Η ποιότητα μιας μεταρρύθμισης φαίνεται από την αντοχή της, στο χρόνο. Ο νόμος Διαμαντοπούλου – Αρβανιτόπουλου – Γεωργιάδη για τα Πανεπιστήμια έχει τεθεί εδώ και καιρό πλήρως σε εφαρμογή, με συμμετοχή των δυνάμεων της αριστεράς τόσο στα εκλεκτορικά σώματα όσο και στα εκλεγμένα όργανα, και έχουν εντοπιστεί, πια, τα όποια θετικά αλλά και τα πολλά προβλήματα και αδυναμίες. Τα Συμβούλια Ιδρύματος δεν προσφέρουν ουσιαστικά τίποτα, έχουμε επιστροφή στη παντοδυναμία των Καθηγητών, ιδιαίτερα της ανωτάτης βαθμίδας, άμεση εφαρμογή των επιταγών της «Μπολόνια», απουσία προσωπικού και φοιτητών από τα όργανα διοίκησης κ.λπ. Ο νόμος αποτελεί, ουσιαστικά, μια αντιμεταρρύθμιση για τα Πανεπιστήμια, που συνδυάστηκε με δραστική περικοπή των δημόσιων δαπανών για τα Πανεπιστήμια, με πιθανό στόχο την έμμεση ιδιωτικοποίησή τους, μέσω των κολλεγίων.
Τα Πανεπιστήμια έχουν ανάγκη από ένα νέο, λιτό αλλά πλήρες, ρυθμιστικό νόμο, ανάλογο, τουλάχιστον, της μεταρρύθμισης του καινοτόμου για την εποχή του, «νόμου πλαισίου» του 1982. Χρειάζεται να ενισχυθεί πραγματικά η αυτοτέλεια των ιδρυμάτων, να δημιουργηθούν εσωτερικές δικλείδες αυτοελέγχου και διαφάνειας, να ρυθμιστούν ενιαία θέματα ερευνητικών κέντρων, Πανεπιστήμιων και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων με βάση τις ανάγκες της χώρας, να ρυθμίζει με σαφήνεια θέματα αποκλειστικής ή μη απασχόλησης των Καθηγητών, να περιορίζει τις δυνατότητες αυθαιρεσίας των Καθηγητών της πρώτης βαθμίδας, να ρυθμίζει με διαφάνεια θέματα προσλήψεων και εξέλιξης του Διδακτικού Προσωπικού κ.λπ. Χρειάζεται επίσης το νέο θεσμικό πλαίσιο, τουλάχιστον, να προσαρμοστεί στα σημερινά πραγματικά δεδομένα στα Πανεπιστήμια σε θέματα όπως:
• Τα μαθήματα, προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, ειδικά διδάσκονται από ομάδα διδασκόντων, στην οποία συμμετέχουν Ειδικό ή Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό και μεταπτυχιακοί φοιτητές και
• Οργάνωση και ρύθμιση θεμάτων μεταπτυχιακών Σπουδών, χωρίς δίδακτρα, στο θεσμικό πλαίσιο αυτών που ισχύουν στο εξωτερικό (MSc, MPhil, PhD, Post doc),
• Ρύθμιση θεμάτων έρευνας εντός των Πανεπιστήμιων με βάση τις ανάγκες της χώρας, τη διασύνδεση Πανεπιστημίων – αγοράς κ.λπ.,
• Ενιαία ρύθμιση θεμάτων του υπόλοιπου διδακτικού προσωπικού, πλην Καθηγητών, με απάλειψη φαινομένων «διαίρει και βασίλευε»,
• Ρύθμιση θεμάτων φοιτητικής μέριμνας και στήριξης των φοιτητών στις σπουδές τους με βάση τα οικονομικά δεδομένα των ελληνικών οικογενειών.
Όλοι προβλέπουν ότι σύντομα θα υπάρξει μια πολωτική αλλαγή στη χώρα και θα προκύψει στις επόμενες εκλογές μια αυτοδύναμη κυβέρνηση της αριστεράς. Η κυβέρνηση της αριστεράς, προτείνω, ότι πρέπει να προχωρήσει σε:
• Άμεση Κατάργηση των ΣΙ
• Άμεση θέσπιση της ουσιαστικής συμμετοχής στα όργανα για όλα τα θέματα του προσωπικού, των προπτυχιακών και των μεταπτυχιακών φοιτητών.
• Σε σύντομο χρονικό διάστημα, μικρότερο του έτους, να προχωρήσει στη ψήφιση ενός νέου λιτού νόμου για τα πανεπιστήμια – ερευνητικά κέντρα – τεχνολογικά ιδρύματα, σύμφωνα με τις απόψεις των φορέων που έχουν κατατεθεί από καιρό, που θα αποδεσμεύει δυνάμεις στα Πανεπιστήμια, θα απογειώνει την ελεύθερη σκέψη, την έρευνα, την διαφάνεια. Το ελληνικό Πανεπιστήμιο έχει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που πρέπει να ελευθερωθεί, για να συμβάλλει στην αναγέννηση της χώρας.
• Αντιμετώπιση προβλημάτων στελέχωσης, κύρια σε υποστηρικτικό προσωπικό.
• Σταδιακή αύξηση της δημοσίας χρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης και της έρευνας.
Η χώρα, πρέπει να επενδύσει στη παιδεία και στην έρευνα και να αξιοποιήσει το εξαιρετικά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει για να διαφύγει της ηθικής, θεσμικής και οικονομικής κρίσης που βρίσκεται.
* Ο Μανόλης Ντουντουνάκης είναι τ. Πρόεδρος Π.Ο.Σ.Ε.Ε.ΔΙ.Π. Α.Ε.Ι. (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Ειδικού και Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού)