παραλιες

• Σημαντικές επιπτώσεις και στην τουριστική οικονομία του νησιού

• Απαραίτητες οι παρεμβάσεις μέσα από ένα συλλογικό περιφερειακό σχεδιασμό

Της ΕΛΠΙΔΑΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ

Σοβαρό πρόβλημα διάβρωσης καταγράφουν ερευνητές του ΙΤΕ Κρήτης στην παραλία του Ρεθύμνου, ανατολικά του εμπορικού λιμανιού συγκαταλέγοντας την πόλη στις περιοχές του νησιού που χρήζουν άμεσης παρέμβασης με την υλοποίηση έργων που θα προκύψουν, ωστόσο, μέσα από ένα συλλογικό σχεδιασμό σε επίπεδο Κρήτης, λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά κάθε παραλίας.

Τα παραπάνω περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Παράκτιας Έρευνας του Ινστιτούτου Υπολογιστών Μαθηματικών του ΙΤΕ Κρήτης.

Ειδικότερα, οι μελετητές το ΙΤΕ ερεύνησαν τις παραλίες σε Ρέθυμνο, Παλαιόχωρα, Αμμουδάρα και Ιεράπετρα επισημαίνοντας τις σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις που έχει η διάβρωση στην οικονομία του νησιού.

Ειδικότερα ο Γιώργος Αλεξανδράκης, ερευνητής στο Εργαστήριο Παράκτιας Έρευνας στο Ινστιτούτο Υπολογιστών Μαθηματικών του ΙΤΕ μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Υπάρχουν περιοχές που έχουν υποστεί έντονη διάβρωση, όπως είναι η παραλία ανατολικά του λιμανιού του Ρεθύμνου αλλά και άλλες περιοχές κυρίως στις βόρειες ακτές του νησιού, που επίσης παρουσιάζουν έντονα σημάδια διάβρωσης. Η διάβρωση μπορεί να οφείλεται σε φυσικά φαινόμενα, ως μια φυσική εξέλιξη της περιοχής ή στην κλιματική αλλαγή αλλά και σε ανθρώπινες παρεμβάσεις. Η διάβρωση των ακτών είναι μεν ένα φυσικό φαινόμενο, ωστόσο δημιουργεί προβλήματα, γιατί επηρεάζει πολλές δραστηριότητες. Όμως υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η ανθρώπινη παρέμβαση είναι έντονη ή κακοσχεδιασμένη ή δεν έχει λάβει υπ’ όψιν τις εξελίξεις των φαινομένων σε βάθος χρόνου».

Αναφερόμενος στους κινδύνους που εγκυμονούνται από τη διάβρωση των ακτών ο κ. Αλεξανδράκης υποστήριξε πως αυτές έχουν να κάνουν με την ίδια την περιοχή, η οποία αφανίζεται και καταστρέφεται επισημαίνοντας ταυτόχρονα και τις τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις για την Κρήτη, αφού σε πολλές περιπτώσεις η διάβρωση περιορίζει ή και εκμηδενίζει την όποια τουριστική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικά, τόνισε: «Σε ότι αφορά τους κινδύνους ο πρώτος και άμεσος είναι η απώλεια της παραλιακής γης, που αυξάνει τον κίνδυνο για καταστροφές και πίσω από την παραλία (πίσω από την άμμο), ενώ ταυτόχρονα μειώνονται σημαντικά και οι χώροι που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί ο άνθρωπος για να αναπτύξει δραστηριότητες. Αυτό που διαπιστώσαμε από την έρευνά μας είναι ότι η διάβρωση επηρεάζει τις τουριστικές επιχειρήσεις, γιατί μειώνει το χώρο που μπορούν να δραστηριοποιούνται. Είναι καλύτερα για τον επισκέπτη να βλέπει μια μεγάλη παραλία καλά ανεπτυγμένη, παρά μια πολύ μια μικρή παραλία, που όταν ο καιρός είναι πολύ κακός, να καλύπτεται από τα κύματα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τη χρησιμοποιήσει. Ο τριτογενής τομέας αποτελεί τον βασικό μοχλό για την ανάπτυξη του νησιού και αυτό σημαίνει ότι οι επιπτώσεις από τη διάβρωση είναι σοβαρές, ωστόσο μπορεί να διαφέρουν σε άποψη χρημάτων ανάλογα τα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Στην Παλαιόχωρα για παράδειγμα που μελετήσαμε δεν χρειάζεται να γίνει καμία παρέμβαση προς το παρόν. Η Κρήτη έχει πρόβλημα στη βόρεια ακτή της με αποτέλεσμα να επηρεάζονται όλες οι ξενοδοχειακές μονάδες του νησιού, ενώ μικρότερο είναι το πρόβλημα στο νότο. Στο πρόγραμμα δεν προτείνουμε έργα εστιασμένα σε περιοχές, ωστόσο αυτό που προτείνεται είναι ένας καλός σχεδιασμός δράσεων, ο οποίος θα βασίζεται στα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος, αλλά και στις οικονομικές δραστηριότητες που μπορεί να έχει μια παραλιακή ζώνη».

Το έργο με τίτλο «Clima Tourism», με το οποίο ασχολήθηκαν οι ερευνητές του ΙΤΕ ξεκίνησε το 2012 και τελειώνει τον Μάιο του 2015 και χρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας από το πρόγραμμα Ενίσχυσης Διδακτόρων Ερευνητών. Χθες στη διάρκεια σχετικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα της έρευνας.

Υπενθυμίζεται ότι ο Δήμος Ρεθύμνου σε συνεργασία με το ΙΤΕ Κρήτης έχει ετοιμάσει μελέτη, την οποία φιλοδοξεί να εντάξει στο νέο ΕΣΠΑ για την κατασκευή ύφαλων μόλων στο παραλιακό μέτωπο. Η εκπόνηση της μελέτης έχει ανατεθεί από τον Δήμο Ρεθύμνου στο ΙΤΕ (Ινστιτούτο Τεχνολογιών Έρευνας), με στόχο να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα με τους ισχυρούς κυματισμούς και τα θαλάσσια ρεύματα, που πολλές φορές καθιστούν δύσκολη ή και επικίνδυνη την κολύμβηση, ενώ ταυτόχρονα επιδεινώνουν το πρόβλημα της διάβρωσης της παραλίας.

Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή οι υποθαλάσσιοι ύφαλοι θα είναι από οικολογικά υλικά και θα τοποθετηθούν σε απόσταση 200 μέτρα περίπου από την παραλία και πέντε μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρόκειται για υφάλους από ενισχυμένο σκυρόδεμα φτιαγμένο με άμμο, στους οποίους τοποθετούνται μικροοργανισμοί για να προσελκύσουν ψάρια.

Με τον τρόπο αυτό όπως αναφέρεται το κύμα θα «σπάει» στους υφάλους, οι οποίοι θα λειτουργούν ως κυματοθραύστες.

Το έργο αυτό εστιάζει στον προσδιορισμό της τρωτότητας της ακτογραμμής στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την σχετιζόμενη με αυτή παράκτια διάβρωση. Η εκτίμηση γίνεται μέσω ανάλυσης κινδύνου, σχετιζόμενη με την αναμενόμενη απώλεια γης και την οικονομική δραστηριότητα. Η κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση των κινδύνων βασίζεται σε οικονομικούς όρους, όπως η ανάπτυξη και οι προοπτικές μελλοντικής ανάπτυξης. Σκοπός είναι η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των υφιστάμενων τουριστικών υποδομών και δραστηριοτήτων. Το έργο επίσης στοχεύει στην παροχή αξιόπιστων δεδομένων για τη βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης σε ενδιαφερόμενους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς. Τα δεδομένα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν για τον χωροταξικό σχεδιασμό, τη μείωση του επενδυτικού κινδύνου, αλλά και την ασφαλή εκτίμηση του επενδυτικού κόστους.