Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Προϋπολογισμός του Δήμου Ρεθύμνης για το 2017, καταψηφίστηκε από τις αντιπολιτευτικές παρατάξεις που συνθέτουν το Δημοτικό Συμβούλιο. Αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη. Είχε άλλωστε προηγηθεί η εκκωφαντική απουσία θέσεων και προτάσεων από τις παρατάξεις της μειοψηφίας, κατά τη διάρκεια της σύνταξής του. Τώρα όμως που κατακάθισε ο κονιορτός και έσβησαν τα πυροτεχνήματα, ήρθε η ώρα, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους Ρεθεμνιώτες, να τους ενημερώσουμε για τον τρόπο σύνταξης ενός Δημοτικού Προϋπολογισμού, ο οποίος διέπεται από την κοινή λογική, την υπευθυνότητα, την αλήθεια και τη διαφάνεια. Με πίστη σε αυτές τις αρχές, επιχειρώ τούτη τη δημόσια τοποθέτησή μου.
Ας ξεκαθαριστεί εξαρχής, πως ο Προϋπολογισμός κάθε έτους είναι η αντανάκλαση του συνολικού έργου που παράχθηκε από το δημοτικό σύστημα (αιρετούς και υπαλλήλους) τη χρονιά που προηγήθηκε και η οποία θέτει τις βάσεις για τη χάραξη της πορείας και των στόχων του Δήμου για το επόμενο έτος. Επομένως, κάθε άξονας του Προϋπολογισμού αντικατοπτρίζει τη σύνθεση της αποδοτικότητας του δημοτικού συστήματος και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μια απλή παράθεση αριθμών σε κουτάκια «…απαθούς και απλής διαχείρισης της μιζέριας», όπως εσφαλμένως και χάριν εντυπωσιασμού ισχυρίζεται η αντιπολίτευση.
Ο προϋπολογισμός του Δήμου Ρεθύμνης ανέρχεται στα 54.094.102 ευρώ. Εξ αυτών μόνο τα 41.258.536 ευρώ είναι διαθέσιμα για την επιτέλεση των σκοπών του Δήμου. Η διαφορά προκύπτει από υποχρεωτικές εγγραφές, που είτε οφείλουμε να αποτυπώσουμε στον προϋπολογισμό μας, είτε είναι χρήματα που εισπράττουμε και αποδίδουμε στο Ελληνικό Δημόσιο. Βάση αυτών λοιπόν των χρημάτων θα πρέπει «να συμπληρώσουμε το πάζλ». Βασική προϋπόθεση για την ορθή υλοποίηση του είναι ο τρόπος που υπολογίζουμε τα έσοδα μας. Ο τεχνοκρατικός τρόπος που υιοθετούμε, μας διασφαλίζει ποσοστό ακρίβειας πάνω από 95% στην είσπραξή τους, συνθήκη που εγγυάται το ρεαλισμό και μας εξασφαλίζει τον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού, τη δυνατότητα υλοποίησης κάθε προϋπολογισμένης δαπάνης, αλλά και την ασφάλεια της μή δημιουργίας οφειλών του Δήμου σε τρίτους.
Από το παραπάνω ποσό, τα 24 εκ. ευρώ θα καλύψουν τις λειτουργικές ανάγκες τους Δήμου, είτε αυτές είναι ανελαστικές, όπως αμοιβές προσωπικού, ανταποδοτικές υπηρεσίες καθαριότητας, προνοιακά επιδόματα, δημόσια πίστη κ.τ.λ., είτε είναι ελαστικές, όπως αμοιβές – παροχές τρίτων, επιχορηγήσεις για την στήριξη των Νομικών Προσώπων για την κοινωνική πολιτική, προμήθειες κ.τ.λ. Για το 2017 επιλέξαμε τη μείωση των προϋπολογισμένων ελαστικών δαπανών, με σκοπό τα χρήματα που εξασφαλίσθηκαν να μεταφερθούν στο Τεχνικό πρόγραμμα, μιας και αρχή μας είναι τα χρήματα των δημοτών να επιστρέφουν στην κοινωνία.
Τα υπόλοιπα – περίπου 16 εκ. ευρώ – αφορούν στην υλοποίηση του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου για το επόμενο έτος, δηλαδή έργα, μελέτες, αποζημιώσεις, απαλλοτριώσεις και προμήθεια πάγιου εξοπλισμού, κυρίως σε βαριά μηχανήματα – οχήματα. Η φιλοσοφία μας και ο βασικός μας στόχος για το 2017, είναι η αναβάθμιση της ποιότητας της καθημερινότητας των Δημοτών, στην πόλη και στους οικισμούς. Δράσεις, που, δυστυχώς, ήταν περιορισμένες τα τελευταία χρόνια, μιας και όλη την ενέργεια της αποψιλωμένης από προσωπικό Τεχνικής Υπηρεσίας, την απορρόφησαν η υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ, που ο Δήμος Ρεθύμνης διεκδίκησε και εξασφάλισε στην τελευταία προγραμματική περίοδο.
Θα πρέπει επίσης να γίνει ξεκάθαρο, ότι τα 16 εκ. ευρώ, αφορούν στο ποσό που ψηφίσαμε κατά τη σύνταξη του Τεχνικού Προγράμματος τον Αύγουστο. Μέσα στο 2017 το ποσό θα αυξηθεί. Ήδη μέχρι σήμερα έχει αυξηθεί κατά 627.945 ευρώ, ποσό που θα εγγραφεί στον προϋπολογισμό κατά την πρώτη αναμόρφωσή του, δηλαδή στο πρώτο δίμηνο του 2017.
Θα ήταν άδικο για το Δήμο Ρεθύμνης να μην αναφερθεί ότι παρά τις δραματικές περικοπές που έχει υποστεί η κρατική χρηματοδότηση προς τους Δήμους, το 30% του προϋπολογισμού του αντιστοιχεί στο Τεχνικό του Πρόγραμμα, το οποίο, σημειωτέον, είναι αυξημένο κατά 50% σε σχέση με αυτό που είχε ψηφιστεί το 2016. Βεβαίως, χρειάζεται πολιτικό θάρρος για να παραδεχθεί κανείς και να αναφέρει μέσα στην αίθουσα του ΔΣ τις αντίστοιχες ποσοστιαίες σχέσεις των γειτονικών, διπλάσιων σε μέγεθος, Δήμων. Είναι ευκολότερο, άλλωστε, να τον χαρακτηρίσουν ως «αντιαναπτυξιακό», πράγμα απολύτως ανακριβές. Σίγουρα είναι θεμιτό να διαφωνούν οι δημοτικές παρατάξεις με τις αναπτυξιακές προτεραιότητες που θέτει ο Δήμος στο Τεχνικό Πρόγραμμα. Αθέμιτος όμως είναι ο μηδενισμός κάθε προσπάθειας, χάριν λαϊκισμού.
Θα ήθελα να κάνω ειδική αναφορά στα Δημοτικά Τέλη. Η αντιπολίτευση μας έψεξε για το γεγονός ότι επαιρόμαστε για τον κοινωνικά δίκαιο χαρακτήρα του προϋπολογισμού. Μας κατηγορούν δε, ότι δεν μειώσαμε τα δημοτικά τέλη. Βέβαια τον περασμένο Αύγουστο, κατά την διάρκεια της ψήφισής τους, μπορεί να μην τα ψήφισαν, συμφώνησαν όμως με την εισήγησή της Οικονομικής Υπηρεσίας για διατήρηση του ύψους τους, επειδή δεν καλύπτεται η σχέση εσόδων/δαπανών για την ανταποδοτικότητα των Δημοτικών Τελών. Καλό θα είναι όμως, πριν προτάξει κάποιος με ευκολία το «χάιδεμα αυτιών» απέναντι στη συνετή σκέψη, να σκεφθεί ότι παρά το γεγονός πως με απόφαση του ΥΠΕΣ δόθηκε υποχρεωτική παράταση – ανεξάρτητα με τις ανάγκες – των συμβάσεων των υπαλλήλων καθαριότητας για όλο το 2017 (γεγονός που φυσικά προσέφερε χαρά στον Δήμο, διότι 48 συμπολίτες μας διατηρούν την εργασία τους), παρά τις αυξήσεις στα καύσιμα, στον ΦΠΑ και στα τιμολόγια της ΔΕΗ (που όλα αυτά προκαλούν μια αύξηση στις δαπάνες καθαριότητας πάνω από 300.000 ευρώ), παρά το ότι προχωράμε στον εκσυγχρονισμό του στόλου καθαριότητας, δεν έγινε καμία αύξηση και για το 2017 στα δημοτικά τέλη και ο Δήμος αντεπεξέρχεται με αξιοπρέπεια σε όλες τις οικονομικές του υποχρεώσεις.
Εμείς είμαστε πραγματικά ικανοποιημένοι, διότι η πολιτική μας απόφαση, της οποίας μόνοι σηκώσαμε το βάρος, για τη δικαιότερη κατανομή των βαρών, μέσω των ανταποδοτικών τελών, σιγά-σιγά παίρνει σάρκα και οστά. Ο στόχος μας για τη μείωση των δημοτικών τελών είναι πλέον πολύ κοντά στην επίτευξή του. Η μείωση αυτή ωστόσο θα πρέπει να προκύπτει με την ασφάλεια των απολογιστικών στοιχείων του 2016, έτος που ξεκίνησαν να υλοποιούνται οι επανέλεγχοι των επιφανειών για τα αδήλωτα τετραγωνικά, και όχι φυσικά από ανέξοδη πολιτική του να γίνουμε αρεστοί. Εξάλλου δεν λειτουργούμε, ούτε αποφασίζουμε με γνώμονα το τι θα πρέπει να «… θυμούνται οι ψηφοφόροι το 2019…»! Ήδη έχουν ολοκληρωθεί πάνω από 200 έλεγχοι μεγάλων, κατά κύριο λόγο, επιφανειών, είναι σε εξέλιξη άλλες 150 εκθέσεις ελέγχου και καθημερινά αυξάνονται. Σημειώνεται δε, ότι αυτοί οι έλεγχοι έχουν προσθέσει στις συνολικές επιφάνειες του Δήμου (βάσει των οποίων υπολογίζονται τα δημοτικά τέλη) πάνω από 230.000 τ.μ.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι ένας προϋπολογισμός δεν συντάσσεται, ούτε με ακοστολόγητες προτάσεις -οι οποίες, προκειμένου να μην δυσαρεστήσουν κανέναν, προτείνουν νέες επενδύσεις χωρίς να υποδεικνύουν ποιες άλλες, ήδη ενταγμένες, πρέπει να αφαιρεθούν- (ξεχνούν άραγε ότι τα χρήματα είναι συγκεκριμένα;) ούτε και με τις ιδεολογικά φορτισμένες προτάσεις, ευχολόγια και αφορισμούς, που στην πράξη είναι ανεφάρμοστες (όπως αποδείξαμε και στο πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο, παραθέτοντας δεδομένα προϋπολογισμών από Δήμους, της ίδιας ιδεολογικής αφετηρίας με αυτούς που τις εκφέρουν στο δικό μας Δ.Σ.).
Εμείς είμαστε διατεθειμένοι, έστω και τώρα, να συζητήσουμε με οποιονδήποτε καλόπιστο, τα δεδομένα του προϋπολογισμού. Με οποιονδήποτε καλόπιστο που διαθέτει ρεαλισμό, γνώση και αντικειμενική ματιά στα θέματα του Δήμου. Θα μπορούσαμε να περιμένουμε και τις ολοκληρωμένες προτάσεις των παρατάξεων της μειοψηφίας, έστω και καθυστερημένα. Άλλωστε, όπως έχει τονιστεί, ο προϋπολογισμός έχει ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Είναι δε, προσανατολισμένος στην προσπάθεια που κάνουμε να παραμένει ο Δήμος μας όρθιος και να επιβιώσει στη λαίλαπα των καιρών. Ευπρόσδεκτες όλες οι ιδέες και οι προτάσεις, επιθυμητή και επιβεβλημένη κάθε συμμετοχή σε αυτήν την προσπάθεια. Αυτός είναι, άλλωστε, ο θεσμικός ρόλος της αντιπολίτευσης: η συμμετοχή στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Κλείνοντας και λόγω των ημερών, θα ήθελα να ευχηθώ σε όλους τους συμπολίτες μας χρόνια πολλά, καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος με υγεία, σύμπνοια και περισσότερα χαμόγελα.
*Ο Στέλιος Σπανουδάκης είναι αντιδήμαρχος Οικονομικών Δήμου Ρεθύμνης
