Η ποινικοποίηση της ανηλικότητας αλλά και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στη σύγχρονη κοινωνία συζητήθηκαν σε εκδήλωση, που οργάνωσε η ΕΛΜΕ Ρεθύμνου, με αφορμή το βιβλίο της Έφης Αβδελά με τίτλο «Νέοι εν κινδύνω». Οι ομιλητές της εκδήλωσης περιέγραψαν με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας, σε σχέση με την παιδική παραβατικότητα αλλά και τον κοινωνικό στιγματισμό των νέων ανθρώπων που παρανομούν.
Σύμφωνα με την εγκληματολόγο και επίκουρη καθηγήτρια εγκληματολογικής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης κ. Όλγα Θεμελή, η χώρα μας παραβιάζει συστηματικά τα δικαιώματα των ανήλικων που παραβαίνουν το νόμο και δεν εφαρμόζει βασικές διατάξεις της Διεθνούς Σύμβασης του Παιδιού. Επίσης, όπως ανέφερε, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης αντιμετωπίζει με μεγάλη αυστηρότητα τα νέα παιδιά και ειδικά τα κορίτσια και χαρακτήρισε «απάνθρωπες» τις συνθήκες της κράτησής τους.
«Δυστυχώς στα δύο σωφρονιστικά καταστήματα που έχει η χώρα μας, στην Αυλώνα και την Κασσαβέτεια, οι συνθήκες κράτησης των ανηλίκων είναι απαράδεκτες, τέτοιες που δεν αρμόζουν σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σεβασμός στην ιερότητα της παιδικής ηλικίας και δεν φθάνει που η πολιτεία ποινικοποιεί την ανηλικότητα έρχεται μετά και η κοινωνία να την στιγματίσει. Ο ανήλικος είναι πρώτα παιδί και μετά παραβάτης του νόμου» επισημαίνει η κ. Θεμελή, η οποία προσθέτει ότι το σύστημα της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα είναι φτιαγμένο από ενήλικους για ενήλικους, δίχως να είναι φιλικό, όπως θα όφειλε, για τα παιδιά.
Η εγκληματολόγος υπογραμμίζει μάλιστα ότι υπάρχει σαφής διάκριση για τα νεαρά κορίτσια που παραβαίνουν τον νόμο, τα οποία έχουν αυστηρότερη αντιμετώπιση σε σχέση με τα αγόρια από τη δικαιοσύνη. «Τα νεαρά κορίτσια που απασχολούν τον νόμο αντιμετωπίζονται με μικρότερη επιείκεια σε σχέση με τα αγόρια. Οι ανήλικες μάλιστα που φυλακίζονται δεν κρατούνται σε ειδικό κατάστημα, όπως προβλέπεται από τον νόμο, αλλά συνυπάρχουν με τους ενήλικες. Αυτό δεν συμβαίνει σε καμία άλλη χώρα, τη στιγμή που αποτελεί βασική επιταγή του διεθνούς δικαίου ο διαχωρισμός των ανήλικων από τους υπόλοιπους παραβάτες» αναφέρει η ίδια. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η κ. Θεμελή στην εκδήλωση της ΕΛΜΕ Ρεθύμνου, σήμερα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια υπάρχουν μόλις 77 επιμελητές ανηλίκων για να καλύψουν τις ανάγκες χιλιάδων νεαρών παραβατών, ενώ στην πραγματικότητα υπηρετούν πολλοί λιγότεροι αφού, όπως πρόσθεσε, πάντα κάποιοι από αυτούς βρίσκονται σε νομότυπη άδεια.
Στην εκδήλωση, όπου είχε ως κύριο θέμα τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι νέοι στις μέρες μας, συζητήθηκαν από εκπαιδευτικούς διαφόρων ειδικοτήτων πολλά θέματα που απασχολούν τους ανήλικους, τα οποία έχουν προκύψει από τη γενικότερη κοινωνική και πολιτικο-οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα.
Αναφερόμενος στο θέμα ο κοινωνιολόγος κ. Μανώλης Τζανάκης ισχυρίστηκε ότι πολλά από τα προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι νέοι, μεταφέρονται στους ειδικούς και δεν αποδίδονται όπως θα έπρεπε στο πολιτικό σύστημα που τα καλλιεργεί. «Οι κίνδυνοι που υπάρχουν στους νέους δημιουργούνται κυρίως από την κοινωνική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα κι όχι από τις ατομικές ιδιομορφίες. Αν αλλάξει η κοινωνική κατάσταση και πάμε προς μία κοινωνία αλληλεγγύης προφανώς και όλα αυτά τα προβλήματα δεν θα είναι προβλήματα των ειδικών της ψυχής και της συμπεριφοράς αλλά θα είναι ζητήματα πρωτίστως πολιτικά. Για παράδειγμα το τι σχολείο έχουμε είναι ζήτημα πολιτικό, δεν είναι ζήτημα των δασκάλων ή των μαθητών» τόνισε ο κ. Τζανάκης.
Η όλη εκδήλωση-συζήτηση έγινε με αφορμή το βιβλίο της ιστορικού Έφης Αβδελά με τίτλο «Νέοι εν κινδύνω», το οποίο εκδόθηκε πριν ένα χρόνο και αφορά την κατάσταση που επικρατούσε στο παρελθόν στην ελληνική κοινωνία, σχετικά με τους νέους, την παραβατικότητα και την απονομή δικαιοσύνης. Η συγγραφέας ασχολείται στο βιβλίο της, για το διάστημα από το 1940 έως το 1970 και ειδικότερα τις δεκαετίες του 1950 και 1960, με τους μηχανισμούς δικαιοσύνης για τους ανήλικους και την υπηρεσία επιμελητών που αναλαμβάνει να επιτηρεί ανήλικα παιδιά, τα οποία το δικαστήριο ανηλίκων θεωρεί είτε ότι είναι παραβάτες είτε ότι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να παρανομήσουν μελλοντικά.
Αναφερόμενη στις ομοιότητες και τις διαφορές της τότε εποχής με τη σημερινή η συγγραφέας του βιβλίου είπε: «Με αφορμή το βιβλίο μου έγινε μια μεγάλη συζήτηση από συναδέλφους εκπαιδευτικούς για να εστιάσουμε στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι νέοι στη σημερινή εποχή, μιας και δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες για το σήμερα. Παλαιότερα για πταίσματα, πολλά παιδιά κρατούνται χρόνια σε αναμορφωτήρια. Σήμερα δεν έχουμε αυτό το φαινόμενο του «ηθικού πανικού» που είχαμε τις περασμένες δεκαετίες αλλά οι νέοι κινδυνεύουν από διαφορετικά πράγματα,ό πως η ανεργία και η έλλειψη προοπτικής».
Η εκδήλωση-συζήτηση που οργάνωσε η ΕΛΜΕ Ρεθύμνου πραγματοποιήθηκε στο Φοιτητικό Πολιτιστικό κέντρο «Ξενία» με τη συμμετοχή πολλών εκπαιδευτικών διαφόρων ειδικοτήτων.