Παπα-Μάρκος Πλυμάκης: Ανοικτό Ευαγγέλιο η ζωή του

Ένας πρύτανης της δογματικής μας πίστης ήταν ο παπα-Μάρκος Πλυμάκης. Είχαμε αναφερθεί στην εύθυμη πλευρά του, που παρουσίαζε μια αγνή καρδιά. Και περιγράψαμε σε προηγούμενο αφιέρωμα το αθώο του πείραγμα σε συλλειτουργό του που λάτρευε τα γλυκά.

 

Μας έκανε όμως εντύπωση, γι’ αυτό και δίνουμε συνέχεια στο αφιέρωμα, ο τρόπος που μιλάνε γι’ αυτόν οι παλιοί Ρεθεμνιώτες. Και κυρίως ο Γιώργης Καλομενόπουλος, που του έχει μάλιστα αφιερώσει και στίχους. Μέσα σ’ αυτούς σκιαγραφείται η προσωπικότητα του ιερέως που δέθηκε με τους ενορίτες του από γενιά σε γενιά.

 

 

 

Απ’ τη λεβέντρα Ασή – Γωνιά,

από σειρά κι από γενιά,

ήρθε παπάς στην πόλη.

 

Ογδόντα χρόνια έμεινε εκεί

(εξήντα στην παπαδική,

στης πίστης το περβόλι).

Παπάς γεμάτος αρχοντιά.

Αυτός μας βάφτισε -παιδιά-

αυτός μας εστεφάνωσε

και ολονών μας τους γονιούς

αυτός τους πάντρεψε από νιους,

αυτός και τους σαβάνωσε.

Και ασκητής και γλεντιστής,

σεμνός και δίκαιος δικαστής

σε γλέντια ή σε μαλώματα.

 

Παρών σε πίκρες και χαρές

σε θλίψεις και σε συμφορές,

γιορτές και ξεφαντώματα.

Τα αιστήματά σου τα αγνά

το Ρέθεμνος δεν τα ξεχνά,

λεβέντη παπα-Πλύμη.

 

Κι εγώ το τραγουδάκι αυτό

το ξαπολώ, λιβανωτό,

στην άφθαρτή σου μνήμη.

 

 

 

Αυτό που μας έκανε περισσότερο να ασχοληθούμε με τη ζωή και το έργο του «παπα-Μαρκάκη», έτσι τον άκουγες, είναι ότι ακόμα και σε λογοτεχνήματα καταθέτουν το σεβασμό τους στην μεγάλη αυτή μορφή άνθρωποι με άποψη γύρω από τα θρησκευτικά ζητήματα, όπως ο σημαντικός μας συγγραφέας και λόγιος του Ρεθύμνου κ. Μανόλης Κούνουπας. Κυρίως τονίζουν τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραμάτιζε κάποτε ο ιερέας στην ενορία του, όταν μετρούσε η παρουσία του και στη διευθέτηση ζητημάτων ακόμα και ηθικής τάξης.

 

Ο ιερέας ήταν μια καταφυγή, μια ανοικτή καρδιά, μια φωνή συνείδησης που έπειθε για την εκπροσώπηση του Θεού επί της γης. Ο παπάς ήταν μια όαση σε κάθε έρημο που δημιουργούσαν τα πέτρινα χρόνια βασανίζοντας τους ανθρώπους.

 

Ήταν ο γνήσιος εκφραστής των λόγων του Ευαγγελίου με στάση ζωής και αυστηρή προσήλωση στους κώδικες της αγάπης. Εκείνοι οι παπάδες δεν έκαναν διαχωρισμούς στο ποίμνιό τους, ούτε ξεχώριζαν πλούσιους από φτωχούς, λόγιους από αγραμμάτους. Ήταν αληθινοί πατέρες που έφερναν τον κόσμο στην εκκλησία.

 

 

 

Ο παπα-Μάρκος, ιεροδιδάσκαλος επί Κρητικής πολιτείας, που έμεινε στα χρονικά του Ρεθύμνου, σαν μια άγια μορφή και λαοφίλητη, γεννήθηκε στην Ασή Γωνιά το 1855 και πέθανε σε ηλικία 90 χρόνων στο Ρέθυμνο το 1943. Φοίτησε στην άλλοτε Ιερατική Σχολή της Μονής Χαλεβί και το 1872 παντρεύτηκε την Ελένη Κοτσυφού και χειροτονήθηκε διάκονος στην Ενορία Ρουσσοσπιτίου.

 

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο κ. Κωστής Η Παπαδάκης στο βιβλίο «Ρέθυμνο 1900-1950» το 1877 χειροτονήθηκε ιερέας από τον Επίσκοπο Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Ιλαρίωνα Κατσούλη και το 1886 διορίστηκε εφημέριος στον Μητροπολιτικό μας Ναό από τον Επίσκοπο Ιερόθεο Μπραουδάκη.

 

Για το χαρακτήρα του ιερέως αναφέρει σχετικά ο κ. Μανόλης Κούνουπας:

 

 

 

 

 

Ο Κώστας Μαμαλάκης στη σειρά των δημοσιευμάτων του «Η πόλη που σβήνει» αναφέρεται με ξεχωριστό σεβασμό και θαυμασμό στον παπα-Μάρκο που τον περιγράφει άνδρα θεόρατο, με γενειάδα γκρίζα, γεροδεμένο, ίδιο στο ανάστημα με τον Αντιβασιλέα Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό.

 

Αναφέρει επίσης πολλά για την αγάπη που χαρακτήριζε τον ιερέα για τη φυσική ζωή.

 

«Ήταν, γράφει, φυσιολάτρης και κατοικούσε στην πλατεία του Αγνώστου. Πριν διαφωτίσει, αξημέρωτα, που στους δρόμους δεν υπήρχε ψυχή, τους εφτά μήνες το χρόνο, πεταγόταν στην ερημική τότε τοποθεσία του «Φλοίσβου» (κοντά στο σημερινό «Δελφίνι») βουτούσε στη θάλασσα και δεινός κολυμβητής, στα νιάτα του, έφτανε δυο φορές ίσαμε το φάρο.

 

 

 

Αλησμόνητα μένουν στη μνήμη τα παιδικά μας χρόνια στο ψαλτήρι με την καγκελωτή περίφραξη του καλλίφωνου Μανόλη Λινοξυλάκη, όταν παρακολουθούσαμε τη Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Σεβάσμιου μακαριστού ιερέα».

Και ο π. Χαράλαμπος Καμηλάκης, άξιος των πνευματικών παραδόσεων του τόπου, στο εξαίρετο βιβλίο του «Τα Εισόδια της Θεοτόκου Ρεθύμνου» αναφέρει για τον πατέρα Μάρκο Πλυμάκη στη σελίδα 195: «Υπόδειγμα κληρικού. Πράος, φιλάνθρωπος, ανεξίκακος, με γλυκύτητα ήθους και Ρεθεμνιώτικης αξιοπρέπειας».

 

 

 

Ο παπα-Μάρκος στήριζε περισσότερο τους πολυφαμελίτες, ίσως επειδή κι ο ίδιος είχε δημιουργήσει μεγάλη οικογένεια. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κ. Μανόλης Κούνουπας, με την πρεσβυτέρα Ελένη, η οποία ήταν θεία του καθηγητή-φιλόλογου Παντελή Κοτσυφού, απέκτησε επτά παιδιά. Το Μανόλη διδάσκαλο, που τον θυμόμαστε οι παλαιότεροι, την Αμαλία Πορτάλιου, την Κατίνα η οποία απεβίωσε μικρή, τη Χρυσή Καλοκύρη μητέρα του καθηγητή Κώστα Καλοκύρη, ζωή να ‘χει και της ξεχωριστής συμπολίτισσας κ. Ελένης Γιαννακάκη. Ακολουθεί το τέταρτο παιδί ο Αντώνης Πλυμάκης αξιωματικός, η Χαρά Μακρυλάκη σύζυγος του γνωστού εμπόρου της Αρκαδίου και τέλος το έβδομο Μαρία Πλυμάκη, η οποία απεβίωσε νέα.

 

 

 

Τον π. Μάρκο Πλυμάκη βρίσκουμε και με αρκετή δράση στην πολιτιστική ζωή. Αναφέρεται σαν ιδρυτικό μέλος της Χριστιανικής Αδελφότητας «Αγία Τριάς». Σκοπός της αδελφότητας ήταν η διάδοση των χριστιανικών αληθειών και η καταπολέμηση της βλασφημίας των θείων.

 

Τα μέλη της αδελφότητας, της οποίας προήδρευε ο μακαριστός Μητροπολίτης Αθανάσιος, για να πετύχουν τους σκοπούς του συλλόγου, οργάνωναν διαρκώς εκδηλώσεις με κήρυγμα, διάδοση της Αγίας Γραφής, Κατηχητικά Σχολεία, διαλέξεις αναλόγου περιεχομένου και υποστήριξη των νέων που ήθελαν να σπουδάσουν θεολογία.

 

Η προσφορά του παπα-Μάρκου είχε και αντίδωρο. Εκτός από την αληθινή αγάπη που έτρεφε γι’ αυτόν το ποίμνιό του γίνονται αρκετές τιμητικές αναφορές σε σχετικές εκθέσεις που περιλαμβάνονται στα εκκλησιαστικά αρχεία.

 

 

 

Αναφέρει σχετικά ο κ. Κωστής Η. Παπαδάκης:

 

 

 

 

Μέρα που είναι σήμερα, είπαμε να κάνουμε μια ακόμα μνημόσυνη αναφορά στον παπα-Μάρκο, που αγαπήθηκε και έμεινε στην ιστορία, γιατί έτρεφε αισθήματα αληθινού πατέρα για τους ενορίτες του. Και δεν είναι τυχαίο που παλιοί Ρεθεμνιώτες τον θυμούνται ακόμα και μιλούν τόσο συγκινητικά γι’ αυτόν.