Τις εγκρίσεις του δασαρχείου αλλά και τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το υπουργείο Περιβάλλοντος αναμένει ο Δήμος Ρεθύμνου προκειμένου να υποβάλλει στην Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Κρήτης και συγκεκριμένα στο πρόγραμμα των «Ολοκληρωμένων Χωρικών Επεμβάσεων» το φάκελο με τις πλήρεις μελέτες του έργου που αφορά τη θωράκιση του περιαστικού δάσους του Ρεθύμνου και την προστασία του από τις πυρκαγιές όσο και του έργου πυροπροστασίας του φαραγγιού των Μύλων. Πρόκειται για δυο έργα συνολικού προϋπολογισμού 400.000 ευρώ, εκ των οποίων οι 250.000 αφορούν το περιαστικό δάσος του Ρεθύμνου και οι 150.000 ευρώ το φαράγγι των Μύλων.
Πρόκειται για περιοχές πρασίνου που τους καλοκαιρινούς μήνες, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, βρίσκονται στο κόκκινο υπό τον φόβο εκδήλωσης πυρκαγιάς, γι’ αυτό και τίθεται σε περιφρούρηση από εθελοντικές ομάδες πυροπροστασίας και την πυροσβεστική.
Ο σχεδιασμός υποδομών που θα διασφαλίζουν την πυροπροστασία τους χαρακτηρίζεται ζήτημα υψηλής προτεραιότητας για τους πνεύμονες πρασίνου που βρίσκονται στην καρδιά της πόλης.
Ειδικότερα η σχεδιαζόμενη παρέμβαση αφορά τις θέσεις:
Πευκάκια και Προφήτης Ηλίας, σε εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 190,0 στρ. περίπου, στις οποίες φύεται κυρίως δενδρώδη βλάστηση.
Σύμφωνα με τη μελέτη που έγινε ως μέτρο πρόληψης προτείνεται η διατήρηση του μελετώμενου χώρου καθαρού, χωρίς σκουπίδια και απορρίμματα.
Περιλαμβάνει έργα που αφορούν τον καθαρισμό της έκτασης, καθώς και καθαρισμούς εκατέρωθεν των υπαρχόντων δρόμων στο εσωτερικό της έκτασης (με παράλληλη συντήρηση – καθαρισμός του καταστρώματος των δρόμων από βλάστηση), καθώς και καλλιεργητικές επεμβάσεις, έτσι ώστε να προληφθεί με τον τρόπο αυτό η επέκταση μιας ενδεχόμενης πυρκαγιάς στην ευρύτερη έκταση. Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα προκαταστολής των πυρκαγιών αποτελούν οι καθαρισμοί της βλάστησης και οι καλλιεργητικές επεμβάσεις. Οι καθαρισμοί είναι μια σειρά εργασιών, οι οποίες συνίστανται στις επιμέρους εργασίες κλαδεύσεων τόσο του υπορόφου όσο και του ανωρόφου. Μέσα στα πλαίσια των καθαρισμών συμπεριλαμβάνονται και οι εν μέρει εργασίες θαμνεύσεων και φρυγανεύσεων, οι οποίες συνίστανται στην απομάκρυνση των θάμνων και φρυγάνων που αποτελούν την υπόροφη εύφλεκτη βλάστηση της εξεταζόμενης έκτασης.
Τέλος οι εργασίες καθαρισμού ολοκληρώνονται με την απομάκρυνση των προϊόντων καθαρισμού σε κατάλληλες θέσεις εντός του χώρου εργασιών και στην συνέχεια μεταφορά αυτών έκτος έκτασης.
Η εκτέλεση των παραπάνω εργασιών συνίσταται να γίνονται κυρίως κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών ή αν γίνουν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα αποφυγής και πρόληψης ατυχημάτων και να υπάρχει σε κάθε περίπτωση η αναγκαία ετοιμότητα για άμεση επέμβαση σε περίπτωση εκδήλωσης ατυχήματος (πυρκαγιάς), έτσι ώστε να αποφευχθούν περιστατικά πυρκαγιών κατά την διάρκεια των καθαρισμών. Όλες οι εργασίες θα γίνουν με τη χρησιμοποίηση εργατών με κοπτικά εργαλεία (αλυσοπρίονα, θαμνοκοπτικά μηχανήματα, χειροπρίονα κ.λπ.).
Ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν αντιπυρικές ζώνες. Πιο αναλυτικά, από τις επιφάνειες αυτές θα αφαιρεθεί όλος ο υπόροφος, που σήμερα αποτελείται από θαμνώδη είδη. Επίσης, θα αφαιρεθεί όλη εκείνη η ξηρή βιομάζα που δεν είναι εύκολο να αποικοδομηθεί, όπως είναι ξεροί κλάδοι, κατακείμενα ξερά άτομα πεύκης, καθώς και μέρος του ξηροτάπητα και ιδιαίτερα σε θέσεις που αυτός έχει μεγάλο πάχος. Τα δένδρα του ανωρόφου θα κλαδευτούν μέχρι το 1/3 ή το 1/2 του ύψους (3μ) τους.
Σκοπός των εν λόγω εργασιών είναι η μείωση της καύσιμης ύλης και συγχρόνως σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς διατήρηση αυτής σε χαμηλό ύψος έτσι ώστε να παραμείνει αυτή έρπουσα χωρίς να μεταφερθεί στη κόμη των δέντρων (επικόρυφη) και να μετατραπεί σε μικτή και επιπλέον να υπάρχει μικρότερος βαθμός μετάδοσης και εξάπλωσης αυτής. Η συνολική επιφάνεια στην οποία προτείνονται κλαδοκαθαρισμοί εκατέρωθεν των δρόμων είναι 57,8 στρ.
Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα των προτεινόμενων εργασιών καθαρισμού είναι η δημιουργία στεγασμένων αντιπυρικών ζωνών, οι οποίες θα μειώνουν την πιθανότητα μετάδοσης και εξέλιξης τυχόν έρπουσας πυρκαγιάς, σε πυρκαγιά κόμης (επικόρυφης) και κατά συνέπεια μικτής.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανεμπόδιστη κίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων εντός του υφιστάμενου οδικού δικτύου είναι η συντήρησή του, ιδιαίτερα μετά τις βροχοπτώσεις του χειμώνα, έτσι ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα βατότητας και η κίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων να γίνεται ανεμπόδιστα και ασφαλή.
Παράλληλα τα έργα καταστολής έχουν να κάνουν με το νερό. Στην περιοχή υπάρχουν δεξαμενές νερού αλλά και κρουνοί από όπου μπορούν να εφοδιαστούν νερό τα πυροσβεστικά οχήματα σε περίπτωση έναρξης πυρκαγιάς. Στην περιοχή μελέτης (και στις δύο μελετώμενες εκτάσεις) κρίνεται απαραίτητη η εγκατάσταση δικτύου από κανονάκια εκτόξευσης νερού σε συγκεκριμένες θέσεις που κρίνονται ως επικίνδυνες για την έναρξη και μετάδοση πυρκαγιάς. Οι εργασίες τοποθέτησης του δικτύου περιλαμβάνουν την κατασκευή βάσης για την τοποθέτηση των κανονακίων, καθώς και την εκσκαφή χαντακιού για την τοποθέτηση των σωληνώσεων, όπου το βάθους και το πλάτος του δεν θα ξεπερνά τα 50cm.
Εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων προστασίας στο Φαράγγι των Μύλων
Αντίστοιχη παρέμβαση ετοιμάζεται και για το φαράγγι των Μύλων, όπου προβλέπεται καθαρισμός του χώρου και σειρά εργασιών με κλαδεύσεις. Όπως αναφέρεται στη μελέτη που έχει γίνει.
Προτείνεται μεταξύ άλλων η βελτίωση βατότητας του δικτύου μονοπατιών εντός της περιοχής του φαραγγιού των Μύλων, συνολικού μήκους 3,2 χλμ., περίπου, έτσι ώστε σε περίπτωση πυρκαγιάς να είναι εύκολα προσπελάσιμα λειτουργώντας και σαν έξοδοι κινδύνου. Οι εργασίες που θα γίνουν θα είναι:
– Καθαρισμός καταστρώματος από βλάστηση αλλά και από πέτρες.
– Επαναδιάνοιξη μονοπατιού σε σημεία όπου έχει καταστραφεί το μονοπάτι σε τελικό πλάτος 1,20 έως 1,50μ.
– Καθαρισμός της βλάστησης εκατέρωθεν του μονοπατιού. Ο καθαρισμός προβλέπει κλαδεύσεις δένδρων και ολική αφαίρεση θαμνώδους βλάστησης (υπόροφος).
– Τοποθέτηση πλαστικών δεξαμενών 25m3 στα ψηλότερα πλατώματα του φαραγγιού για την άμεση τροφοδότηση των πυροσβεστικών οχημάτων αλλά και κανονάκια νερού τα οποία θα συνδέονται με τις δεξαμενές, θα τροφοδοτούνται από αυτές και θα εκτοξεύουν νερό σε περίπτωση έναρξης πυρκαγιάς. Προτείνονται συνολικά τέσσερις δεξαμενές σε θέσεις όπου θα ορισθούν από τη μελέτη πυροπροστασίας καθώς και 8-10 κανονάκια νερού.
Οι εργασίες τοποθέτησης του δικτύου περιλαμβάνουν την κατασκευή βάσης για την τοποθέτηση των κανονακίων, καθώς και την εκσκαφή χαντακιού για την τοποθέτηση των σωληνώσεων, όπου το βάθος και το πλάτος του δεν θα ξεπερνά τα 50 cm.
Αποκατάσταση και ανάδειξη των μονοπατιών της Αργυρούπολης
Παράλληλα, στην ίδια φάση βρίσκεται ένα σημαντικό έργο που στοχεύει στην ανάδειξη και προβολή του οικισμού της Αργυρούπολης στη Δημοτική Ενότητα Λάππας του Δήμου Ρεθύμνου έχει σχεδιαστεί για να χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα των Ολοκληρωμένων Χωρικών επενδύσεων, με συνολικό προϋπολογισμό 350.000 ευρώ. Η μελέτη αφορά σε 15 συνολικά μονοπάτια της περιοχής και περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης, καθαρισμού και τοποθέτησης σήμανσης εξασφαλίζοντας την ασφαλή πεζοπορία ή ορειβασία των επισκεπτών.
Όλα τα μονοπάτια, συνθέτουν ένα ενιαίο δίκτυο διαδρομών με αφετηρία την πάνω και κάτω πλατεία του χωριού (Αργυρούπολη) και εκτείνεται νότια προς Αγία Φιλοθέη και Άγιο Γεώργιο Μεθυστή, ανατολικά προς Πέντε Παρθένες, Νύφη Κολύμπα και μονοπάτι Ε4 κολλητά φαράγγια, δυτικά πηγές Αργυρούπολης, Αγία Δύναμη και βόρεια προς Αγία Κυριακή.
Οι προτεινόμενες εργασίες στα μελετώμενα μονοπάτια διακρίνονται σε εργασίες καθαρισμού βλάστησης και σε τεχνικές εργασίες. Πέρα από τις εργασίες καθαρισμού της βλάστησης, σε κάποια μονοπάτια χρειάζεται να γίνουν και κάποιες τεχνικές εργασίες όπως κατασκευή βαθμίδων, ανακατασκευή τοιχίων, κλπ. Στην συνέχεια περιγράφονται τα τεχνικά έργα τα οποία προτείνονται σε συγκεκριμένα μονοπάτια.
Τα μονοπάτια της περιοχής μετά τις εργασίες καθαρισμού πρέπει να είναι ευδιάκριτα, αλλά δεδομένου του ότι αυτό από μόνο του δεν αποτελεί εγγύηση ότι δε θα χαθεί ο πεζοπόρος, θα πρέπει επίσης να συνοδεύεται και από την κατάλληλη σήμανση.
Η δημιουργία ενός βιώσιμου και λειτουργικού συστήματος σήμανσης των περιπατητικών διαδρομών θεωρείται από τα σημαντικότερα λειτουργικά στοιχεία ενός δικτύου.
Έτσι για τη διευκόλυνση των επισκεπτών της περιοχής και την όσο το δυνατόν πληρέστερη ενημέρωσή τους σε σχέση με την περιοχή και με τις περιπατητικές διαδρομές, οι οποίες βοηθούν στην εξερεύνησή της, απαιτείται η τοποθέτηση λειτουργικών πινακίδων σήμανσης σε κατάλληλα επιλεγμένα σημεία, τόσο στην έναρξη των μονοπατιών, όσο και κατά μήκος αυτών.
Οι πινακίδες τοποθετούνται σε χώρο του μονοπατιού ή όπου απαιτείται και εκτός αυτού, σημειακά, για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας του. Τοποθετούνται σε εμφανή σημεία και σε τέτοιο ύψος, ώστε να διακρίνονται από απόσταση. Οφείλουν να έχουν απλό σχήμα, να είναι ευδιάκριτες, να έχουν τη μέγιστη δυνατή διάρκεια ζωής ώστε να εμφανίζουν την ελάχιστη δυνατή φθορά από τις καιρικές συνθήκες, να είναι όσο μικρότερες γίνεται με τη μέγιστη δυνατότητα εντοπισμού, να εντοπίζονται σε περίπτωση αναγκαίας νυχτερινής πορείας ή και έντονων καιρικών συνθηκών όπως ομίχλη, πολύ δυνατή βροχή κ.λπ. (ανακλαστικά χρώματα), να είναι ελαφριές, ώστε να μεταφέρονται εύκολα και να είναι φτιαγμένες από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον.
Σε σχετικές δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο αντιδήμαρχος τεχνικών έργων, Άγγελος Μαλάς, ανέφερε πως και τα τρία έργα αναμένεται να συμβάλλουν στην προστασία των περιοχών «πρόκειται για πολύ σημαντικά έργα, τα οποία μετά τις διαδικασίες που εκκρεμούν θα τα υποβάλλουμε προς χρηματοδότηση στην Διαχειριστική Αρχή -εκτιμώ σε ένα μήνα περίπου. Τόσο οι εργασίες στο περιαστικό δάσος του Ρεθύμνου όσο και στο Φαράγγι των Μύλων αλλά και στις πηγές της Αργυρούπολης θα συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία των περιοχών αυτών αναδεικνύοντας το φυσικό τους περιβάλλον και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τουριστική αναψυχή».
