Ο ρόλος του Ιωάννη Σωπασή (Κούβου) στην Αρκαδική Εθελοθυσία

 Νωρίς το πρωί έγινε επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο Πεσόντων Λιβαδίων, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγενίου και με τη συμμετοχή του ιερέα της Ενορίας Λιβαδίων πατήρ Ανδρέα Κόκκινου και ιερέων της ευρύτερης περιοχής.

 

Ακολούθησε παρέλαση προς το χώρο που βρίσκεται η προτομή του καπετάν Ιωάννη Σωπασή, με την συμμετοχή της Μπάντας του Ναυστάθμου Κρήτης, των μαθητών που φοιτούν στα σχολεία των Λιβαδίων και της Κράνας, καθώς και μελών του Λαογραφικού Ομίλου Λάζαρος και Μανόλης Χνάρης.

 

Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ομιλία για τη δράση του καπετάν Ιωάννη Σωπασή (Κούβου) και των συμπολεμιστών του, από τον συγγραφέα Δημήτρη Μουδατάκη.

 

Στο άγαλμα του Κούβου κατατέθηκαν στεφάνια από τους εκπροσώπους αρχών, φορέων και συλλόγων που έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση.

 

Ακολούθησε γεύμα με πλούσια παραδοσιακά εδέσματα στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού.

 

Μεταξύ άλλων, στην εκδήλωση στα Λιβάδια παραβρέθηκαν ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος, ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης Γ. Δεικτάκης, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μ. Λιονή, ο δήμαρχος Μυλοποτάμου, Δ. Κόκκινος, ο λιμενάρχης Ρεθύμνου Φ. Δασκαλάκης, εκπρόσωποι της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ρεθύμνου, της Πυροσβεστικής, του Στρατού, του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο περιφερειακός σύμβουλος Μ. Χνάρης, αντιδήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι Μυλοποτάμου και Ανωγείων, ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Λιβαδίων Γ. Βάμβουκας, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Απανταχού Λιβαδιωτών Γ. Κιαγιάς, ο πρόεδρος του Συλλόγου Λιβαδιωτών Ρεθύμνου Β. Συνολάκης και εκπρόσωποι συλλόγων της περιοχής.

 

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης σε δηλώσεις του ανέφερε: «Για μια ακόμη φορά σε αυτόν τον ευλογημένο από τον Θεό τόπο, στα Λιβάδια Μυλοποτάμου, τιμούμε τη μνήμη των ανθρώπων που έπεσαν για τη δική μας πνευματική ελευθερία. Τιμούμε τη μνήμη του μεγάλου καπετάν Ιωάννη Σωπασή, του Παπά Νικολή του Κρανιώτη και όλων των συνεργατών τους που έπεσαν είτε στην Αρκαδική Εθελοθυσία είτε λίγο πριν είτε λίγο μετά από αυτήν για να μπορούμε τώρα εμείς να ζούμε και να αναπνέουμε ελεύθερα.

 

Το μήνυμα αυτών των μνημοσύνων είναι να γεμίζουμε ελπίδα, πίστη, όχι μελαγχολία».

 

Ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δήλωσε: «Στα Λιβάδια, στο χωριό της καταγωγής μου, τιμούμε τους πεσόντες των αγώνων αλλά και τον πρωτεργάτη αυτής της μεγάλης αντίστασης, των Ιωάννη Σωπασή ή Κούβο. Με αυτές τις εκδηλώσεις τιμούμε τους αγωνιστές, οι οποίοι με το αίμα τους παρέδωσαν σε εμάς ελεύθερη την πατρίδα. Ο λαός πρέπει να αναγνωρίζει και να τιμά το αίμα των αγωνιστών εκείνης της περιοχής. Βρεθήκαμε, λοιπόν, στα Λιβάδια για να τιμήσουμε και να ευχαριστήσουμε την οικογένεια των Σωπασήδων που κάθε χρόνο διοργανώνουν αυτή την εκδήλωση για να τιμήσουν τον πρόγονό τους».

 

Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου ανέφερε: «Οι εκδηλώσεις αυτές είναι σπουδαίες για τα Λιβάδια, για το Ρέθυμνο, για την Κρήτη, για την Ελλάδα. Τιμούμε τον καπετάν Ιωάννη Σωπασή, ο οποίος με την ομάδα του, είχαν καθοριστικό ρόλο στην εθελοθυσία του Αρκαδίου.

 

 

Πράξεις σαν του καπετάν Ιωάννη Σωπασή, ο οποίος θυσιάστηκε μαζί με την ομάδα του και τους υπόλοιπους Κρητικούς στο Αρκάδι για την ελευθερία του λαού μας από τους Τούρκους, είναι σημαντικό ο κόσμος να τις θυμάται και να τις τιμά. Χρόνια Πολλά και εύχομαι η εθελοθυσία των ανθρώπων αυτών να γίνουν και σε μας παράδειγμα για το πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε σήμερα και στο μέλλον».

 

Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Λιβαδίων, στο σύντομο χαιρετισμό του επεσήμανε: «Είναι τιμή μας και χαρά μας που βρίσκεστε στα Λιβάδια για να αποδώσουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής στους ήρωες του Αρκαδίου. Ο Ιωάννης Σωπασής ή Κούβος και η ομάδα του έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην εθελοθυσία και αυτό μας γεμίζει με υπερηφάνεια. Είναι χρέος μας να τιμούμε και να θυμόμαστε τους ήρωες αυτούς, που έδωσαν τη ζωή τους για να ζούμε σήμερα εμείς ελεύθεροι».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης-Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων που κορυφώνονται σήμερα για την 147η επέτειο του ολοκαυτώματος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου.

 

Ο Ιωάννης Σωπασής ή Κούβος γεννήθηκε στα Λιβάδια το 1830 και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες ενάντια στους Τούρκους. Μαζί με μια ομάδα 45 ατόμων από τα Λιβάδια, την Κράνα και τα Ζωνιανά πήγαν, μαζί με άλλους οπλαρχηγούς, στο Αρκάδι για να το υπερασπιστούν από τους Τούρκους.

 

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας και όταν τα πράγματα είχαν δυσκολέψει για τους Έλληνες, πάρθηκε απόφαση να προσπαθήσουν να διασπάσουν τον κλοιό τρεις απεσταλμένοι και να ζητήσουν εξωτερική βοήθεια. Ήταν ο Παπά-Κρανιώτης από το Αμάρι, ο Ιωάννης Σωπασής ή Κούβος από το Μυλοπόταμο και ο Αδάμ Παπαδάκης από το Ρέθυμνο.

 

Δύο από αυτούς ο Κούβος και ο Παπαδάκης ξαναγύρισαν και κατόρθωσαν να ξαναμπούν στο Αρκάδι, ενώ ήξεραν ότι πήγαιναν σε βέβαιο θάνατο. Ο τρίτος, ο Παπά-Κρανιώτης δεν πρόλαβε, καθώς μέχρι να επιστρέψει είχε γίνει η καταστροφή.

 

Ο Ιωάννης Σωπασής ή Κούβος την ημέρα που έγινε η άλωση αιχμαλωτίσθηκε και θανατώθηκε από τους Τούρκους. Λέγεται ότι είχε μαρτυρικό θάνατο. Στο χωριό Μέση κοντά στο Αρκάδι, αφού τον ακρωτηρίασαν, τον έκαψαν σε μια κουφάλα ελιάς. Προτομή του υπάρχει στα χωριά Λιβάδια και Μέση.