Της ΕΛΕΝΗΣ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ*
Η άκρως νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόζει η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αλλά επικρατεί και παγκόσμια, επηρεάζει τους δύο κύριους τομείς της σημερινής κρίσης: την περιβαλλοντική/ υγειονομική και την οικονομική/εργασιακή.
Η πολιτική για τον κορωνοϊό στη χώρα μας
Η πολιτική που εφαρμόστηκε στη χώρα μας κρίνεται σε δύο επίπεδα: στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού και στα μέτρα αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.
Στο πρώτο επίπεδο, -αυτό της υγείας- η λήψη εγκαίρως αυστηρών μέτρων αποφυγής διασποράς του ιού κατατάσσει τη χώρα μας στις καλύτερες μεταξύ των χωρών διεθνώς. Εισαγόμενες περιπτώσεις ιού στην Αμαλιάδα, την Καστοριά και τα Πομακοχώρια απομονώθηκαν εγκαίρως. Επιβλήθηκε η τήρηση απαγόρευσης των συναθροίσεων τόσο στην εκκλησία όσο και τους απείθαρχους πολίτες.
Όμως, μαζί με την αυτοθυσία του νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού αναδείχθηκαν τόσο η αξία του Ε.Σ.Υ. όσο και οι ελλείψεις του κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό λόγω της προτεραιότητας που είχε δοθεί από τις αγοραίες πολιτικές στον ιδιωτικό τομέα και που ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τα θετικά μέτρα που πήρε, δεν μπόρεσε να αντιστρέψει. Η προσφυγή στις ΜΕΘ των ιδιωτικών κλινικών, με κόστος από 800 σε 1600 ευρώ ανά μονάδα, ανέδειξε ότι ο ιδιωτικός τομέας κερδοσκοπεί ακόμα και στο θάνατο. Επίσης, οι κατεξοχήν ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού – οι κρατούμενοι στις φυλακές, οι πρόσφυγες/ μετανάστες και οι Ρομά δεν έτυχαν έγκαιρα φροντίδας.
Τα μέτωπα που έχουν αναδειχθεί και χρειάζονται όχι μόνο άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες πολιτικές αντιμετώπισης:
Σημείο 1: Η περιβαλλοντική/υγειονομική κρίση
Η καταστροφική ασυδοσία απέναντι στη φύση παράγει ένα νοσογόνο περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσονται νέες ασθένειες που δεν ελέγχονται εύκολα όταν εξαπλώνονται παγκοσμίως.
Ο Τάκης Γεωργακόπουλος, γιατρός πνευμονολόγος, διευθυντής Ε.Σ.Υ., πρώην αντιπρόεδρος ΕΟΠΥΥ λέει: «Κι όσο δεν αντιλαμβανόμαστε ότι η έξαρση των ιογενών λοιμώξεων σχετίζεται (και) με την αλλαγή του κλίματος αλλά και με την ποικιλότητα της νοσολογίας τους ανθρώπου, θα είμαστε θύματα και των ιών και των μικροβίων, χωρίς τα μέτρα που λαμβάνουμε να αποκρούουν τη διεισδυτικότητα αυτών των μικροοργανισμών στο ανθρώπινο σώμα, προκαλώντας και θανατηφόρα νόσηση» (Εποχή, 22/3/2020).
Η επίθεση στην ούτως ή άλλως ανεπαρκέστατη περιβαλλοντική νομοθεσία, που προωθεί σήμερα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και αγωνιζόμαστε να αποτρέψουμε, είναι μέρος της στρατηγικής του σύγχρονου καπιταλισμού εντός του οποίου επωάζονται οι θανατηφόροι ιοί και οι πανδημίες.
Η κλιματική αλλαγή -παγκόσμια απειλή για την επιβίωση του πλανήτη, της φύσης και των πληθυσμών- διεθνώς αναγνωρίζεται ότι οφείλεται σε δύο κύριες αιτίες:
- την υπερχειλίζουσα αστικοποίηση του πλανήτη και
- τη γενικευμένη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Η υπερχειλίζουσα αστικοποίηση όχι μόνο καταστρέφει τη βιοποικιλότητα και τις πολλαπλές εκφάνσεις του φυσικού κόσμου και αντίστοιχων πολιτισμών αλλά ταυτόχρονα φέρνει σε άμεση γειτνίαση τον αστικό χώρο με την άγρια ζωή.
Σε ένα σημαντικό δημοσίευμα της Εφ.Συν (22/4/2020) αναφέρεται ότι «υπεύθυνα δεν είναι τα άγρια ζώα, όπως ισχυρίζονται διάφορα δημοσιεύματα… Τα άγρια ζώα δεν μολύνονται ιδιαίτερα με θανατηφόρα παθογόνα έτοιμα να μας μολύνουν. Στην πραγματικότητα τα περισσότερα από αυτά τα μικρόβια ζουν ακίνδυνα στο σώμα των ζώων. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος με τον οποίο η συρρίκνωση των δασών και η επέκταση των πόλεων και των βιομηχανικών δραστηριοτήτων ανοίγουν δρόμους για την προσαρμογή των μικροβίων στα ανθρώπινα σώματα. Κλιματική αλλαγή και πανδημίες είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Σημείο 2: Η οικονομική/εργασιακή κρίση
Η ήδη υπαρκτή ύφεση ενισχύθηκε και θα μεγεθυνθεί, καθώς τα έκτακτα μέτρα θα επεκταθούν μέχρι τα μέσα Μαΐου ή/και περισσότερο. Άρα απαιτείται σημαντική δημόσια παρέμβαση.
Το πρώτο μέτωπο είναι να μην απολυθούν εργαζόμενοι, που σημαίνει ότι οι πληττόμενες επιχειρήσεις ενισχύονται υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα κάνουν απολύσεις ή μείωση μισθών. Είναι απαράδεκτη η προνομιακή μεταχείριση μεγάλων επιχειρήσεων που όχι μόνο δεν πλήττονται αλλά κερδίζουν από την κρίση.
Επίσης, οι αυτοαπασχολούμενοι πρέπει να επιδοτούνται με το έκτακτο επίδομα των 800 ευρώ χωρίς αποκλεισμούς κατηγοριών. Πρόκειται για αθλιότητα η «κατάρτιση» επιστημόνων με πτυχία διεθνούς κύρους από ημέτερα ΚΕΚ απατεώνων.
Το αναλυτικό οικονομικό πρόγραμμα που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, βασισμένο στο «μαξιλάρι» των 36 δις που είχε εξασφαλίσει ως κυβέρνηση, αποτελεί ουσιαστική απάντηση στη λογική του κοινωνικού κράτους που αντιτίθεται στην αγοραία νεοφιλελεύθερη πολιτική της Νέας Δημοκρατίας.
Η κρίση ανέδειξε τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας κατά μεγάλο μέρος στις υπηρεσίες τουρισμού, έναντι μιας σταθερής παραγωγικής βάσης. Η απαξίωση της αγροτικής παραγωγής και του τριτογενούς τομέα κοινωφελών υπηρεσιών αποδεικνύεται καταστροφική σε καιρούς κρίσης αλλά και εξαιρετικά αναγκαία σε κάθε περίπτωση τόσο για τη σχετική παραγωγική αυτονομία της χώρας όσο και για υψηλού επιπέδου κοινωνικές υπηρεσίες που απευθύνονται σε όλους.
Σημείο 3: Η κατάρρευση των ιδεών και των κοινωνικών και πολιτικών πρακτικών του ανθρωπισμού
Οι άνθρωποι -πλην των εχόντων και κατεχόντων- δεν έχουν αυτόνομη οντότητα, είναι αναλώσιμοι αριθμοί στην υπηρεσία του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.
Διάβασα αυτές τις ημέρες στην «Αυγή» τη συνέντευξη του 96χρονου πρώην διευθυντή της Unita. Υπήρξε παρτιζάνος μαχητής, εργάτης και συνδικαλιστής και στη συνέχεια μέλος της ηγεσίας του ΙΚΚ. Έκανε μια σύγκριση με την εποχή της αντίστασης. Υποφέραμε, είπε, χάθηκαν χιλιάδες ζωές στον πόλεμο με το φασισμό αλλά μεταξύ μας μοιραζόμασταν ιδανικά και αλληλεγγύη. Μας συνείχε η συντροφικότητα και η αυτοθυσία, η ελπίδα της ελευθερίας και ενός καινούριου κόσμου που θα κτίζαμε πάνω από τα ερείπια.
Όταν ξεκίνησαν στην Ελλάδα τα μνημόνια είχαμε ένα σύνθημα: κανείς μόνος στην κρίση. Είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Οι κοινωνίες και κυρίως ο κόσμος των από κάτω πρέπει να ξανααποκτήσει συνοχή και αλληλεγγύη και να επαναφέρει στο προσκήνιο τις ιδέες του ανθρωπισμού.
Συμπέρασμα: Αλλοίμονο αν επανέλθουμε στην «κανονικότητα»
Πρέπει να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στο σύγχρονο κόσμο που ζούμε ώστε να βρισκόμαστε εκτεθειμένοι και να υποφέρουμε τόσο. Πρέπει ν’ αγωνιστούμε για ν’ αλλάξουμε ριζικά τα δεδομένα αναπαραγωγής της ζωής μας. Οι κοινωνίες, τα κοινωνικά κινήματα, οι εργαζόμενοι, ο δημόσιος τομέας της οικονομίας και ιδιαίτερα το αποκεντρωμένο κράτος με αυτοδιοίκηση έχουμε να δώσουμε έναν αγώνα για τη ζωή, για να αλλάξουμε ριζικά την «κανονικότητά» τους. Θα τον δώσουμε;
(Σημ. Το κείμενο είναι απόσπασμα από παρέμβαση της κ. Πορτάλιου σε τηλεδιάσκεψη που είχε διοργανώσει η δημοτική παράταξη Ρεθύμνου «Πολίτες μπροστά-Ένας δήμος για όλους», με θέμα τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις του κορωνοϊού).
* Η Ελένη Πορτάλιου είναι Αρχιτέκτων
