Την ευκαιρία να φτιάξουν τα παραδοσιακά λαζαράκια και να βάψουν κόκκινα αυγά είχαν τα παιδιά Δημοτικών Σχολείων που βρέθηκαν χθες το πρωί στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Ρεθύμνου. Από νωρίς το πρωί ο χώρος του Μουσείου γέμισε παιδικές φωνές και τα μικρά παιδιά ήταν πανέτοιμα να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους στην κουζίνα, να μάθουν για τα παραδοσιακά έθιμα του Πάσχα αλλά κυρίως να τα δημιουργήσουν μόνα τους.
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Διεύθυνσης του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου που εντάσσεται στο πλαίσιο της εξωστρέφειάς του. Ηλικιωμένες γυναίκες από τα ΚΑΠΗ του Δήμου Ρεθύμνου «επιστρατεύτηκαν» προκειμένου να δείξουν στα παιδιά πως να ζυμώσουν και πως να δημιουργήσουν τα λαζαράκια.
Τα παιδιά έπλυναν τα χέρια, φόρεσαν ποδιές και παρακολουθούσαν πιστά τις οδηγίες των δυο γυναικών, που με μεράκι και εξαιρετική δεξιοτεχνία έπλαθαν τα λαζαράκια κάνοντας μάλιστα και ανθρώπινες φιγούρες άλλες με καπέλα και άλλες με τα χέρια πίσω.
Δύο δείγματα ήταν αρκετά και στη συνέχεια οι μικροί μαθητές έπιασαν δουλειά κατασκευάζοντας ο καθένας το δικό του λαζαράκι.
Ακολούθησε η βαφή των αυγών με ζωγραφιές από φύλλα, δέντρα ή λουλούδια.
Η κα Μαρία πλάθει το κουλούρι βαθιά συγκινημένη: «Είναι ένα πάρα πολύ παλιό έθιμο, έχει ξεχαστεί. Όλα τα παλιά έχουν χαθεί, αλλά τώρα πρέπει να τα ξαναφέρουμε στην επιφάνεια. Να φτιάχνουμε τα λαζαράκια μας, τα τσουρέκια μας, όλα αυτά. Νιώθω πολύ ευχαριστημένη και συγκινημένη που τα δείχνουμε τώρα σε μικρά παιδιά, γιατί κάτι παλιό που έχουμε κάνει μας συγκινεί περισσότερο. Τώρα πρέπει να φτιάξουμε τα κουλουράκια μας, τσουρέκια, να βάψουμε τα αυγά μας, να κάνουμε τα αυγοκούλουρά μας για τα παιδιά. Τα αυγοκούλουρα είναι πιο καλά, γιατί έχει το αυγό στη μέση και είναι πολύ πιο χαρούμενα. Θα μπορούν και τα παιδιά να δώσουν τη συνταγή στη μαμά τους, να πουν ότι έφτιαξαν κάτι, τώρα αυτά φαίνονται πολύ ευχαριστημένα, ότι θα κάνουν κάτι δημιουργικό», μας είπε.
«Έφτιαξα κουλουράκια και μου άρεσε πολύ. Ζωγράφισα ένα λαγουδάκι και αυγουλάκια για το Πάσχα» μας είπε η Νάντια.
Η Στελίνα ήταν ιδιαίτερη περήφανη για το αυγό που έφτιαξε και μας έδωσε τη συνταγή λέγοντας: «Βάλαμε ένα φυλλαράκι, το δέσαμε, βάλαμε νερό το βάλαμε στο κρεμμύδι με μια κάλτσα και το δέσαμε. Μετά του βάλαμε και λίγο ξίδι και το βράσαμε μισή ώρα».
Ταλέντο όμως αποδείχτηκε ότι έχει και ο μικρός Σταύρος: «Έκανα εκτός από το αυγό και ένα λαζαράκι πολύ όμορφο που θα το δείξω στους φίλους μου» λέει με περηφάνια.
Η Μαριάντζελα ξετρελάθηκε με τα λαζαράκια: «Έκανα δύο λαζαράκια το ένα το έφαγα ήδη, γιατί ήταν πολύ νόστιμο και το άλλο το φύλαξα».
Η διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου κα Αναστασία Πλατυράχου, μας είπε: «Τα παιδιά μαθαίνουν να ζυμώνουν λαζαράκια παραδοσιακά, που τα φτιάχνουν βέβαια το Σάββατο του Λαζάρου, αλλά επειδή είναι πολύ χαρακτηριστικά κι έχουν τη μορφή ανθρώπου-παιδιού, είπαμε να το κάνουμε με τα παιδιά. Βάψαμε και αυγά με κρεμμύδια και τους δείξαμε και πώς γίνεται με φρούτα, με λάχανο, με ξινίδες και τέτοια, και επίσης κάναμε και κάτι κατασκευές χαρτοκοπτικής, λαγουδάκια».
Η υπεύθυνη των ΚΑΠΗ Αγάπη Μαμαλάκη μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Δεχτήκαμε την πρόσκληση από το Λαογραφικό Μουσείο και ήρθαμε μαζί με τις ηλικιωμένες κυρίες για να δείξουν στα παιδιά πώς φτιάχνουμε τα λαζαράκια. Είναι ένα παραδοσιακό έθιμο που γίνεται την ημέρα του Λαζάρου, γιατί είναι νηστίσιμο το κουλουράκι, απλά εμείς το κάνουμε σήμερα με τα παιδιά εδώ που φιλοξενεί το Μουσείο. Το συγκριμένο πασχαλινό έθιμο είναι ξεχασμένο. Παλαιότερα τα έφτιαχνα το Σάββατο του Λαζάρου και δινόταν και στα παιδιά που έλεγαν τα Κάλαντα του Λαζάρου. Τα φίλευαν με αυτό το ψωμάκι που είναι ένα γλυκό ψωμάκι. Και γι’ αυτό αυτά έχουν και τη μορφή ανθρώπου, σαν αγοράκια-κοριτσάκια. Σαν ΚΑΠΗ είμαστε πάντα ανοιχτοί σε οποιαδήποτε συνεργασία με οποιονδήποτε φορέα αυτής της πόλης. Και στο να διατηρήσουμε τα ήθη και τα έθιμα και όσο μπορούμε περισσότερο να τα δείξουμε στους νεότερους».
Οι ηλικιωμένες της ομάδας Μαγειρικής-Ζαχαροπλαστικής των Α’ ΚΑΠΗ μας παραχώρησαν και τη συνταγή για τα λαζαράκια, την οποία και παραθέτουμε ως έχει:
• Υλικά:
– Ένα (1) κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις.
– Ένα τέταρτο (1/4) του κιλού ζάχαρη.
– Τρία τέταρτα (3/4) ποτήρι (νερού) ελαιόλαδο.
– Ένα τέταρτο (1/4) ποτήρι (νερού) τσικουδιά.
– Δύο (2) ποτήρια (νερού) νερό ζεστό.
– Ένα (1) κουταλάκι γλυκού κανέλα.
– Μισό (1/2) κουταλάκι γλυκού (προαιρετικά) γαρύφαλλο.
– Μία (1) κουταλιά (σούπας) ξύσμα πορτοκαλιού.
– Δύο (2) φακελάκια ξηρή ή ένα κομμάτι μαλακή μαγιά.
– Λίγο αλάτι. Γαρύφαλλα για διακόσμηση (μάτια, στόμα).
• Προετοιμασία:
Διαλύουμε την μαγιά σε χλιαρό νερό ή αν είναι ξερή την ανακατεύουμε με το μισό αλεύρι.
• Εκτέλεση:
Διαλύουμε καλά τη ζάχαρη, στο ζεστό νερό, και προσθέτουμε το λάδι, την τσικουδιά, το αλάτι, το ξύσμα πορτοκαλιού και την κανέλα.
Προσθέτουμε το αλεύρι σιγά-σιγά, (στα υγρά) και ζυμώνουμε.
Αφήνουμε τη ζύμη, σε ζεστό μέρος «να ανέβει» και όταν είναι έτοιμη…
Πλάθουμε «τα ψωμάκια», σε σχήμα ανθρώπου, (όπως ο Λάζαρος, με σταυρωμένα χεράκια), τα τοποθετούμε στη λαμαρίνα (στην οποία έχουμε στρώσει αντικολλητικό χαρτί) και τα αφήνουμε σε ζεστό μέρος «ν’ ανέβουν» ξανά (δηλαδή να αποκτήσουν, περίπου, το διπλάσιο μέγεθος).
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180-200 βαθμούς Κελσίου, για 30′-40′ λεπτά, ανάλογα με το φούρνο και το μέγεθος.
