Ο καπετάν Γιώργης Τζίτζικας, μια εμβληματική μορφή της αντίστασης, των κοινωνικών αγώνων, της μεταλαμπάδευσης του πατριωτισμού στην ομογένεια, ο αδιάψευστος μάρτυρας της σύγχρονης ιστορίας πέρασε στην Αθανασία σε ηλικία 102 χρόνων.
Ο Γεώργιος Αριστείδη Τζίτζικας από το Άνω Μέρος γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1918.
Στρατεύτηκε στις 4 Απριλίου 1939 και υπηρέτησε στα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα με την ειδικότητα του σκοπευτή αντιαεροπορικών πυροβόλων.
Μετά την κατάρρευση του μετώπου (10 Απριλίου 1941) επέστρεψε στην Κρήτη, έλαβε μέρος και διέπρεψε στη Μάχη, στην περιφέρεια της Ρεθύμνης.
Αργότερα εντάχθηκε στην Αντίσταση -Ομάδα Πετρακογιώργη- και έδρασε στις περιοχές, Αμαρίου, Κέδρους, Ψηλορείτη, και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσαράς.
Έλαβε μέρος στη μάχη στο Τραχήλι (15 Αυγούστου 1943), στο σαμποτάζ στο γερμανικό φυλάκιο στα Ξεροκάμπια (22/23 Ιουλίου 1943), στη μάχη στη Μαδαρή (14 Αυγούστου 1944). Επίσης συνόδευσε Γερμανούς και Ιταλούς αιχμαλώτους στη Μέση Ανατολή.
Το 1946 συνόδευσε στην Ήπειρο τον Εμμανουήλ Παπαδογιάννη, ο οποίος είχε διοριστεί εκεί ως Γενικός Διοικητής.
Στις 16 Δεκεμβρίου 1946 επιβιβάστηκε στο πλοίο «The city of Athens» με προορισμό την Αμερική, όπου έκτοτε ζει.
Εξελέγη δύο φορές (1992, 1994) πρόεδρος της Παγκρητικής Ενώσεως Αμερικής.
Άπειρες είναι οι Απονομές – Διακρίσεις που έχει λάβει ως τώρα.
Το 1959 του απενεμήθη το Αναμνηστικόν Μετάλλιον Εθνικής Αντιστάσεως 1941-1945 και το 2009 το Αναμνηστικό Μετάλλιο Εκστρατειών 1940-1941.
Το 2000 τιμήθηκε με το Οφφίκιον του Άρχοντος Δεπουτάτου από το Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως και του απονεμήθηκε ο Σταυρός του Αποστόλου Ανδρέα.
Επίσης έχει τιμηθεί με τον Τίμιο Σταυρό του Αποστόλου των Εθνών Παύλου από τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης.
Το 2011 η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών εξέδωσε τα απομνημονεύματά του με τίτλο «Ελευθερία και Δόξα Απομνημονεύματα 1939 – 1945».
Είναι πολλά αυτά που μας έχει καταθέσει ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος, που ευτύχησα να συνεργαστώ μαζί του μέσω του τότε δημάρχου Συβρίτου Μιχάλη Πετρακάκη, όταν συνεχίζαμε την έρευνα για τα Ολοκαυτώματα στο πλαίσιο που είχε καθορίσει ο Σπύρος Μαρνιέρος.
Ο καπετάν Τζίτζικας μου μίλησε για την Αντίσταση, για το κάψιμο του Άνω Μέρους, για τη μοιραία απόφαση Πάτρικ Λη Φέρμορ και Μος να απαγάγουν το στρατηγό Κράιπε και για πολλά ακόμα θέματα έτσι ώστε η περίφημη συνέντευξη που μου παραχώρησε στη δεκαετία του 90 να αποτελεί μια σπουδαία πηγή για τα θέματα που με απασχολούν στις έρευνές μου.
Ο πόλεμος τον βρήκε στο μετερίζι
Ο πόλεμος βρήκε το Γιώργη Τζίτζικα στον τομέα Ξάνθης που υπηρετούσε από το 1939, στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Με την κατάρρευση του μετώπου, στις 6 Απριλίου 1941, πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Γερμανούς και κλείστηκε με πολλούς άλλους στρατιώτες σ’ ένα παλιό από τουρκοκρατίας στρατόπεδο στην Καβάλα, στη θέση Καρά-Ορμάν.
Οι συνθήκες από την πρώτη στιγμή ήταν άθλιες. Οι αιχμάλωτοι έμεναν χωρίς ψωμί και νερό.
Ο Τζίτζικας ανυπόταχτη φύση δεν αφέθηκε στη μοίρα του. Κατάφερε να πείσει δυο ακόμα ψυχωμένους συστρατιώτες του, τον Μανόλη Xωνιανάκη από το Μελιδόνι και τον Γιώργη Σκουλά από τα Ανώγεια, και πηδώντας από τα μπεντένια κατάφεραν να διαφύγουν.
Πιάστηκαν και πάλι αιχμάλωτοι, ενώ περνούσαν το Στρυμώνα. Και πάλι κατάφερε ο Τζίτζικας να δραπετεύσει. Βρέθηκε στο Άγιον Όρος όπου οι καλόγεροι κατάφεραν να τον φυγαδεύουν μαζί με πολλούς άλλους στρατιώτες να φθάσει στην Αττική με ένα καΐκι το «Άγιος Νικόλαος».
Στο Πόρτο Ράφτη στάθηκε τυχερός γιατί πέτυχε τον Αγγλικό στόλο που είχε βγει να περισυλλέξει υπολείμματα του στρατού του. Βρήκε μια γωνιά σε ένα από τα τρία πλοία της αποστολής και στις 28 Απριλίου 1941 έφθανε στο λιμάνι της Σούδας.
Η μεγάλη του χαρά ήταν ότι φορούσε ακόμα το χακί που αρνήθηκε πεισματικά να βγάλει για να μην περάσει όλες τις ταλαιπωρίες που συνάντησε. Είχε ακούσει από τους ηλικιωμένους στην Ξάνθη ότι οι Γερμανοί δεν πειράζουν τους πολίτες. Θα μπορούσε λοιπόν να φορέσει πολιτικά και να αποφύγει κινδύνους αιχμαλωσίας.
Εκείνος όμως ήθελε να αποκτήσει ξανά την πολιτική του περιβολή, στο στρατόπεδό του στη Σοχώρα, εκεί που ντύθηκε το τιμημένο χακί. Η εμμονή του αυτή δείχνει και τον άκρατο πατριωτισμό του.
Παρουσιάστηκε αμέσως σε ότι στρατό υπήρχε στο Ρέθυμνο και υπηρέτησε ως αγγελιαφόρος του συνταγματάρχη Χρήστου Τζιφάκη.
Και μια ανδραγαθία στη Μάχη της Κρήτης
Στη Μάχη της Κρήτης είχε την ευκαιρία να πολεμήσει όπως το επιδίωξε στα μεγάλα κέντρα των επιχειρήσεων στα Περιβόλια και συγκεκριμένα στου Κόρακα την Καμάρα, στον Άγιο Γιώργη στα Καστελλάκια.
Κάποια στιγμή, ενώ προχωρούσε με ένα χωριανό του χωροφύλακα τον Αντώνη Κατσαντώνη, που κρατούσε ένα ταχυβόλο της Αστυνομίας πόλεων άρχισε να τους πολυβολεί ένα αεροπλάνο. Ο Τζίτζικας που είχε ειδική εκπαίδευση από τη θητεία του στην Ξάνθη ως σκοπευτής αεροπορικής αμύνης στα πολυβόλα δεν άντεξε για πολύ να νοιώθε πάνω του το εχθρικό αεροπλάνο και κόβει βόλτες.
Ζήτησε λοιπόν το όπλο από τον Κατσαντώνη για να το ρίξει. Εκείνος δίστασε γιατί είχε μόλις δυο δεσμίδες σφαίρες.
– Και μια μου είναι αρκετή απάντησε ο Τζίτζικας και πραγματικά κατάφερε να ρίξει το αεροπλάνο.
Στη δεύτερη τρίτη στροφή που έκανε ο πιλότος δέχτηκε τα πυρά του Τζίτζικα που κατάφερε να ρίξει το αεροπλάνο, στη θέση Ασπρουλιάνος.
Ο αξέχαστος Μάρκος Πολιουδάκης μας είχε μιλήσει για το ανδραγάθημα αυτό. Μάλιστα ο ίδιος είχε εντοπίσει τα υπολείμματα του αεροπλάνου, αλλά ήταν αδύνατο να ανασυρθούν λόγω του δύσβατου της περιοχής που είχε καταπέσει.
Και με αφορμή αυτό είχε πειστεί τότε ο Γιώργης Τζίτζικας να μιλήσει για πρώτη φορά, σε ένα από τα ταξίδια του και μάλιστα στην επέτειο των 50 χρόνων από τη θρυλική μάχη, καθώς το συναίσθημα είχε φορτιστεί περισσότερο με την ατμόσφαιρα που δημιουργούσε η παρουσία τόσων βετεράνων.
Ο Αντώνης Κατσαντώνης σκοτώθηκε εκείνη τη μέρα στον Άη Γιώργη που γινόταν οι πιο φονικές μάχες. Το όπλο του βρέθηκε αργότερα στα χέρια ενός Λευτέρη Αλεξάκη από την Πατσό που το τίμησε και σε σημαντικές μάχες που δόθηκαν στην διάρκεια της Αντίστασης αλλά σκοτώθηκε στον Εμφύλιο.
Αυτό το όπλο είναι και η μόνιμη έγνοια πια του Τζίτζικα.
Σε μια συνέντευξη που έδωσε στον ακούραστο ερευνητή Στέλιο Παττακό, τον γνωστό Πατακοστελή ο αιωνόβιος από σήμερα βετεράνος χρέωσε τον τηλεοπτικό παραγωγό να βρει το όπλο, αφού έχει άμεση σχέση με την Πατσό και να το παραδώσει στο Πολεμικό Μουσείο Καλοκαιρινού στο Ηράκλειο, όπου έχει παραδώσει και όλο του τον οπλισμό.
Είναι σίγουρο πως ο Παττακοστελής με τη γνωστή ευαισθησία που τον διακρίνει στα εθνικά θέματα δεν θα μείνει αδιάφορος.
Ένας Νέστορας του Αγώνα
Μετά την Μάχη της Κρήτης ο Τζίτζικας χωρίς να πάρει ανάσα εντάχθηκε ενεργά στην Αντίσταση, όπου και πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες.
Όσες φορές κι αν μιλήσαμε με τον καπετάν Γιώργη, πάντα κάνοντας αναφορά στα Ολοκαυτώματά μας μιλούσε για την ανόητη απόφαση της αρπαγής του Κράιπε. Μιας παράτολμης απόφασης που δεν πρόσφερε τίποτα στον αγώνα, καθώς το χιτλερικό τέρας ψυχομαχούσε ήδη. Θα μπορούσε έτσι να γλιτώσει το Αμάρι από τις φρικτές εκατόμβες που έκλεισαν τόσα σπίτια και βύθισαν οικογένειες στο πένθος για πάντα.
Ας είναι αιωνία η μνήμη του τελευταίου των ηρώων μιας θρυλικής εποχής που έκανε την ανθρωπότητα να υποκλιθεί στο μεγαλείο της Κρήτης.
