Όλα τα μέσα πληροφόρησης πήραν φωτιά από το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής 5 Φεβρουαρίου: «Σαν κεραυνός εν αιθρία έπεσε στο Ρέθυμνο, η είδηση θανάτου του Βιβλιοθηκονόμου της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος, Παντελή Γενεράλη που έφυγε από τη ζωή πριν λίγες ώρες. Μεγάλη η θλίψη που επικρατεί στο Πανεπιστήμιο Κρήτης». Είναι ένας από τους πολλούς τίτλους με τους οποίους αναγγέλθηκε θάνατος του Παντελή. Οι παλιοί απόφοιτοι διασκορπισμένοι πια σ’ όλη τη χώρα συγκλονίστηκαν.
Ένα μικρό μόνο δείγμα από τις αυθόρμητες αντιδράσεις τους:
Αργύρης Παπασυριόπουλος. Το Ρέθυμνο είναι τα πνευμόνια μας, το μυαλό και η καρδιά μας… και με τον θάνατο του Παντελή Γενεράλη, σαν να κόπηκε το ένα μας χέρι…
Άννα Ρωμανού. Παντελή ήσουν ο Παντελής μας. Όλων μας. Χιλιάδων ανθρώπων ο Παντελής. Αγνός αναλλοίωτος και όμορφος όπως τότε. Λυπάμαι που δε στο πα ποτέ, νομίζω όμως πως το ήξερες.
Ευαγγελία Νικολ. Βενιέρη. Ο Παντελής ήταν τα νιάτα μας, ήταν ένας άνθρωπος με γλυκύτητα, ανθρωπιά, ευγένεια και καλοσύνη. Καμάρωνε για την μεγάλη μοντέρνα βιβλιοθήκη στου Γάλλου τις καινούργιες πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις που θύμιζαν τη σκηνή της βιβλιοθήκης στα «Φτερά του έρωτα» του Βέντερς. Καλό ταξίδι, Παντελή. Ο Παντελής πάντα ευγενικός, καλοσυνάτος κι εξυπηρετικός, πάντα. Ο Παντελής Γενεράλης της νιότης μας έφυγε για το μεγάλο ταξίδι στο φως! Ήταν το στήριγμά μας, όλων εμάς, των φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο. Άπειρες ώρες στη βιβλιοθήκη να μας στηρίζει και να μας βοηθά, πάντα με χαμόγελο και πάντα με καλή διάθεση. Θυμάμαι μια φορά που του ζήτησα ένα βιβλίο και επειδή ήταν το μοναδικό αντίτυπο της βιβλιοθήκης, μου το έφερε και αφού πήρε την άδειά μου, κάθισε μαζί μου στο τραπέζι μέχρι να τελειώσω την αντιγραφή ενός αποσπάσματος που ήθελα, από το φόβο του μήπως πάθει κάτι το βιβλίο και μόνο όταν το ξαναπήρε στα χέρια του μου χαμογέλασε και μου είπε: καταλαβαίνεις ότι τα βιβλία είναι η ζωή μου! Πριν από λίγα χρόνια είχα την χαρά να τον ξαναδώ στη βιβλιοθήκη. Ο ίδιος χαμογελαστός και καλοσυνάτος Παντελής. Ο λάτρης και «θεραπευτής» των βιβλίων και των ανθρώπων! Άνθρωπος… έφυγε σήμερα από τη ζωή… αλλά από τη βιβλιοθήκη των φοιτητικών μας αναμνήσεων δε θα φύγει ποτέ… Καλό σου ταξίδι Παντελή! Θα σε ξαναβρούμε στην βιβλιοθήκη του Παραδείσου να μας μοιράζεις βιβλία και χαμόγελα!
Ας βάλομε όμως τα πράγματα σε μια σειρά, ώστε να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη. Πρώτα χρόνια Μεταπολίτευσης. Ανασυγκροτείται η Διοικούσα Επιτροπή του Πανεπιστημίου Κρήτης με επικεφαλής τον Ρεθεμνιώτη Μανούσο Μανούσακα και τον Ηρακλειώτη Νίκο Παναγιωτάκη. Ένας από τους πιο βασικούς τους στόχος: η δημιουργία μιας, πρωτοποριακής ακαδημαϊκής βιβλιοθήκης στο Ρέθυμνο, διαφορετικής από εκείνες που μέχρι τότε λειτουργούσαν στην Ελλάδα. Σοβαροί επιστήμονες οι ίδιοι γνωρίζουν ότι η επιλογή καλών επιστημόνων, τα γραφεία, οι αίθουσες διδασκαλίας δεν αρκούν από μόνα τους. Η βιβλιοθήκη για τις ανθρωπιστικές επιστήμες είναι όπως τα εργαστήρια για τις θετικές. Έργο υποδομής «εκ των ων ουκ άνευ» για διδάσκοντες και διδασκομένους.
Την ίδια γραμμή θα ακολουθήσει και ο διαδεχθείς το Μ. Μανούσακα, Γρηγόρης Σηφάκης. Η βιβλιοθήκη αποτελούσε μια γοητευτική πρόκληση για τους ανθρώπους της φωτισμένης εκείνης Διοικούσας Επιτροπής. Έτσι επιστρατεύτηκε ο μέχρι τότε βιβλιοθηκάριος της Δημόσιας Βιβλιοθήκης στο Ρέθυμνο. Τον πήραν στα σοβαρά, τον εμπιστεύτηκαν και του έδωσαν ασυνήθιστη για ελληνικό ακαδημαϊκό ίδρυμα ελευθερία κινήσεων. Κι αυτός ανταποκρίθηκε άμεσα. Άφησε όλες τις άλλες φιλοδοξίες του και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη βιβλιοθήκη και… το προσωπικό της. Στόχος αποκλειστικός: να μην προδώσει την προς το πρόσωπό του εμπιστοσύνη της ΔΕ. Να κερδηθεί το φιλόδοξο στοίχημά της για τη βιβλιοθήκη. Ανάμεσα στις επιδιώξεις του προβλεπόταν: στρατολόγηση συγκροτημένων υπαλλήλων που θα πάρουν σοβαρά τη δουλειά τους, τη δημιουργία κεντρικής βιβλιοθήκης, την ελεύθερη πρόσβαση διδασκόντων και διδασκομένων σε όλο το υλικό της βιβλιοθήκης, τη λειτουργία της με συνεχές ωράριο από τις 8 το πρωί μέχρι τις 10. Το τελευταίο ήταν πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, γιατί τα περισσότερα μέλη του προσωπικού ήταν μητέρες και τους ήταν αδύνατον να καλύπτουν τις απογευματινές και βραδινές βάρδιες.
Προς το σκοπό αυτό προκηρύχθηκε μια θέση που προέβλεπε υποχρεωτικό ωράριο εργασίας που να καλύπτει τη λειτουργία της Βιβλιοθήκης από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 10 μ.μ. Και τότε ακριβώς παρουσιάστηκε ο Παντελής, ως από μηχανής Θεός… Τυπικά, διέθετε μόνο απολυτήριο γυμνασίου, μα στην πράξη τα προσόντα και οι δυνατότητές τους αποδείχτηκαν απείρως περισσότερα. Έκπληκτοι ζήσαμε όλοι μας ένα ανέλπιστο θαύμα! Ερχόταν γύρω στις 1 μ.μ. και έκλεινε τη βιβλιοθήκη στις 10 μ.μ. Τα απογεύματα ο Παντελής με τη βοήθεια μιας μόνο υπαλλήλου κάλυπτε όλες τις ανάγκες φοιτητών και διδασκόντων με θαυμαστή επάρκεια. Φύλαξη εισόδου, επιτήρηση αναγνωστηρίου, βοήθεια αναγνωστών, πληροφόρηση, προμήθεια και καταγραφή των επιστημονικών περιοδικών, διαχείριση καταλόγου, ανεύρεση βιβλίων. Ευγενικός, διακριτικός, άψογος, κέρδιζε και τον πιο δύσκολο και τον πιο απαιτητικό φοιτητή ή διδάσκοντα, ή ενδιαφερόμενο πολίτη. Και δεν ήταν μόνο στο πεδίο της εξυπηρέτησης που έδειξε όλα τα προσόντα του ο Παντελής. Ήταν ο επιτελικός συνεργάτης του διευθυντή, πρόθυμος πάντα να στηρίξει όλες τις πρωτοβουλίες που ξεκινούσε. Κι όταν έφυγε ο πρώτος διευθυντής και ακολούθησε η κ. Ελένη Διαμαντάκη και μετά ο κ. Μανώλης Κουκουράκης ο Παντελής παρέμενε πάντα ο ίδιος. Στήριγμα και άριστος επιτελικός και για τους νέους διευθυντές και βασικός κρίκος ενότητας συνεργασίας με όλο το προσωπικό. Ο Παντελής πάντα ένωνε, ποτέ δε χώριζε.
Λίγο πριν συμβεί το μοιραίο γεγονός της περασμένης Παρασκευής, ο υπογράφων το παρόν παρακολουθούσε με ζωηρό και εύλογο ενδιαφέρον τις αντιδράσεις των συμπολιτών του στις πληροφορίες που κυκλοφορούσαν για σκόπιμη αποδυνάμωση του Πανεπιστημίου στο Ρέθυμνο. Βεβαίως το Πανεπιστήμιο αποτελεί ιερή υπόθεση για την πόλη. Καμιά αντίρρηση. Με μια όμως προϋπόθεση: ότι το Πανεπιστήμιο της πόλης μας συνεχίζει τις ίδιες επιδόσεις στο επίπεδο και την ποιότητα των ακαδημαϊκών σπουδών.
Οι συγκλονιστικές εκδηλώσεις των ανά τη χώρα αποφοίτων μας εξ αιτίας του θανάτου του Παντελή, δικαιώνουν τους οραματισμούς και τις προσπάθειες των ιδρυτών και θεμελιωτών του. Δεν είναι όμως αρκετό. Χρειάζεται αδιάλειπτος αγώνας για να διατηρηθεί η δυνατότητα της Βιβλιοθήκης να υποστηρίζει ένα σοβαρό πρόγραμμα σπουδών στο Ρέθυμνο. Το χρωστάμε όλοι. Ακαδημαϊκή κοινότητα, πολιτικοί ταγοί, πολίτες, στη μνήμη ενός ωραίου Ρεθεμνιώτη που τίμησε το Ρέθυμνο στον ακαδημαϊκό μας χώρο.
