Μετά από πολύ χαμένο χρόνο, μετά από πολλές ψευδαισθήσεις και ψέματα, μετά από τεράστιο κόστος για τη χώρα και τους πολίτες της, φαίνεται ότι την Τετάρτη το βράδυ έκλεισε το θέμα του στρατηγικού προσανατολισμού της χώρας. Η διακομματική ψήφος των 229 βουλευτών δηλώνει πως ο ορθός δρόμος της χώρας είναι μόνο μέσα από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωσή της. Με όσους μειοψήφησαν θα ασχοληθώ στο τέλος του κειμένου.
Μπροστά μας έχουμε ίσως την τελευταία ευκαιρία δημιουργίας ενός κανονικού, δυτικού τύπου κράτους. Μέσα από μια πολύ σκληρή συμφωνία. Μέσα από ένα πρόγραμμα που ήρθε τόσο βαρύ, γιατί κάποιοι νόμιζαν ότι έχουν τη Θεωρία. Και γιατί κάποιοι τους πίστεψαν αυτούς.
Όμως σήμερα είμαστε στο σημείο μηδέν. Γίνεται πολλή συζήτηση για το αν το νέο μνημόνιο είναι εφικτό να ολοκληρωθεί. Πολλή κουβέντα για το αν είναι η σωστή συνταγή. Όμως νομίζω ότι η ορθή ερώτηση είναι αν τα όσα προβλέπονται μέσα στη νέα συμφωνία είναι ο απόλυτος οδικός χάρτης για τη χώρα. Αν αρκούν μόνο αυτά για να γίνει η χώρα δυτικού τύπου. Και στο συγκεκριμένο ερώτημα η προσωπική μου άποψη είναι ότι όσα προβλέπονται σε αυτό το σκληρά δημοσιονομικό και δευτερευόντως μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, δεν είναι αρκετά για να αλλάξει η χώρα.
Το νέο, το τρίτο πλέον Μνημόνιο διάσωσης της οικονομίας, δεν αρκεί. Πρέπει να πάμε πέρα από το μνημόνιο. Και αφού κάνουμε τη σωστή πλέον διάγνωση, να προχωρήσουμε και στην κατάλληλη θεραπεία. Και η διάγνωση αναγνωρίζει την πραγματική ασθένεια γύρω μας. Εκεί είναι το πραγματικό πρόβλημα της χώρας. Το μοντέλο που επιλέχθηκε για αυτήν, είναι η πραγματική ασθένεια.
Γιατί αν κάτι οφείλει πλέον να γίνει αντιληπτό από όλους, είναι ότι το προηγούμενο μοντέλο λειτουργίας της χώρας, χρεοκόπησε. Απέτυχε τελικά. Και είναι το μοντέλο που σχεδιάστηκε κατά τη Μεταπολίτευση. Με αυτή την έννοια, έτσι πρέπει να τελειώσει και η ίδια η Μεταπολίτευση. Μέσω της αλλαγής του μοντέλου, των νοοτροπιών και των αντιλήψεων που χτίστηκαν μέσα σε αυτή.
Η ευρύτατη πολιτική συμφωνία που έγινε στη Βουλή προχθές, μπορεί να γίνει ο καίριος βασικός καταλύτης των κολοσσιαίων προσπαθειών, που απαιτούνται για τις πραγματικές αλλαγές που χρειάζονται. Γιατί οι αλλαγές πρέπει να προχωρήσουν πέρα από τον ΦΠΑ και την καταβολή του ΕΝΦΙΑ. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι το χρέος. Το πρόβλημα είναι οι νοοτροπίες, οι αντιλήψεις.
Αν δεν κατανοήσουμε ως κοινωνία ότι απαιτούνται νέες θεωρήσεις τρόπου λειτουργίας, αν τελικά δεν αλλάξουμε νοοτροπίες με τις οποίες αντιμετωπίζουμε τη καθημερινότητά μας, τότε όχι μόνο θα έχουμε αποτύχει στην εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, αλλά θα έχουμε βουτήξει ακόμα περισσότερο στην κινούμενη άμμο του ίδιου μας του εαυτού.
Και είναι ευκαιρία, όλα αυτά να τεθούν τώρα. Από όλους. Από όλα τα κόμματα, αλλά κυρίως από κάθε πολίτη. Και να αποφασίσουμε πραγματικά ότι αν θέλουμε αυτή τη χώρα να την κάνουμε πραγματικά ευρωπαϊκή, αν θέλουμε να αλλάξουμε ταχύτητα μέσα στο ευρωπεριβάλλον, τότε μόνο με αλλαγή νοοτροπιών θα γίνει αυτό.
Πρέπει να εκμεταλλευτούμε μια γενιά ανθρώπων που τώρα στέκονται απέξω από το παραγωγικό παιχνίδι. Να ρωτήσουμε αυτούς που θα διαχειριστούν το μέλλον της χώρας πώς θέλουν να το διαμορφώσουν. Αυτοί θα πρέπει να μιλήσουν. Σε διακομματικό επίπεδο. Σε εθνικό επίπεδο. Αφήνοντας πίσω μικροκομματικές διαφορές. Να συναντηθούμε στις μεγάλες τομές που απαιτούνται και να αφήσουμε πίσω τις μικρές χαρακιές που μας χωρίζουν. Να τολμήσουμε πραγματικές αλλαγές που θα λειτουργήσουν προωθητικά για τη χώρα.
Κάναμε την Πρώτη Μεγάλη Συμφωνία. Επιλέξαμε την Ευρώπη. Ας προχωρήσουμε συντεταγμένα και στη Δεύτερη Μεγάλη Συμφωνία. Ας αναγνωρίσουμε την ανάγκη Νέων Νοοτροπιών και Αντιλήψεων. Ανεξάρτητα από τον πολιτικό χώρο που μπορεί να προέρχονται όσοι συζητούν. Γιατί το σημαντικό δεν είναι από πού προέρχεσαι, αλλά τι πραγματικά πρεσβεύεις.
Αν δεν προχωρήσουμε πέρα από το μνημόνιο, στην αλλαγή των νοοτροπιών και των αντιλήψεων, τότε όχι μόνο όλα θα αποτύχουν, αλλά θα δίνουμε συνεχώς τροφή και στο απέναντι μπλοκ. Σε όσους δηλαδή πλέον ανοιχτά -και με κοινοβουλευτική μειοψηφία πλέον- δηλώνουν ότι επιθυμούν την επιστροφή στο εθνικό μας νόμισμα. Μια επιστροφή όμως, η οποία πρόκειται να αποτελέσει τον εθνικό μας όλεθρο στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που βρισκόμαστε.
Νέες Νοοτροπίες και Αντιλήψεις απαιτούνται. Βαθιές και ειλικρινείς τομές. Η τελευταία μας ευκαιρία.
*Ο Γιάννης Λίτινας είναι πολιτικός μηχανικός
