«Ο ΟυρανοΜίκης, ο Μέγιστος των Νεοελλήνων, έφυγε σήμερα Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2021, πλήρης ημερών, σε ηλικία 96 ετών.
Η πατρώα γη είναι έτοιμη να τον δεχτεί στην αιώνια κατοικία του, στο κοιμητήριο του Γαλατά, κοντά στους δικούς του, τους γονείς, τον αδερφό και τους προγόνους του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ένα «Θεού δώρο» για την Ελλάδα.
Ήταν ο Μουσηγέτης της Νεότερης Ελλάδας, ο Πλαστουργός του Νεοελληνικού Πολιτισμού, ο πνευματικός ιερουργός, που με το έργο του και τη στάση ζωής του σηματοδότησε, διαμόρφωσε και καθόρισε την πνευματική – καλλιτεχνική και πολιτιστική ταυτότητα της Νεότερης Ελλάδας και του κάθε ενός Έλληνα ξεχωριστά.
Ο Μίκης, ο Εθνικός Μαχητής και ο Εθνικός Ονειρευτής. Η λύρα της σύγχρονης Ελλάδας, η πνευματική συνείδηση της Ιστορίας της και η λυρική της έκφραση. Η λύρα της Ελληνικότητας και του Ελληνικού Πνεύματος.
Ένας καλλιτέχνης Πνευματικός Ηγέτης, ένας οργανωτής και καθοδηγητής του κοινωνικού συναισθήματος που ένωνε τους Έλληνες κι έγινε ο ιστορικός βηματοδότης κι η φωνή της εποχής του.
Ο κορυφαίος Έλληνας Μουσουργός που το έργο του έγινε Οικουμενικό. Ένας Καλλιτέχνης που ανήκει στη χορεία των Μεγάλων Δημιουργών του κόσμου.
Μαχητής, θαρραλέος και πρωτοπόρος. Μια απροσκύνητη ψυχή, συνεπαρμένη από οράματα. Ασυμβίβαστος κι αξιοπρεπής, δεν πρόδωσε ποτέ τα πιστεύω του. Δεν υπέκυψε ποτέ. Δεν προσκύνησε. Δεν δείλιασε. Δεν κρύφτηκε. Πάντα στην πρώτη γραμμή.
Ο Μίκης είδε τον κόσμο πάντα από την πλευρά των καταπιεσμένων, των αποκλεισμένων, των βασανισμένων, των φτωχών κι αδικημένων. Στάθηκε πλάι σ’ αυτούς που αντιστέκονται, που αγωνίζονται, που επαναστατούν, που δεν συμβιβάζονται και δεν υποκύπτουν.
Ο Μίκης, με το παράδειγμά του, έγινε ένα παγκόσμιο σύμβολο Αντίστασης κι Ελευθερίας. Το σύμβολο του Ριζοσπαστικού, του Μαχητικού Διανοούμενου, του Επαναστάτη και του Απόστολου της ισότητας και του κοινωνικού μετασχηματισμού. Παραδειγμάτισε και εξέφρασε δυνατά το αντιστασιακό φρόνημα και τον πατριωτισμό των Ελλήνων.
Σ’ ευχαριστούμε Μίκη. Θα είσαι για πάντα στις καρδιές μας. Το ξέρεις καλά. «Δεν θα βγεις ποτέ από εκεί!».
Αγαπημένε μας Φίλε, σ’ αποχαιρετούμε μ’ ένα δάκρυ στα μάτια.
Καλό σου Ταξίδι!».
Μέσα στις παραπάνω αράδες της ανακοίνωσης του Παγκρήτιου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, αποτυπώνονται οι σκέψεις και τα συναισθήματα όλων των Ελλήνων για τον σπουδαίο Έλληνα, τον τεράστιου βεληνεκούς μουσικοσυνθέτη, για τον Μίκη της Ελλάδας που την ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου με την μουσική του αλλά και με τους αγώνες του.
Σύσσωμη η Ελλάδα υποκλίνεται στον κορυφαίο μελωδό της, ο πολιτικός κόσμος, οι πολίτες, αποχαιρετούν με θλίψη τον Μίκη. Εκτενείς είναι και αναφορές στο θάνατο του σπουδαίου μας μουσικοσυνθέτη από τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά μέσα του πλανήτη.
Το όνομά του συνδέθηκε με όλα τα γεγονότα της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας. Αγωνίστηκε ενάντια στη Δικτατορία, φυλακίστηκε, βασανίστηκε, εξορίστηκε, προτάθηκε για το Νόμπελ Ειρήνης. Αλλά κυρίως είναι αυτός που άλλαξε την μουσική του 20ου αιώνα.
Με απόφαση του πρωθυπουργού κηρύχθηκε στην χώρα τριήμερο εθνικό πένθος για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη. Ενώ σύμφωνα με ανακοίνωση της οικογένειάς του η σορός του θα τεθεί σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα, στη Μητρόπολη Αθηνών, από την ερχόμενη Τρίτη έως και την Πέμπτη. Την ίδια μέρα στις 15:00 μ.μ. θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία στην Μητρόπολη Αθηνών.
Κατά πληροφορίες πάντως, ο Μίκης Θεοδωράκης είχε εκφράσει την επιθυμία του στον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπα, την επί χρόνια γραμματέα του Ρένα Παρμενίδου, και στον πρόεδρο του «Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη», Γιώργο Αγοραστάκη να ταφεί στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στον Γαλατά Χανίων, εκεί όπου αναπαύονται οι γονείς του αλλά και ο αδελφός του.
Ωστόσο ο τόπος που θα ταφεί δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη από την οικογένειά του.
Με προσωπική του επιστολή στις 5 Οκτωβρίου 2020, προς τον Δημήτρη Κουτσούμπα, που δόθηκε χθες στην δημοσιότητα, ο Μίκης Θεοδωράκης εξέφραζε τις τελευταίες του επιθυμίες, γράφοντας: «Τώρα στο τέλος της ζωής μου, την ώρα των απολογισμών, σβήνουν απ’ το μυαλό μου οι λεπτομέρειες και μένουν τα «Μεγάλα Μεγέθη». Έτσι βλέπω ότι τα πιο κρίσιμα, τα δυνατά και τα ώριμα χρόνια μου τα πέρασα κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ.
Για το λόγο αυτό θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής.
Θα ήθελα λοιπόν να σε παρακαλέσω, εκείνη την ώρα να επιληφθείς εσύ προσωπικά, ώστε να γίνει σεβαστή όχι μονάχα η ιδεολογία μου αλλά και οι αγώνες μου για την ενότητα των Ελλήνων. Καθώς επίσης βέβαια και όλα αυτά που ήδη έχω ρυθμίσει, σε συνεννόηση με την γραμματέα μου Ρένα Παρμενίδου και τον φίλο και Πρόεδρο του Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Αγοραστάκη».
Ο πολιτικός κόσμος αποχαιρετά τον Μίκη
Αναφερόμενη στην απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε δήλωσή της σημειώνει μεταξύ άλλων: «Ο Μίκης Θεοδωράκης, υπήρξε ένας πανέλληνας και ταυτόχρονα οικουμενικός δημιουργός, ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο του μουσικού μας πολιτισμού. Του χαρίστηκε μια πλούσια και γόνιμη ζωή που την βίωσε με πάθος, μια ζωή ταγμένη στη μουσική, τις τέχνες, τον τόπο μας και τους ανθρώπους του, αφοσιωμένη στις ιδέες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας, της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Έγραψε μελωδίες που συνυφάνθηκαν με την ιστορική και κοινωνική πορεία της Ελλάδας τα μεταπολεμικά χρόνια, μουσικές που λειτούργησαν σαν παρότρυνση, σαν παρηγοριά, σαν διαμαρτυρία, σαν στήριγμα στις ζοφερές περιόδους της νεότερης ιστορίας μας.
Υπήρξε πάντα «πολιτικός», που συνέδεσε την πολιτική πράξη με την υπέρβαση και τον αγώνα. Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίστηκε «μόνος, ανένταχτος, ανεξάρτητος, αυτοστρατευμένος». Ταγμένος στην εθνική αξιοπρέπεια, την ανθρωπιά και την ομοψυχία, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας βαθύς, πολυσχιδής δημιουργός, κι ένας καλλιτέχνης που επέμενε ως το τέλος να βλέπει τον κόσμο με τον ρομαντισμό και την εμπιστοσύνη μιας αιώνιας, ακατάλυτης νιότης».
Σε δήλωσή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέφερε: «Ο Μίκης Θεοδωράκης περνά πια στην αιωνιότητα. Η φωνή του σίγησε και μαζί του σίγησε και ολόκληρος ο Ελληνισμός. Όπως είχε γραφτεί και για τον Παλαμά, «όλοι είχαμε ξεχάσει πως είναι θνητός». Όμως, μας αφήνει παρακαταθήκη τα τραγούδια του, την πολιτική του δράση, αλλά και την εθνική του προσφορά σε κρίσιμες στιγμές. Η Ρωμιοσύνη σήμερα κλαίει. Και γι’ αυτό και με απόφαση της κυβέρνησης από σήμερα κηρύσσεται τριήμερο εθνικό πένθος. Όπως ξέρετε, είχα την τιμή να τον γνωρίζω για πολλά χρόνια και σχετικά πρόσφατα μάλιστα τον είχα επισκεφτεί. Οι συμβουλές του ήταν πάντα πολύτιμες για μένα, κυρίως αυτές που αφορούσαν στην ενότητα του λαού μας και στην υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών. Πιστεύω πως η καλύτερη τιμή προς αυτόν τον παγκόσμιο Έλληνα θα είναι εμείς, με το καθημερινό μας έργο, να κάνουμε πράξη αυτό ακριβώς το μήνυμά του. Ο Μίκης είναι η Ιστορία μας και πρέπει να τη συνεχίσουμε όπως θα ήθελε και εκείνος».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ανέφερε σε δήλωσή του: «Ο Μίκης έδωσε φως στις ψυχές μας. Σημάδεψε με το έργο του τη ζωή και τη διαδρομή όσων διάλεξαν το δρόμο της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο αξεπέραστος συνθέτης, ο αγωνιστής, ο κομμουνιστής, ο ακτιβιστής, μέσα από τη μουσική, τη ζωή, τις μάχες και τις αντιφάσεις του, έδωσε νέο νόημα στην ελευθερία, τον πολιτισμό, την τέχνη, τη συμμετοχή. Τον αποχαιρετούμε με τη βεβαιότητα ότι αυτό που αφήνει πίσω του είναι ανεξίτηλο.
Στην ψυχή του λαού μας, στην ταυτότητα της πατρίδας μας, στην πολιτιστική κληρονομιά της οικουμένης».
Η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά, σε συλλυπητήρια δήλωσή της σημειώνει: «Αποχαιρετούμε με θλίψη, σεβασμό και τιμή τον Μίκη Θεοδωράκη. Τον αστείρευτο συνθέτη, τον Μίκη του πολιτισμού και των αγώνων. Ο Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε ένα τεράστιο πολιτιστικό κεφάλαιο για τον τόπο, ενώ οι ιδέες του και οι πολιτικοί του αγώνες που ενέπνευσαν περισσότερες από μία γενιά, αποτελούν παρακαταθήκες για τη δημοκρατία, την ελευθερία, την εθνική αξιοπρέπεια.
Με το έργο του ενέπνευσε και εξέφρασε όλη τη ρωμιοσύνη που θρηνεί σήμερα. Πρόβαλε το όνομα της Ελλάδας, μέσα από τη μουσική του και το κύρος του ονόματός του σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Συνέβαλε στην προβολή της ελληνικής ποίησης, μελοποιώντας Έλληνες ποιητές που ο λόγος τους έφτασε στα πέρατα του κόσμου.
Στις δύσκολες στιγμές για τη δημοκρατία, τα τραγούδια του ήταν φάρος ελπίδας που δεν έσβησε ποτέ για εκατομμύρια Έλληνες. Όλοι μεγαλώσαμε, ερωτευτήκαμε, γίναμε ενεργοί πολίτες, πιαστήκαμε χέρι – χέρι σε συγκεντρώσεις και συναυλίες, τραγουδήσαμε, κλάψαμε από συγκίνηση κάτω από τους ήχους της μουσικής του.
Ο ίδιος θα μας λείψει. Το έργο του θα είναι εδώ να μας εμπνέει και κυρίως να μας ενώνει όλους, να αγωνιστούμε για την Ελλάδα που ονειρευόμαστε, την Ελλάδα που μπορεί. Γιατί αυτό θα ήθελε κι ο ίδιος ο Μίκης. Ο Μίκης της νιότης μας, των αγώνων μας και της καρδιάς μας!».
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, σε ανακοίνωσή της αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Με βαθιά συγκίνηση κι ένα ακατάπαυστο χειροκρότημα αποχαιρετούμε τον Μίκη Θεοδωράκη, αγωνιστή-δημιουργό, οδηγητή και πρωτεργάτη μιας νέας, μαχόμενης τέχνης στη μουσική.
Η μουσική του Μίκη είναι ζυμωμένη με όλα εκείνα τα υλικά που φτιάχνουν τη μεγάλη τέχνη, την τέχνη που συλλαμβάνει τον σφυγμό της εποχής της και προαισθάνεται το επερχόμενο. Το αίσθημα, το φρόνημα, η μνήμη και η πείρα του λαού που αγωνίζεται, είναι η πηγή της έμπνευσής του. «Ό,τι φτιάξαμε το πήραμε από το λαό και στο λαό το επιστρέφουμε» έλεγε και αυτό δεν ήταν σεμνοτυφία. Ο Θεοδωράκης είχε βαθιά συνείδηση ότι για το προσωπικό του καλλιτεχνικό κατόρθωμα σπουδαίο ρόλο έπαιξε η εποχή του. Είχε απόλυτη επίγνωση ότι στον ιδιαίτερο τρόπο και τον δυναμισμό της τέχνης του αντανακλούσαν οι πράξεις του λαού κι ότι η δική του συμμετοχή στη λαϊκή δράση, παρότι τον αποσπούσε σε κάποιο βαθμό από τη δημιουργία του, ήταν το οξυγόνο της. «Ο καλλιτέχνης που ζει και δημιουργεί μέσα στην πάλη, εξασφαλίζει ξεχωριστή θέση για το έργο του» δήλωνε. Το έργο του είναι λαμπρή απόδειξη ότι η μεγάλη τέχνη είναι πάντα πολιτική είτε το επιδιώκει είτε δεν το επιδιώκει ο δημιουργός της.
Η μουσική του έσπασε τα σύνορα της χώρας, καθώς η γλώσσα της έχει την οικουμενικότητα από τα κοινά βάσανα, τις ελπίδες, τα οράματα που μοιράζονται όλοι οι λαοί, όλοι οι ταπεινοί της γης. Η παγκόσμια αναγνώριση της καλλιτεχνικής και κοινωνικής προσφοράς του επισφραγίστηκε με το βραβείο Λένιν για την ειρήνη. Και αύριο με τη δική του μουσική θα τραγουδήσουμε μαζί οι λαοί στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο, τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, παντού στη γη, το τραγούδι της ειρήνης.
Ορμητικός, εμπνευσμένος και φλεγόμενος από το πάθος της προσφοράς στο λαό, ο Θεοδωράκης κατόρθωσε να χωρέσει στο μεγαλειώδες έργο του όλο το έπος της λαϊκής πάλης του 20ου αιώνα στη χώρα μας. Άλλωστε, μέρος αυτού του έπους υπήρξε και ο ίδιος.
Στον Μίκη άρεσε να περπατά, να αναπνέει «στους μεγάλους δρόμους, κάτω απ’ τις αφίσες». Και εκεί η μουσική του θα συνεχίζει να ακούγεται, να εμπνέει, να παρακινεί, να διαπαιδαγωγεί. Με τη μουσική του Μίκη θα συνεχίζουμε να πορευόμαστε ώσπου… «να σημάνουν οι καμπάνες» της κοινωνικής απελευθέρωσης. Αλλά και όταν «τελειώσει ο πόλεμος» δεν θα τον ξεχάσουμε… Θα είναι μαζί μας και όταν «κοκκινίζουν τα όνειρα».
Ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, σε δήλωσή του σημειώνει: «Με τη ζωή του σημάδεψε ανεξίτηλα τις σημαντικότερες στιγμές της νεότερης ιστορίας μας. Ο μεγάλος αγωνιστής της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας, ο Μίκης Θεοδωράκης πέρασε στην αιωνιότητα.
Η Ελλάδα από σήμερα, είναι πραγματικά, φτωχότερη. Αποχαιρετά με σεβασμό και ευγνωμοσύνη έναν μουσικοσυνθέτη παγκοσμίου φήμης. Έναν καλλιτέχνη που κατάφερε να εκφράσει μέσα από τα μελοποιημένα έργα του, γενιές και γενιές Ελλήνων.
Ως Περιφέρεια Κρήτης, αποχαιρετούμε το δικό μας Μίκη, έναν σπουδαίο συντοπίτη μας. Τον ευχαριστούμε και τον τιμούμε για τη μεγάλη του προσφορά στην Πατρίδα, στις τέχνες και τον πολιτισμό. Με τη βεβαιότητα πως τα τραγούδια του θα παραμείνουν αιώνια παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές, εκφράζουμε θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Στο Μίκη της Ελλάδας, αιωνία η μνήμη «μέσα στις πασχαλιές εκεί ο Πρωτομάστορας μυρίζει την Ανάσταση».
Τα διεθνή ΜΜΕ για τον θάνατο του μουσικοσυνθέτη
Εκτενείς αναφορές στο θάνατο του σπουδαίου μας μουσικοσυνθέτη κάνουν τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά Μέσα του πλανήτη. Μεταξύ άλλων:
Το πρακτορείο Reuters δημοσίευσε την είδηση με τίτλο «’Ο Μίκης μας έφυγε’: Ο συνθέτης του Ζορμπά πέθανε σε ηλικία 96 ετών» και αναφέρεται εκτενώς στη μουσική σταδιοδρομία αλλά και την πολυτάραχη πολιτική του καριέρα.
Επισημαίνοντας το γεγονός ότι βρέθηκε στη Βουλή υποστηρίζοντας διαμετρικά αντίθετους πολιτικούς σχηματισμούς, αναφέρεται σε παλαιότερη δήλωσή του από συνέντευξή του στο πρακτορείο: «Δεν είμαι κομμουνιστής ούτε σοσιαλδημοκράτης ούτε κάτι άλλο. Είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος».
«Ο Μίκης Θεοδωράκης, Έλληνας συνθέτης και μαρξιστής επαναστάτης πέθανε στα 96 του», γράφουν οι New York Times σε εκτενές δημοσίευμά τους, το οποίο περιλαμβάνει αναλυτικό βιογραφικό του σπουδαίου καλλιτέχνη, σημειώνοντας ότι ο Θεοδωράκης «εξαπέλυσε έναν πόλεμο λέξεων και μουσικής κατά της στρατιωτικής χούντας που απαγόρευσε το έργο του και τον φυλάκισε στην επταετία 1967-1974».
Το Bloomberg αναφέρει: «Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο αγαπημένος Έλληνας συνθέτης του οποίου η συναρπαστική μουσική και ένας βίος πολιτικής ανυπακοής κέρδισαν την αναγνώριση στο εξωτερικό και ενέπνευσαν εκατομμύρια στο σπίτι, πέθανε την Πέμπτη. Ήταν 96 ετών».
Το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) μετέδωσε την είδηση του θανάτου του μεγάλου Έλληνα συνθέτη κάνοντας λόγο για έναν «αντιστασιακό, πολέμιο της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, ο οποίος έγινε γνωστός από την μουσική που συνέθεσε για ταινία ‘Ζορμπάς’, η οποία τραγουδήθηκε σε όλο τον κόσμο».
Η γερμανική Zeit αναφέρει: «Πέθανε ίσως το σπουδαιότερο κομμάτι της ελληνικής μουσικής. Λαϊκός ήρωας στην πατρίδα του, ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε κορυφαίος συνθέτης, μουσικός και πολιτικός, ενώ με την σύνθεση της ταινίας ‘Ζορμπάς’ απέκτησε διεθνή φήμη».
Το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa, έγραψε: «Έφυγε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης του «Ζορμπά» που δημιούργησε το συρτάκι. Ο πιο γνωστός Έλληνας συνθέτης κάθε εποχής, πέθανε σε ηλικία 96 ετών, μετά από μια μακρά ζωή, γεμάτη τιμές, πόνο, συνυφασμένη με ορισμένα από τα τραγικότερα γεγονότα του περασμένου αιώνα».
