθικο καθεστώς των Άγγλων αποικιοκρατών στην κοινωνική ελευθερία και στη Δημοκρατία.
Οι υπηρεσίες τις οποίες προσέφεραν στην ανθρωπότητα τα τρία μεγάλα πνεύματα, τους καταξιώνουν και τους κατατάσσουν μεταξύ των μεγίστων ανδρών στην Παγκόσμια Ιστορία.
Στην κηδεία του θρήνησαν, το Μαντέλα, τα εκατομμύρια λαού του και τίμησαν τη μνήμη του με την παρουσία τους μεγάλοι ηγέτες κρατών και κορυφαίες προσωπικότητες από όλον τον κόσμο.