Η δυνατότητα έκφρασης δημόσιου λόγου και η καλλιέργεια της επιχειρηματολογίας βρίσκονται στο επίκεντρο των πρώτων παγκρήτιων μαθητικών αγώνων ρητορικής τέχνης, που πραγματοποιούνται φέτος στο Ρέθυμνο.
Οι αγώνες ξεκίνησαν χθες το πρωί σε προκριματικό επίπεδο, στην πανεπιστημιούπολη του Γάλλου και θα ολοκληρωθούν σήμερα με την απονομή των βραβείων στους μαθητές, που θα γίνει στο Σπίτι του Πολιτισμού.
Η εδραίωση της ρητορικής παιδείας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί ακόμα ένα στόχο της συγκεκριμένης δράσης, που πραγματοποιείται από το τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, την Περιφερειακή Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης, το Δίκτυο συνεργαζόμενων φορέων και σχολείων «Η ρητορική στο σχολείο», την Ελληνική Ένωση για την Προώθηση της Ρητορικής στην Εκπαίδευση και τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Ν. Ρεθύμνου.
Συνολικά 115 μαθητές από 27 σχολεία και των τεσσάρων περιφερειακών ενοτήτων της Κρήτης έχουν δηλώσει συμμετοχή. Οι κατηγορίες στις οποίες διαγωνίζονται είναι η εκφραστική-νοηματική ανάγνωση, ο αυθόρμητος λόγος, ο προτρεπτικός λόγος και ο Διττός Λόγος. Χθες στα διδακτήρια της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης έγινε η προκριματική φάση των ατομικών αγωνισμάτων και ο Α’ προκριματικός γύρος των Διττών Λόγων του Λυκείου ενώ σήμερα θα πραγματοποιηθούν οι προκριματικοί γύροι των Διττών Λόγων Λυκείου και Γυμνασίου καθώς και οι τελικοί αγώνες όλων των αγωνισμάτων στο Α’ Λύκειο Ρεθύμνου και στο Σπίτι του Πολιτισμού.
Σύμφωνα με τη σχολική σύμβουλο του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν. Ρεθύμνου κ. Αγγελική Καψάσκη οι πρώτοι παγκρήτιοι μαθητικοί αγώνες ρητορικής τέχνης είναι αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που είχε ξεκινήσει από πέρυσι, αλλά φέτος πραγματοποιήθηκε σε ένα πιο επίσημο πλαίσιο με τη συμβολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και των τοπικών φορέων του Ρεθύμνου.
«Είχαμε ξεκινήσει από πέρυσι μια προσπάθεια μέσω ενός δικτύου να κάνουμε τέτοιες συναντήσεις ρητορικής τέχνης για τους μαθητές. Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που γίνεται κάτι πιο επίσημο σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Κρήτη, ενώ υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή και από τους τέσσερις νομούς. Έχουμε φτάσει τους 115 μαθητές σε μια δύσκολη περίοδο για την εκπαίδευση. Είναι σημαντικό ότι αυτό έγινε σε συνεργασία με τους συναδέλφους σχολικούς συμβούλους από το Ηράκλειο και χωρίς αυτή τη συνεργασία δε θα είχαμε καταφέρει να κινητοποιήσουμε τόσα σχολεία από όλη την Κρήτη. Ευχαριστούμε πολύ το ΚΤΕΛ Ηρακλείου και Ρεθύμνου για τη βοήθεια που μας έδωσαν στη μεταφορά των μαθητών και των καθηγητών, αλλά και τον Δήμο και την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου για τη στήριξή τους στη διοργάνωση αυτή», αναφέρει για τη διοργάνωση η κ. Καψάσκη.
«Οι μαθητές αποκτούν αυτοπεποίθηση και μαθαίνουν να εκφράζονται ελεύθερα»
Όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές, η ρητορική τέχνη κατείχε εξέχουσα θέση στην εκπαίδευση της αρχαιότητας και εξακολουθεί να αποτελεί θεμέλιο λίθο της εκπαίδευσης σε μεγάλο μέρος του σύγχρονου κόσμου. Η δυνατότητα άρθρωσης επιχειρηματολογίας συνιστά απαραίτητο εφόδιο κάθε πολίτη, καθώς καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την πολύπλευρη ανάλυση σύνθετων ζητημάτων.
Παράλληλα τονίζουν ότι η ρητορική εκπαίδευση αποτελεί συνάσκηση σημαντικών γνωσιακών και εκφραστικών δεξιοτήτων, όπως η σαφήνεια και η καλλιέπεια, ενώ ενισχύει την αυτοπεποίθηση των μαθητών μέσω της έκθεσής τους σε μεγάλα ακροατήρια.
«Σε πρώτη φάση σημασία έχει η συμμετοχή των παιδιών και νομίζω ότι αυτό που μας ενδιαφέρει είναι αυτή η δραστηριότητα να προσελκύσει και άλλα παιδιά για το μέλλον», σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Δήμος Σπαθάρας, ο οποίος προσθέτει σχετικά με τα οφέλη τέτοιων διαδικασιών για τους μαθητές: «Οι αγώνες αυτοί σηματοδοτούν το τέλος μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία λαμβάνει χώρα καθ’ όλη τη σχολική χρονιά. Ο διαγωνισμός πραγματοποιείται ως μέρος της ευρύτερης καλλιέργειας των μαθητών ή των φοιτητών στη δυνατότητα να επιχειρηματολογούν, να αναλύουν το λόγο και να εκφράζονται δημόσια μπροστά σε ακροατήρια. Τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση μέσα από τη διαδικασία αυτή, ενώ μπορούν να εκφράζονται εύληπτα και πειστικά, καθώς και να αντιλαμβάνονται τις περιπτώσεις των ψευδών επιχειρημάτων».
Από την πλευρά της η κ. Βάλια Λουτριανάκη, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του διαγωνισμού, αναφερόμενη στις δυνατότητες που δίνονται στους μαθητές μέσω της εκπαίδευσης που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, αλλά και στο πλαίσιο του συγκεκριμένου διαγωνισμού, συμπλήρωσε:
«Συναντήσεις όπως η σημερινή επιτρέπουν σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου να αξιοποιήσουν τη δύναμη του λόγου και να αναπτύξουν τις απόψεις και το λόγο τους με αποτελεσματικό τρόπο σε πολύ λίγο χρόνο. Σε αυτό το πλαίσιο ασκούνται όλη τη χρονιά σε τεχνικές αποτελεσματικής επικοινωνίας όσο και σε τεχνικές παραγωγής ιδεών και επιχειρηματολογίας και γενικότερα ασχολούνται με την τέχνη του λόγου, την αισθητική και τη δύναμή του. Οι αγώνες αυτοί πραγματοποιούνται ως τελική έκφανση της ρητορικής τους εκπαίδευσης στο σχολείο».
Από πλευράς των σχολικών συμβούλων του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν. Ηρακλείου σημειώνεται ότι μέσω αυτού του διαγωνισμού οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να επικοινωνήσουν, να αποδώσουν τη σκέψη τους βάσει ενός συγκεκριμένου πλάνου εργασίας που έχουν μέσα στο μυαλό τους, όπως και να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του ευγενούς ανταγωνισμού και της άμιλλας.
«Είμαστε εδώ για τους πρώτους παγκρήτιους σχολικούς αγώνες ρητορικής τέχνης, οι οποίοι ήταν μια ευκαιρία για τα παιδιά να επικοινωνήσουν και να ασκηθούν στον διάλογο που προάγει τη δημοκρατία και τον πολιτισμό. Με τέτοιους τρόπους προσπαθούμε να υποστηρίξουμε αυτούς τους αγώνες και να καλλιεργήσουμε στα παιδιά το ιδεώδες του συναγωνισμού της άμιλλας, της έμφασης στο ταξίδι και όχι του ανταγωνισμού», ανέφερε η κ. Λιάνα Καλοκύρη, ενώ ο κ. Γιώργος Κορναράκης συμπλήρωσε: «Η δραστηριότητα αυτή στοχεύει στην αποτύπωση των ικανοτήτων των μαθητών όσον αφορά τη δόμηση του λόγου, των επιχειρημάτων τους, την εκφραστική τους ικανότητα στις ιδέες και στα κείμενα. Δεν ξέρω αν οι μαθητές είναι ακόμα ικανοί να διακρίνουν τα ψευδοεπιχειρήματα από τα πραγματικά επιχειρήματα, ωστόσο μπαίνουν έτσι σε μια διαδικασία στο να μπορούν να επιχειρηματολογήσουν βάσει ενός πλάνου εργασίας που έχουν σχηματίσει μέσα στο μυαλό τους».
