Το τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης θα είναι ο συντονιστής του πανευρωπαϊκού δικτύου στήριξης προσφύγων και μεταναστών.
Ειδικότερα, μετά από αξιολόγηση προτάσεων που υποβλήθηκαν από όλη την Ευρώπη στο πλαίσιο πρόσκλησης δράσης του τρίτου προγράμματος της ΕΕ, εγκρίθηκε προς χρηματοδότηση η πρόταση του τμήματός για τη δημιουργία συμβουλευτικού δικτύου στήριξης με στόχο τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μοντέλου υπηρεσιών φροντίδας για πρόσφυγες και μετανάστες, «EUR-HUMAN- EUropean Refugees – Human Movement and Advisory Network» (ιστότoπος: http://eur-human.uoc.gr/), υπό τον συντονισμό της κλινικής κοινωνικής και οικογενειακής ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ως έναρξη του προγράμματος ορίστηκε η 1 Ιανουαρίου 2016, ενώ αναμένεται το πρόγραμμα να έχει διάρκεια δώδεκα μηνών.
Αντικείμενο του προγράμματος αποτελεί η ενίσχυση ικανοτήτων και δεξιοτήτων, γνώσης και εμπειρίας στις ευρωπαϊκές χώρες κράτη-μέλη της ΕΕ που δέχονται πρόσφυγες και μετανάστες, με σκοπό την αποτελεσματική και ουσιαστική αντιμετώπιση των διαφόρων αναγκών υγείας των ευπαθών αυτών ομάδων, καθώς και την προστασία όλων των πληθυσμιακών ομάδων των ευρωπαϊκών αυτών χωρών από συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου.
Ο σχεδιασμός του προγράμματος «EUR-HUMAN» βασίζεται στην ευρωπαϊκή πολιτική πρόληψης προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και μετανάστες που μετεγκαθίστανται σε ευρωπαϊκές χώρες. Πρωταρχικός στόχος του προγράμματος αυτού είναι ο προσδιορισμός, η σχεδίαση και η αξιολόγηση παρεμβάσεων που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη ολοκληρωμένων ανθρωποκεντρικών προσεγγίσεων για την παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε πρόσφυγες και μετανάστες, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε ευάλωτες ομάδες. Οι υπό εξέταση παρεμβάσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη εργαλείων και τη δημιουργία πρακτικών κατευθυντήριων οδηγιών για την αρχική φροντίδα υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως αφετηρία για την αξιολόγηση των αναγκών των προσφύγων ορίζεται η άφιξή τους – είσοδός τους σε ευρωπαϊκή χώρα, με συνεχή, ωστόσο, επαναξιολόγηση της ψυχικής, ψυχοκοινωνικής και σωματικής τους υγείας κατά τη μετακίνηση και ενδεχόμενη μετεγκατάστασή τους.
Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης έχει τη ευθύνη του συντονισμού και της διαχείρισης του προγράμματος και θα εκπροσωπείται από τον κύριο Χρήστο Λιονή, καθηγητή Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Στην ευρωπαϊκή αυτή σύμπραξη συμμετέχουν άλλα επτά ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά ιδρύματα, καθώς και, δεδομένης της κρίσιμης σημασίας του έργου.
εμπειρογνώμονες από την Κύπρο, την Τουρκία, το Βέλγιο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τα μέλη της σύμπραξης για το εν λόγω έργο έχουν ως εξής:
Συντονιστικός φορέας – Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ελλάδα
· Stichting Katholieke Universiteit,(RUMC), Nijmegen, Netherlands
· The University of Liverpool, (UoL), Liverpool, United Kingdom
· Stichting Nederlands Instituut Yoor Onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL), Utrecht, the Netherlands
· Sveuciliste u Zagrebu Filozofski Fakultet (FFZG), Zagreb, Croatia
· Medizinische Universitaet Wien (MUW), Vienna, Austria
· Univerza v Ljubljani (UL), Ljubljana, Slovenia
· European Forum for Primary Care (EFPC), Utrecht, the Netherlands
· Stichting ARQ (ARQ), Diemen, the Netherlands
· Azienda Unita Sanitaria Locale 11 Empoli (AUSL 11), Empoli, Italy
· Debreceni Egyetem (UoD), Debrecen, Hungary
Δεδομένης της σημασίας του προγράμματος και της ανάγκης προσδιορισμού συμπληρωματικών δράσεων στην ΕΕ, πραγματοποιήθηκε εναρκτήρια συνάντηση με εκπροσώπους άλλων δύο προγραμμάτων με κοινό άξονα, καθώς και με τη συμμετοχή του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (International Organization for Migration, IOM) (19-20 Ιανουαρίου 2016, Βρυξέλλες). Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Ουσιαστική και εποικοδομητική ήταν και η συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας κύριο Ανδρεά Ξάνθο στην οποία παρευρέθηκε και ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας κύριος Γιάννης Μπασκόζος.
Αναμένεται ότι τα αποτελέσματα και η πιλοτική εφαρμογή του μοντέλου του «EUR-HUMAN» θα αποτελέσουν το αντικείμενο μεταφοράς τεχνογνωσίας σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ιδιαίτέρως των κυρίων χωρών εισόδου και υποδοχής προσφύγων, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τοπικές ιδιαιτερότητες.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η τιμή που μας γίνεται συνεπάγεται μεγάλη ευθύνη δεδομένης της σημασίας του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος, αλλά και της έκτασής του. Η συνεχής αύξηση ροών προσφύγων προς όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και η αρχική είσοδος των ομάδων αυτών σε χώρες που έχουν ήδη δεχτεί ισχυρό πλήγμα λόγω της οικονομικής κρίσης, απαιτεί συντονισμένη διακρατική δράση και στήριξη από όλους τους αρμόδιους φορείς, με ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα της δημόσιας και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Στους επιμέρους στόχους μας, λοιπόν, περιλαμβάνεται η συστηματική ενημέρωση μέσων και φορέων σχετικά με το «EUR-HUMAN», καθώς και διάχυση των αποτελεσμάτων του κατά την ολοκλήρωσή του.