Παραδίδεται το κτίριο του Κέντρου Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ στο ΤΕΙ Κρήτης

Ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά κέντρα όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης στον τομέα της παραγωγής ενέργειας, το Κέντρο Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ του ΤΕΙ Κρήτης, θα λειτουργήσει σύντομα στο Ρέθυμνο.

 

Πρόκειται για το Ερευνητικό Κέντρο που θα στεγάσει στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του, στα Τρία Μοναστήρια, το Πρόγραμμα Ηιpper (High Power Experimental Research Facility), ένα πρόγραμμα από τα σημαντικότερα για την ανάπτυξη υποδομών, έρευνας που αφορά πυρηνική σύντηξη ταχείας ανάφλεξης με χρήση λέιζερ. Τελικός στόχος του είναι η παραγωγή ενέργειας από ελεγχόμενη σύντηξη υδρογόνου και η χρήση της σαν μελλοντική πηγή ενέργειας για τον πλανήτη.

 

Το Κέντρο Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ σκοπό έχει να αποτελέσει σημείο αναφοράς στον τομέα της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ η εγκατάσταση στο Ρέθυμνο είναι η μοναδική αντίστοιχη Πανελλαδικά. Υπεύθυνοι για τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού αυτού Προγράμματος είναι οι καθηγητές Νεκτάριος Παπαδογιάννης και Μιχάλης Ταταράκης.

 

Τις αμέσως επόμενες μέρες, το κτίριο θα παραδοθεί από την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρέθυμνου, στην ομάδα παραλαβής του ΤΕΙ Κρήτης και εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει η λειτουργία του εντός των επόμενων 5 ή 6 μηνών.

 

 

 

 

Το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα, που στοχεύει στη λύση του ενεργειακού προβλήματος και στο οποίο συμμετέχει μεταξύ άλλων Ευρωπαϊκών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και το ΤΕΙ Κρήτης, ξεκίνησε το 2005 με τα αρμόδια Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υιοθετούν τις προτάσεις των επιστημόνων προς την κατεύθυνση της λύσης του μείζονος σημασίας αυτού θέματος. Το 2008 ξεκίνησε η προπαρασκευαστική φάση, ενώ μετά από πολύχρονη καθυστέρηση λόγω προβλημάτων χρηματοδότησης και γραφειοκρατικών ζητημάτων, το Κέντρο Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ του ΤΕΙ βρίσκεται πλέον στη διαδικασία παράδοσης η οποία θα γίνει από την Ένωση τις επόμενες μέρες. Να υπενθυμίσουμε ότι στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρέθυμνου, κατόπιν προκήρυξης διεθνούς διαγωνισμού, είχε ανατεθεί η κατασκευή του κτιρίου.

 

Να σημειωθεί ότι το Κέντρο Πλάσματος έχει ήδη ξεκινήσει τη λειτουργία του, στεγαζόμενο σε εργαστήρια στο Ρέθυμνο και στα Χανιά, ενώ μετά την παραλαβή του νέου κτιρίου, το ΤΕΙ θα μεταφέρει όλα τα μηχανήματα σε συνδυασμό με νέο εξοπλισμό στις νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις, ώστε να λειτουργεί ενιαία.

 

 

 

Εξαιρετικά μοντέρνο, πρωτοπόρο και πολύπλοκο στην κατασκευή του εξαιτίας των κριτηρίων που θα πρέπει να τηρεί για την επιτυχία των επιστημονικών εργασιών που θα λαμβάνουν χώρα στα εργαστήριά του, το Νέο Κέντρο Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ του ΤΕΙ Κρήτης, τηρεί από κατασκευής όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές για να εξασφαλιστεί η ανεπηρέαστη λειτουργία των συστημάτων λέιζερ.

 

Η ελάχιστη αλλαγή στη θερμοκρασία ή στις περιβαλλοντικές συνθήκες μέσα στα εργαστήρια, μπορεί να θέσουν τα συστήματα λέιζερ εκτός λειτουργίας. Για τον λόγο αυτό, στα τρία εργαστήρια που θα υποδεχτούν τα υπερισχυρά συστήματα λέιζερ και λέιζερ υπερβραχέων παλμών, έχει προβλεφθεί να κόβονται οι συχνότητες δονήσεων κάτω από 10 Hz. Έτσι, η κατασκευή του Κέντρου και των εργαστηρίων είναι στα πρότυπα μπετονένιων αδρανειακών κουτιών, για τα οποία έχει γίνει συγκεκριμένη μελέτη και έχουν τοποθετηθεί σε βραχώδες έδαφος.

 

Δεύτερη ηλεκτρομηχανολογική προϋπόθεση που θα πρέπει να τηρείται είναι η διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας στους χώρους των εργαστηρίων με ακρίβεια μισού βαθμού κελσίου και για αυτό έχει δοθεί έμφαση σε θερμομονωτικές εργασίες σε όλους τους χώρους της εγκατάστασης, με εξειδικευμένα υλικά.

 

Σημαντική επίσης είναι η ύπαρξη σταθερής υγρασίας και υπερπίεσης αέρα στα εργαστήρια για να μην εισέρχεται σκόνη, η οποία είναι επιβλαβής για τα οπτικά, με συνέπεια τεράστιο κόστος από μια ενδεχόμενη σοβαρή ζημιά.

 

Αυτή η τεχνολογική πρωτοπορία και η λεπτομέρεια στην κατασκευή των εγκαταστάσεων του κτιρίου, το καθιστά μεταξύ των κορυφαίων αντίστοιχων εγκαταστάσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.

 

 

 

Τελευταίας τεχνολογίας και υψηλών επιστημονικών προδιαγραφών, είναι τα συστήματα λέιζερ που θα εγκατασταθούν ως εξοπλισμός στο Κέντρο Φυσικής και Πλάσματος. Μέρος αυτών των συστημάτων λέιζερ καθώς και του υπόλοιπου επιστημονικού εξοπλισμού που θα βοηθήσει τη λειτουργία του Κέντρου Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ, υπάρχει ήδη στα εργαστήρια του ΤΕΙ Κρήτης σε Ρέθυμνο και Χανιά. Επιπλέον, αυτή την περίοδο ολοκληρώθηκε διεθνής διαγωνισμός για την προμήθεια πρόσθετου εξειδικευμένου, υψηλών προδιαγραφών εξοπλισμού, αξίας 1,2 εκατ. ευρώ, ο οποίος θα καταστήσει το κέντρο όχι απλά ευρωπαϊκών προδιαγραφών, αλλά και πρωτοπόρο σε θέματα εξοπλισμού, σύμφωνα με δηλώσεις ειδικών επιστημόνων. Αν και η χρηματοδότηση για την προμήθεια του νέου αυτού εξοπλισμού είναι διασφαλισμένη μέσω ΕΣΠΑ, εντούτοις, δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για την κάλυψη λειτουργικών εξόδων και εξόδων πάγιας συντήρησης αυτών των μηχανημάτων.

 

Μετά τη λήξη της ισχύος της τετραετούς προγράμματος πρόβλεψης για χρηματοδότηση από το υπουργείο Παιδείας, κάτι που υπήρχε στους όρους δημοπράτησης της κατασκευής του έργου, δεν υπάρχει λόγω κρίσης κρατική μέριμνα για την χρηματοδότηση και το Κέντρο καλείται να προβεί σε ίδια χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων του.

 

 

 

Σύμφωνα με πληροφορίες δύο είναι τα εναλλακτικά σενάρια τα οποία εξετάζονται για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που δημιουργείται ως προς την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων. Το πρώτο είναι η ένταξη σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή σύμπραξη, το λεγόμενο, laser lab Europe. Aυτή η σύμπραξη Ευρωπαϊκών Εργαστηρίων που λειτουργούν με αντίστοιχο τρόπο με το Κέντρο του ΤΕΙ, δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές τους, αφού πρώτα υποβάλλουν πρόταση, να χρησιμοποιούν τα εργαστήρια άλλων κέντρων της σύμπραξης. Μοναδική προϋπόθεση είναι οι προτάσεις που θα υποβάλλονται να θεωρηθούν επιστημονικά κατάλληλες από μια επιτροπή ανωνύμων κριτών της Ε.Ε. Αν αυτό εκπληρωθεί τότε ομάδες ερευνητών θα έρχονται στο Κέντρο Έρευνας του ΤΕΙ με σκοπό την εκπόνηση πειραμάτων, ενώ το Κέντρο Φυσικής και Πλάσματος θα λαμβάνει χρήματα σε ανταπόδοση της τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης που τους προσφέρει.

 

Το δεύτερο σενάριο χρηματοδότησης της λειτουργίας του αφορά, σύμφωνα με πληροφορίες, την άντληση πόρων από εθνικά διαχειρήσιμους πόρους, όπως το νέο ΕΣΠΑ που επικεντρώνεται στην πρωτοπορία και την έρευνα. Με αυτές τις λύσεις προσδοκούν οι υπεύθυνοι να λύσουν το πρόβλημα μέχρι το 2020, έτος κατά το οποίο έχει προβλεφθεί η λήξη των Προγραμμάτων αυτών.

 

 

 

Το Κέντρο Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ του ΤΕΙ Κρήτης, σκοπό έχει να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος της χώρας σε θέματα τεχνολογία λέιζερ, τομέας ο οποίος βρίσκεται σε πλήρη τεχνολογική ανάπτυξη διεθνώς και μπορεί να έχει διάφορες εφαρμογές σε πολλά επίπεδα της επιστήμης. Η παραγωγή ενέργειας από σύντηξη υδρογόνου με τη χρήση λέιζερ, είναι ένας από τους τομείς αυτούς. Το κενό που υπήρχε στην Ελλάδας στον συγκεκριμένο τομέα ήρθε να καλύψει το πρόγραμμα HIPER του ΤΕΙ, δίνοντας έτσι στη χώρα σοβαρά πλεονεκτήματα τόσο στον τομέα της παραγωγής ενέργειας όσο και στον γεωπολιτικό τομέα. Δεύτερος επιστημονικός στόχος του ειδικά κατηρτισμένου προσωπικού του Κέντρου είναι να χρησιμοποιηθούν τα τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα και σε άλλους σημαντικούς τομείς της επιστήμης, όπως την ιατρική. Τα λέιζερ του ΤΕΙ, σύμφωνα με δηλώσεις ειδικών επιστημόνων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεραπευτικούς και διαγνωστικούς σκοπούς και συγκεκριμένα για την πρόγνωση και θεραπεία διάφορων ειδών καρκίνων. Το συγκεκριμένο ζήτημα χειρίζεται ήδη υποψήφιος διδάκτορας, ο οποίος βρίσκεται σε άμεση συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου.

 

 

 

Τη λειτουργία του Κέντρου θα στελεχώνουν 25 άτομα. Μεταξύ αυτών, πλην των μόνιμων καθηγητών, συμπεριλαμβάνονται διδακτορικοί και μεταδιδακτορικοί φοιτητές, καθώς και τεχνικοί επιστημονικών συστημάτων.

 

 

 

Πολλαπλά αναμένεται να είναι τα οφέλη του Ρεθύμνου, τόσο σε επιστημονικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, από τη λειτουργία του νέου Κέντρου του ΤΕΙ Κρήτης. Η λειτουργία του Προγράμματος HIPER εντάσσει το Ρέθυμνο στον επιστημονικό χάρτη των θετικών επιστημών, καθιστώντας το σημείο αναφοράς της αντίστοιχης επιστημονικής κοινότητας σε διεθνές επίπεδο. Ταυτόχρονα μέσω πανευρωπαϊκών προγραμμάτων επιμόρφωσης που θα διοργανώνονται, θα προκύψουν οι προϋποθέσεις ανάπτυξης του επιστημονικού τουρισμού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Σε αυτά τα πλαίσια έχει ήδη ξεκινήσει διεθνές μεταπτυχιακό, που από τη νέα χρονιά θα πραγματοποιείται στις νέες εγκαταστάσεις στα Τρία Μοναστήρια και στο όποιο θα γίνονται δεκτοί Έλληνες και ξένοι φοιτητές.

 

Ο Επιστημονικός Τουρισμός αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια, καθώς άμεσος στόχος της υπεύθυνης επιστημονικής ομάδας του Κέντρου είναι η δημιουργία στο χώρο του Κέντρου Φυσικής Πλάσματος και Λέιζερ, επιστημονικού Συνεδριακού Κέντρου, με σκοπό τη διοργάνωση συνεδρίων και διεθνών επιστημονικών συναντήσεων.