Ο Μασταμπάς από το τότε μέχρι το σήμερα

Όταν ο εκπαιδευτικός κουβαλά μέσα του το βάρος της ευθύνης για τη μετάδοση γνώσης, πολλά και θαυμαστά μπορούν να γίνουν στην περιοχή ευθύνης του. Ακόμα και συνέδρια επιστημονικά.

Το ζήσαμε στον Μασταμπά, το απόγευμα του Σαββάτου, όπου παρουσιάστηκαν τα πρακτικά του επιστημονικού συνεδρίου, που είχε οργανώσει τον Ιούνιο του 2014 το 13^ο Δημοτικό Σχολείο, με διευθυντή τότε τον κ. Νίκο Δερεδάκη, σε συνεργασία με την Ιστορική Λαογραφική Εταιρία Ρεθύμνης.

 

Όταν είχε γίνει γνωστό ότι θα πραγματοποιηθεί συνέδριο, με το θέμα αυτό, κάποιοι χαμογέλασαν με σημασία. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα όσων θεωρούν ότι σκοπός ζωής είναι η απαξίωση των πάντων, όταν οι ίδιοι δεν μπορούν παρουσιάσουν κάτι ξεχωριστό προς όφελος του συνόλου.

 

Κι όμως αρκετές φορές από μαθητικές εργασίες με την καθοδήγηση φωτισμένων εκπαιδευτικών, όπως του κ. Κωστή Ηλ. Παπαδάκη και άλλων εκλεκτών εκπαιδευτικών μας, αρχίσαμε να γνωρίζουμε καλύτερα τον τόπο μας και την ιστορία του.

Όπως έγινε και με το συνέδριο για τον Μασταμπά, που το αποτέλεσμα δικαίωσε το μόχθο των οργανωτών. Για μια ακόμα φορά ο κ. Νίκος Δερεδάκης και σαν διευθυντής του 13^ου Δημοτικού Σχολείου είχε επιβεβαιώσει τη λαϊκή ρήση «Απου φελά παντού φελά…». Το συνέδριο είχε πετύχει απόλυτα έχοντας μάλιστα και όλα τα χαρακτηριστικά μιας επιστημονικής ημερίδας.

 

 

Η παρουσίαση των πρακτικών στην προχθεσινή εκδήλωση πραγματικά μας εντυπωσίασε. Γιατί αναδείχτηκε ένα βιβλίο που έχει συγκεντρωμένα σημαντικά στοιχεία για τη συνοικία του Μασταμπά από Εκκλησιαστικής, Ιστορικής, Αρχαιολογικής, Γεωλογικής, Πολεοδομικής και Εκπαιδευτικής πλευράς, διανθισμένα με παράδοση και ψήγματα λαϊκού πολιτισμού.

Έχουμε και στο παρελθόν απολαύσει συνεργασίες εκπαιδευτικών και μαθητών που μας έδωσαν πολύτιμες πηγές για την ιστορία του τόπου που ζούμε, αλλά συνεργασία και με κορυφές της διανόησης του Ρεθύμνου, πρώτη φορά μας παρουσιάζει το 13^ο Δημοτικό Σχολείο.

 

Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου κυρία Ροδούλα Κουτσάκη και στη συνέχεια χαιρέτισε η σημερινή διευθύντρια κυρία Μαρίνα Σούκα με μια μεστή περιεχομένου προσλαλιά.

Στο πάνελ βασικοί εισηγητές ήταν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Ευγένιος, ο πρόεδρος της ΙΛΕΡ κ. Νίκος Παπαδογιαννάκης και ο σχολικός σύμβουλος κ. Χάρης Στρατιδάκης με συντονιστή τον κ. Νίκο Δερεδάκη.

 

 

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος στην τοποθέτησή του εξήρε το άριστο αποτέλεσμα που δίνει πάντα η συνεργασία και όχι ο στείρος ανταγωνισμός. Ένα δημοτικό σχολείο επιχείρησε μεγάλο τόλμημα, αλλά και κατάφερε να εξασφαλίσει τη βοήθεια μιας πλειάδας ειδικών σ’ ένα γοητευτικό κυνήγι γνώσης. Κι εκεί που κανένας δεν περίμενε τόσο πλούτο πληροφοριών, ξαφνικά παρουσιάστηκε ένα πλήθος στοιχείων ικανό να καλύψει ένα τόμο αντάξιο να σταθεί και σε μια βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου.

 

Κι ενώ πολλές φορές σε μεγάλα συνέδρια ανακοινώνεται η έκδοση των πρακτικών αλλά ποτέ δεν πραγματοποιείται, στην περίπτωση του Μασταμπά εκπληρώθηκε η υπόσχεση μέσα σε ένα χρόνο. Κι αυτό δείχνει το πάθος για ολοκληρωμένες προσπάθειες πνευματικής αναβάθμισης, που χαρακτηρίζει άλλωστε τους διοργανωτές του συνεδρίου.

 

Ο σεπτός ποιμενάρχης μας τόνισε ακόμα, ότι ο τίτλος δεν ανταποκρίνεται απόλυτα στην πραγματικότητα, γιατί τα πρακτικά του συνεδρίου δεν καλύπτουν μόνο τον Μασταμπά μέχρι σήμερα, αλλά και για το μέλλον με την πληρότητα που τα διακρίνει σε θεματική και περιεχόμενο.

 

 

Με τη σειρά του ο Πανεπιστημιακός και πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρίας Ρεθύμνου κ. Νίκος Παπαδογιαννάκης, παρουσίασε τις ενότητες και τους συντελεστές τονίζοντας ότι κανένας δεν θα μπορούσε να αδιαφορήσει και να αρνηθεί τη βοήθειά του σε μια τόσο σημαντική προσπάθεια.

 

Μέσα από 19 εισηγήσεις αναδεικνύεται η ιστορία του Μασταμπά από τη μινωική περίοδο μέχρι τις μέρες μας.

Με τις αναφορές σε μνημεία της περιοχής όπως: η Δεξαμενή του Μασταμπά, ο Τεκές και το τζαμί του Βελή Πασά, ο ναός της «Ρολόαινας» και οι εικόνες του τέμπλου του και το Γερμανικό Νεκροταφείο της περιοχής, έπεσε φως σε άγνωστα ή ξεχασμένα ιστορικά γεγονότα ιδιαίτερα σημαντικά για τον συνοικισμό.

 

Αναφορές γίνονται επίσης στους πρώτους κατοίκους της περιοχής, τους πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία τη δεκαετία του 1920, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εισηγήσεις για την πολεοδομική εξέλιξή του Μασταμπά.

 

Ο πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνου κ. Νίκος Παπαδογιαννάκης, κατέληξε με τη σημερινή εικόνα που παρουσιάζει η συνοικία, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Ως το 1924 ήταν ελάχιστα κτίσματα στον Μασταμπά, μέχρι που ήρθαν οι Μικρασιάτες ως πρόσφυγες, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής. Εν συνεχεία βέβαια ο Μασταμπάς ακολούθησε τη μοίρα των Ελληνικών πόλεων, έχασε την αρμονία στη σχέση τοπίου και ανθρώπων, γέμισε πολυκατοικίες, κάτι που δεν είναι ευχάριστο αν σκεφτεί κάποιος ότι ήταν μια πανέμορφη περιοχή με πεύκα και αμπέλια, που θα μπορούσε να είχε μια καλύτερη τύχη αν υπήρχε μια καλύτερη προσοχή στο πολεοδομικό σχέδιο που ακολουθήθηκε».

 

 

Ο δάσκαλος και σχολικός σύμβουλος κ. Χάρης Στρατιδάκης αναφέρθηκε και σε άλλα σχολεία που μας έχουν δώσει μέχρι σήμερα λαμπρά δείγματα ιστορικής και πολιτισμικής έρευνας και τόνισε ότι το 13^ο Δημοτικό Σχολείο κατάφερε αυτό που θα μπορούσε να έχει γίνει και από άλλα ιστορικά σχολεία με πλούτο που θα κάλυπτε τόμους ολόκληρους. Επαίνεσε καταλήγοντας την προσπάθεια στην οποία βέβαια θα προσθέσουμε εμείς ότι υπήρξε από τους σπουδαίους αρωγούς, όπως τόνισε στη δική του εισήγηση ο κ. Νίκος Δερεδάκης, που συντόνιζε την εκδήλωση, ενώ σημαντική ήταν και η βοήθεια του σπουδαίου μας συμπολίτη ερευνητή κ. Γιώργου Εκκεκάκη.

 

 

Ο κ. Δερεδάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ολοκλήρωση της προσπάθειας και την επίτευξη του στόχου, που ήταν να αναδειχθεί ιστορικά, πολιτισμικά και πολιτιστικά ένα προάστιο του Ρεθύμνου, ο Μασταμπάς, ο οποίος απέχει μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από το κέντρο της πόλης και όμως η ιστορία του ήταν αδιερεύνητη. Ανακαλύψανε όμως κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και υλοποίησης του συνεδρίου, ότι έχει μια πολύ πλούσια ιστορία, η οποία, όπως τόνισε: «ξεκινάει από τα Μινωικά χρόνια και φτάνει ως το σήμερα, μια ιστορία άγραφη, την οποία μέσα από το συνέδριο προσπάθησαν να αναδείξουν για να τη γνωρίσει ο κόσμος του Ρεθύμνου κι όποιος θα ήθελε μελλοντικά να ασχοληθεί με το προάστιο αυτό…»

Ο κ. Δερεδάκης εξήρε και τη συμβολή της Αντιπεριφέρειας που βοήθησε σημαντικά στην έκδοση των πρακτικών.

Στην εκδήλωση παρέστησαν ο αντιδήμαρχος αρμόδιος σε θέματα Παιδείας κ. Γιώργος Γεωργαλής, ο διευθυντής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κ. Κοντογιάννης και προσωπικότητες του εκπαιδευτικού κόσμου και των Γραμμάτων ευρύτερα. Παρέστη επίσης και ο κ. Μπάμπης Πραματευτάκης που με την ιδιότητα του Πολιτικού Μηχανικού χάρισε στην περιοχή το ναό σε σχήμα ροτόντας, αυτό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στη θέση του παλαιού, που δίκαια επονομάστηκε «η Αγία Σοφία της Κρήτης».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιβλιοπαρουσίαση έγινε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χώρο ιδανικό για παρόμοιες δραστηριότητες, που ο εφημέριος του ναού π. Γεώργιος Παττακός καταφέρνει να τον αξιοποιεί στο έπακρον προσφέροντας εξαιρετικές πνευματικές συνάξεις στους ενορίτες του.